Rok trzeci. Rosja państwem generałów [ANALIZA]

Imperium carskie, radzieckie i współczesne rosyjskie, jak każde imperium nieustanie toczy wojny lub do nich się przygotowuje. A do wojny potrzeba generałów i nie tylko w armii. Generałowie potrzebni są również w wielu innych ważnych z tego punktu widzenia miejscach. Rosja system generalski opanowała wręcz doskonale.

Obecnie w Rosji najważniejszymi ministerstwami i służbami kieruje prezydent. Pozostałe pozostają w rękach premiera. Wszystkie resorty i służby mundurowe działają w ściśle określonych ramach organizacyjnych. Ogólną ich liczebność oraz wykazy stanowisk generalskich zatwierdza prezydent. Szczegółowe rozwiązania etatowe opracowywane są już w poszczególnych ministerstwach i służbach. Jednak wszelkie potrzebne do wprowadzenia zmiany ogólnej liczebności oraz poszczególnych etatowych stanowisk generalskich również wprowadzić może tylko prezydent.

Na etatowe stanowiska generalskie w całej Rosji wyznacza tylko prezydent swoimi ukazami. Stanowisko takie może objąć generał, ale częściej obejmuje je pułkownik, a sporadycznie podpułkownik. Wyznaczenie na takie stanowisko wiąże się z wysokim comiesięcznym uposażeniem pieniężnym. Przeważnie ukazy prezydenckie o tych wyznaczeniach są niejawne lub nie są podawane do publicznej wiadomości.

Objęcie stanowiska generalskiego jest pierwszym sitem przez jakie przechodzą oficerowie wojsk i służb w drodze do bycia generałem. Drugim sitem jest już sam awans generalski. W Rosji nie spotyka on wszystkich oficerów, którzy piastują stanowisko generalskie. Można wręcz zaryzykować, iż generałami zostaje mniej oficerów niż tych, którzy zakończą swoją służbę na stanowisku generalskim jako pułkownicy. Zaryzykować ponieważ nie są dostępne rzetelne informacje dotyczące liczb wszystkich etatowych stanowisk generalskich i wszystkich generałów. Awans generalski wiąże się z jeszcze wyższym comiesięcznym uposażeniem pieniężnym.

Co prawda generałowie są awansowani prezydenckimi ukazami publikowanymi oficjalnie, ale nie wszyscy. W Rosji nie publikuje się list awansowanych generałów m. in. w Federalnej Służbie Bezpieczeństwa (FSB) łącznie ze Służbą Pogranicza FSB, Federalnej Służbie Ochrony (FSO), Służbie Wywiadu Zagranicznego (SWR), Głównym Zarządzie Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej (GU) czyli w dawnym GRU i w Głównym Zarządzie Programów Specjalnych (GUSP). Nie publikuje się również list etatowych stanowisk generalskich w wojsku, Wojskach Gwardii Narodowej (Rosgwardii), FSB, FSO, SWR i GUSP.

Z tego powodu można tylko oceniać, iż stanowisk generalskich w całej Rosji jest kilka tysięcy, a generałów dużo mniej niż połowa liczby tych stanowisk.

W Rosji generał nie jest równy generałowi bo są tam ich różne typy. Rosyjski generał może być:

• generałem;
• generałem służby medycznej;
• generałem sprawiedliwości;
• generałem policji;
• generałem służby wewnętrznej;
• generałem służby celnej.

W poszczególnych rosyjskich ministerstwach, służbach i jednostkach im podporządkowanych występują różne typy generałów:

- w Siłach Zbrojnych, SWR, FSB, FSO i GUSP są generałowie, generałowie służby medycznej i generałowie sprawiedliwości;

- w Ministerstwo Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Skutków Klęsk Żywiołowych są generałowie, a w Służbie Przeciwpożarowej tego resortu są generałowie służby wewnętrznej;

- w Wojskach Gwardii Narodowej są generałowie, generałowie służby medycznej, generałowie sprawiedliwości i generałowie policji;

- w Komitecie Śledczym i w Prokuraturze Wojskowej są generałowie sprawiedliwości;

- w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych są generałowie policji, służby wewnętrznej i sprawiedliwości;

- w Federalnej Służbie Więziennej, Federalnej Służbie Komorniczej i w Państwowej Federalnej Służbie Kurierskiej są generałowie służby wewnętrznej;

- w Służbie Celnej są generałowie służby celnej.

