W Sejmie o wydłużeniu służby szeregowych. Nowe zasady mianowania na stanowiska

Uzasadnienie do poselskiego projektu zmian w ustawie pragmatycznej przedstawił przewodniczący Sejmowej Komisji Obrony Narodowej Michał Jach (PiS). Parlamentarzysta stwierdził między innymi, że nowelizacja pozwoli na stabilizację służby wojskowej i zatrzymanie żołnierzy w służbie, a także uzyskanie przez nich uprawnień emerytalnych. Jej wdrożenie ma też skutkować podniesieniem zdolności bojowej jednostek wojskowych, dzięki utrzymaniu doświadczonych żołnierzy w linii.

Z kolei regulacje, dotyczące możliwości wyznaczenia przez szefa resortu obrony żołnierza zawodowego na stanowiska służbowe wyższe o dwa i więcej stopni wojskowych zgodnie z uzasadnieniem „mogą być wykorzystywane dla usprawnienia funkcjonowania struktur kierowania resortu obrony narodowej, w szczególności dla obsadzania stanowisk o wyodrębnionym zakresie obowiązków i zadań.”

Do planów likwidacji ograniczenia długości służby kontraktowej szeregowych zawodowych odniósł się krytycznie wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Obrony Narodowej Czesław Mroczek (PO), nazywając takie rozwiązanie „szkodliwym”. Stwierdził, że postulowane rozwiązania znoszą elementy „motywacji i rozwoju”, wskazując na konieczność funkcjonowania w armii systemu motywacyjnego.

Ten projekt jest właśnie takim uproszczeniem systemu obowiązującego, zniesieniem elementów motywacji i rozwoju

Według Czesława Mroczka obecnie obowiązujące rozwiązania zostały przyjęte na wzór innych państw, w szczególności krajów NATO. W odpowiedzi przewodniczący SKON Michał Jach wskazał, że ograniczenie długości służby szeregowych zawodowych miało na celu uniemożliwienie im uzyskania (o ile nie awansują) uprawnień emerytalnych. Zwrócił uwagę, że o ile wprowadzenie tych regulacji wiąże się z pewnymi kosztami, określonymi w uzasadnieniu jako 1,57 mld złotych w ciągu 10 lat, to może też przynieść oszczędności z uwagi na brak konieczności przeprowadzania kosztownych szkoleń specjalistycznych dla żołnierzy, zastępujących zwalniających z służby.

Ta cezura 12 lat pełnienia służby, która była wprowadzana przy przejściu Polski na tak zwaną armię zawodową, była podyktowana przede wszystkim tym ażeby ci żołnierze nie mieli szans uzyskania świadczeń socjalnych w postaci emerytury wojskowej.

Krytycznie do planowanych zmian odniósł się też poseł Paweł Suski (PO), wskazując że obowiązujący system ma budować grupę rezerwistów i odgrywać rolę motywacyjną. Wyraził też wątpliwości w stosunku do świadczeń socjalnych dla żołnierzy, wskazując: „w odczuciu społecznym jest to też kolejna grupa uprzywilejowana.”

Proszę państwa, w chwili obecnej praktycznie kończą się rezerwy przeszkolonych żołnierzy w Polsce. Od 2010 roku przeszkolono niecałe bodajże 30 tysięcy żołnierzy na potrzeby obrony, na potrzeby uzupełnienia rezerw na wypadek zagrożenia. W tej chwili dokładnie nawet nie wiadomo, ilu z tych przeszkolonych mieszka w Polsce.

W odpowiedzi Michał Jach stwierdził też, że autorzy projektu kierowali się dobrem służby i potrzebami bezpieczeństwa militarnego Polski. Zaznaczył, że żołnierze pozostający w siłach zbrojnych będą musieli spełniać rygorystyczne kryteria, w tym zdrowotne, fizyczne i kompetencji merytorycznych.

Z kolei posłanka Bożena Kamińska (PO) wyraziła zaniepokojenie dotyczące możliwości wprowadzania, dzięki nowo procedowanym regulacjom zmian na stanowiskach wojskowych podyktowanych kryteriami politycznymi. Michał Jach zapewnił, że intencją nowych przepisów było uzyskanie możliwości mianowania na ważne stanowiska państwowe, żołnierzy którzy spełniają wysokie wymagania merytoryczne. Przypomniał, że kontrolę nad tym procesem będzie sprawował bezpośrednio minister obrony narodowej.

Wiceprzewodniczący Komisji Wojciech Skurkiewicz (PiS) poparł wprowadzane zmiany w odniesieniu do czasu służby szeregowych, zwracając uwagę m.in. na konieczność pozostawienia w służbie bardzo dobrze wyszkolonych żołnierzy, w tym uczestników misji w Afganistanie i Iraku. Wskazał też na potrzebę utrzymywania odpowiedniej liczebności korpusu szeregowych. Z kolei zgodnie z deklaracją Jolanty Bogdanowicz z Ministerstwa Finansów w dłuższym okresie czasu wdrożenie tych regulacji może skutkować zmniejszeniem środków na m.in. modernizację, w tym z uwagi na konieczność wypłat odpraw i emerytur. W ciągu pierwszych 10 lat, zgodnie z uzasadnieniem łączne koszty nie przekroczą jednak 1,57 mld zł. 

Komisja przyjęła projekt zmian w ustawie pragmatycznej, będzie przedmiotem dalszych prac. Zniesienie granicy służby szeregowych zawodowych zapowiadał już w listopadzie ubiegłego roku obecny na dzisiejszym posiedzeniu szef MON Antoni Macierewicz.