Siatkowy TOS-1A jedzie na front

Wojna na Ukrainie - raport specjalny

Ukazany pojazd posiada improwizowaną osłonę nad wyrzutnią pocisków rakietowych w postaci pancerza prętowego/siatkowego. Ma on za zadanie ochronić wóz przed głowicami wykorzystywanymi przez drony typu kamikaze, amunicję krążącą lub zwykłymi granatami ręcznymi/moździerzowymi zrzucanymi przez komercyjne quadrocoptery. Wcześniej podobnego typu konstrukcje, które wciąż widzimy na rosyjskich czołgach miały według Rosjan (w teorii) chronić przez przeciwpancernymi pociskami kierowanymi Javelin, co okazało się nie tylko nieskuteczne, ale także utrudniało załodze funkcjonowanie i ewakuację. Rosjanie mieli do tej pory stracić na Ukrainie około 10 pojazdów TOS-1A, których wdrożono na stan tamtejszej armii w liczbie nie przekraczającej 50 egzemplarzy. Po rozpoczęciu rosyjskiej inwazji miano wyprodukować i wdrożyć kolejne TOS-1A, jednak nie wiadomo w jakiej liczbie.

System TOS-1A Sołncepiok to samobieżna wyrzutnia pocisków rakietowych kalibru 220 mm, osadzona na zaadaptowanym podwoziu czołgu T-72/90. Nazywany jest także ciężkim miotaczem ognia, zważywszy na rodzaj używanej amunicji- pociski termobaryczne o donośności do około 6 km. Rosjanie mieli także opracować pociski o zasięgu zwiększonym nawet do 10 km. Obecnie mają trwać pracę nad kolejnym zwiększeniem donośności tego systemu.

Standardowy zestaw TOS-1 po modyfikacji (TOS-1A) składa się z 24-prowadnicowej wyrzutni pocisków rakietowych (BM-1) i dwóch pojazdów TZM-T z zapasem jednostki ognia w liczbie 24 rakiet (po 12 w każdym pojeździe). Czas uzupełnienia kompletu amunicji w wyrzutni to 24 minuty. Masa obu pojazdów wynosi odpowiednio 46 i 39 ton. Przeznaczeniem TOS-1 jest niszczenie umocnień, siły żywej i lekko opancerzonych pojazdów przeciwnika oraz wspieranie oddziałów piechoty i lekkich pojazdów bojowych. System ten był wielokrotnie używany przez wojska rosyjskie np. w Afganistanie czy podczas II Wojny w Czeczenii.

Został on również użyty przez siły irackie w roku 2014, wykorzystano go do niszczenia pól minowych w trakcie bitwy o Tikrit. Obecnie systemy TOS-1 znajdują się na wyposażeniu m.in. armii Kazachstanu, Rosji, Iraku oraz Azerbejdżanu. Jego rozwinięciem jest system TOS-2 Tosoczka wykorzystujący podwozie kołowe samochodu ciężarowego Ural-63706-0120.