Każde z powyższych ministerstw i służb ma zazwyczaj bardzo rozbudowaną strukturę organizacyjną. Oczywiście każda jest inna i przystosowana do wypełniania określonych zadań. Ale jedno je łączy. Wszystkie są ogromnie rozbudowane i wypełnione dziesiątkami i setkami etatowych stanowisk generalskich oraz samymi generałami.

Dla prezydenta Rosji wyznaczanie na stanowisko generalskie i samo awansowanie na stopień generalskim jest idealną metodą sprawowania władzy. Cały rosyjski korpus generalski i grono oficerów oczekujących na taki awans są bezgranicznie wierne i bez szemrania wykonują każdy rozkaz i każde polecenie. Władza prezydencka w Rosji w głównej mierze opiera się o te misternie budowane struktury.

Każda z nich jest inna, ale opiera się o tzw. aparat centralny i struktury terenowe. Rosja jako państwo federacyjne składa się z wielu terenowych jednostek administracyjnych. Obecnie formalnie wg rosyjskiego prawodawstwa Federacja Rosyjska składa się z 89 (w tym 6 okupowanych):

• 24 republik w tym okupowanych Republik Krymskiej, Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej;
• 9 krajów;
• 48 obwodów w tym okupowanych Obwodów Chersońskiego i Zaporoskiego;
• 3 miast wydzielonych czyli Moskwy, Petersburga i okupowanego Sewastopola;
• 1 obwodu autonomicznego.
• 4 okręgów autonomicznych.

Tereny okupowane przez Federację Rosyjską w świetle prawa międzynarodowego nie są uznawane za część tego państwa.

Dodatkowo ze względu na ogrom terytorium Rosji podzielone jest na 8 okręgów federalnych. Są one wykorzystywane w niektórych czynnościach ułatwiających sprawowanie władzy federalnej.

Struktury terenowe resortów i służb mundurowych mają szczególne znaczenie poza największymi ośrodkami miejskimi w Rosji jak Moskwa czy Petersburg. Każda z wymienionych służb mundurowych ma swoje terenowe główne zarządy lub zarządy w każdej z jednostek organizacyjnych Rosji. Czasami jeden główny zarząd lub zarząd obejmuje teren dwóch lub więcej takich jednostek. Szczególnie dotyczy to Zarządów Pogranicznych FSB. Obejmują one całe terytorium Rosji, ale z naturalnych przyczyn wynikających z uksztaltowania granicy państwowej niektóre obejmują ogromne obszary.

Na czele każdego głównego zarządu lub zarządu stoi naczelnik o etatowym stopniu generalskim. Ma on kilku zastępców, a w głównych zarządach niektórzy z nich też są w stopniu generalskim.

Dla przykładu w najbliższym nam geograficznie Obwodzie Królewieckim (Kaliningradzkim) są następujące mundurowe ekspozytury terenowe:

• Zarząd Ministerstwa Spraw Wewnętrznych;
• Zarząd Federalnej Służby Wojsk Gwardii Narodowej (Rosgwardii);
• Zarząd Federalnej Służby Bezpieczeństwa;
• Zarząd Pograniczny Federalnej Służby Bezpieczeństwa;
• Główny Zarząd Ministerstwa Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Skutków Klęsk Żywiołowych;
• Zarząd Federalnej Służby Komorniczej;
• Zarząd Federalnej Służby Więziennej;
• Królewiecka Obwodowa Służba Celna;
• Oddział Federalnej Służby Kurierskiej.

Na czele większości z nich stoją generałowie lub pułkownicy na etatach generalskich. W ten sposób cała Rosja owinięta jest generalską pajęczyną. Ale i tak największe znaczenie mają generałowie Sił Zbrojnych Rosji. I dodatkowo jest ich najwięcej.

Prezydent Putin uwielbia awansować generałów i to masowo. Co prawda nie wręcza on tych awansów osobiście, ale w ten sposób buduje sobie poparcie struktur dowódczych wojska, służb specjalnych i służb mundurowych.

