Izraelski pancerny "Rydwan" 35 lat w służbie

Jak podają Siły Obronne Izraela, pojazdy Merkawa Mk 1 weszły do służby operacyjnej w 1979 roku. Zostały one po raz pierwszy użyte bojowo w 1982 roku i według oficjalnych informacji strony izraelskiej przewyższały maszyny T-72 używane przez Syryjczyków. Wnioski z walk w południowym Libanie posłużyły do opracowania kolejnej odmiany pojazdów – Merkawa Mk 2. Maszyny otrzymały między innymi zmodyfikowane systemy kierowania ogniem i wzmocnione opancerzenie, zwiększające stopień ochrony przed pociskami granatników przeciwpancernych.

W 1990 roku do służby weszły czołgi Merkawa Mk 3, wyposażone w armaty kalibru 120 mm wraz z systemem kierowania ogniem Matador Mk 3. Otrzymały one także pancerz warstwowy o modułowej konstrukcji, pozwalający na łatwiejszą wymianę uszkodzonych elementów. Czołgi serii Mk 2 i Mk 3 były wielokrotnie modyfikowane, a zakres zmian obejmował przede wszystkim wprowadzenie dodatkowych osłon w celu podniesienia poziomu ochrony wnętrza oraz instalację nowych elementów systemu kierowania ogniem. Pojazdy trzeciej generacji w wariancie „Baz” otrzymały między innymi automatyczny układ śledzenia celów (auto-tracker).

Od 2004 roku na uzbrojenie Sił Obronnych Izraela wprowadzane są czołgi Merkawa Mk 4. Charakteryzują się one bardzo wysokim stopniem ochrony wnętrza, także przeciwko zagrożeniom występującym poza przednią półsferą pojazdu. Są uzbrojone w zmodyfikowaną armatę kalibru 120 mm, zapewniającą większą siłę ognia przeciwko ciężko opancerzonym celom. Merkawy czwartej generacji otrzymały również jako pierwsze na świecie wykorzystywane bojowo pojazdy tej klasy system ochrony aktywnej Trophy, który wykazał się skutecznością w trakcie działań podejmowanych przeciwko palestyńskim organizacjom terrorystycznym.

Żołnierze izraelskiej armii podkreślają znaczenie wdrożonego w najnowszych Merkawach systemu zarządzania polem walki, pozwalającego na zwiększenie świadomości sytuacyjnej załóg, również w trakcie walk w obszarze zurbanizowanym. Układ celowniczy w założeniu ma umożliwiać również zwalczanie śmigłowców za pomocą armaty 120 mm. Merkawa Mk 4 wyróżnia się spośród współczesnych czołgów jako maszyna projektowana od podstaw z założeniem szerokiego wykorzystania w terenie zurbanizowanym, z czym wiąże się dążenie do zapewnienia wysokiego stopnia ochrony wnętrza w pełnym zakresie kątów, a nie tylko w przedniej półsferze pojazdu.