Z okazji przypadającego 23 lutego Dnia Obrońcy Ojczyzny, prezydent Putin dwa dni wcześniej podpisał kolejny obszerny ukaz awansowy nr 86. Awansował w nim na nowe stopnie:

• 49 osób w Ministerstwie Obrony, w tym: 4 generałów-pułkowników, 1 admirała, 9 generałów-lejtnatów, 2 wiceadmirałów, 28 generałów-majorów, 5 kontradmirałów;
• 14 osób w Rosgwardii, w tym: 1 generała-pułkownika, 2 generałów-lejtnantów, 3 generałów-majorów, 1 generała-lejtnanta policji, 7 generałów-majorów policji;
• 21 osób w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, w tym 6 generałów-lejtnantów policji, 8 generałów-majorów policji, 5 generałów-majorów służby wewnętrznej, 2 generałów-majorów sprawiedliwości;
• jedną osobę w Ministerstwie Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Skutków Klęsk Żywiołowych czyli generała-majora służby wewnętrznej;
• trzy osoby w Federalnej Służbie Więziennictwa czyli trzech generałów-majorów służby wewnętrznej;
• dwie osoby w Federalnej Służbie Celnej czyli dwóch generałów-majorów służby celnej;
• cztery osoby w Komitecie Śledczym czyli czterech generałów-majorów sprawiedliwości.

Łącznie jest to 94 osób (sic !) za jednym razem, ale aż 52 % z nich to żołnierze jednostek Ministerstwa Obrony. Jest to tylko przykład, ale dobrze oddający tendencję awansową w Rosji. Oczywiście nie uwzględniający nieujawnianych awansów w służbach specjalnych czyli FSB, FSO, SWR, GU i GUSP.

Wśród tych 94 osób trzecią gwiazdkę otrzymało sześć osób:

• generał-pułkownik Stanisław Israpiłowicz Gadżymagomiedow – naczelnik Narodowego Centrum Kierowania Obroną;
• generał-pułkownik Andriej Siergiejewicz Iwanajew – dowódca Zgrupowania Wojsk (Sił) „Wschód" na wojnie z Ukrainą;
• generał-pułkownik Władimir Wiktorowicz Krawczenko – zastępca głównego dowódcy Sił Powietrzno-Kosmicznych;
• generał-pułkownik Walerij Nikołajewicz Sołodczuk – zastępca dowódcy Centralnego Okręgu Wojskowego;
• admirał Siergiej Michajłowicz Pinczuk – dowódca Floty Czarnomorskiej;
• generał-pułkownik Władimir Leonidowicz Spiridonow – dowódca Uralskiego Okręgu Wojsk Gwardii Narodowej (Rosgwardii).

Czterogwiazdowych generałów w Rosji mianuje się stosunkowo rzadko. Od 1992 roku do dzisiaj znane są tylko 72 takie awanse (łącznie ze służbami specjalnymi). Obecnie w czynnej służbie pozostaje tylko 12 generałów armii, z których w strukturach Ministerstwa Obrony jest tylko sześciu.

Rosją rządzą politycy, oligarchowie i generałowie. Nad nimi wszystkimi bezpośrednią władzę sprawuje prezydent Rosji. Jest to jedna z przyczyn prawie całkowitego braku opozycji w stosunku do funkcjonowania tego systemu. Za służbę generałowie są tam stosunkowo wysoko wynagradzani, a po odejściu ze służby mają wysokie emerytury. Dlatego:

• SWR i GU śledzą poczynania nieprzyjaznych Rosji państw;
• FSB śledzi poczynania obywateli w kraju i „bliskiej" zagranicy i zajmuje się kontrwywiadem wśród cywili i mundurowych;
• Służba Pogranicza FSB kontroluje ich wyjazdy za granicę;
• MSW pilnuje aby się dobrze zachowywali;
• Rosgwardia panuje nad tłumami;
• Ministerstwo Obrony Cywilnej, Sytuacji Nadzwyczajnych i Likwidacji Skutków Klęsk Żywiołowych gasi pożary;
• Służba Komornicza ściąga z obywateli niezapłacone kwoty;
• Komitet Śledczy oskarża ich w przypadkach największych przestępstw;
• a na koniec Służba Więzienna pilnuje ich w aresztach, więzieniach i w koloniach karnych.

Ale i tak nad tym wszystkim panuje wojsko, które jest najważniejszym i najsilniejszym ramieniem prezydenta Rosji.