Brazylia szuka nowego czołgu podstawowego

Informacja o rozpoczęciu przez Sztab Generalny Armii Brazylii konsultacji rynkowych została podana przez Biuro Projektów Armii (EPEx) w dniu 1 sierpnia 2024 roku. Ich celem było rozeznanie się przez wojskowych decydentów w tym, jakie konstrukcje mogliby pozyskać w ramach programu Viaturas Blindadas de Combate Carro (VBC CC) dotyczącego kupna 65 czołgów. W ramach konsultacji zamawiający chce pozyskać informacje dotyczące m.in. specyfikacji pojazdów, ich ceny oraz zapewne możliwej regionalizacji produkcji. Początkowo zakładano zamknięcie okresu składania ofert na 1 listopada, jednak termin ten został przedłużony do 20 grudnia.

Brazylijska armia ma obecnie posiadać na stanie około 30 amerykańskich M60A3TTS (przynajmniej 60 sztuk ma być w rezerwie), 41 Leopardów 1A1BE oraz 220 Leopardów 1A5BE. Pozyskane nowe czołgi zastąpiłby w pierwszej kolejności zapewne dwie pierwsze konstrukcje, wpływając na poprawienie zdolności bojowych tamtejszej floty pancernej oraz jej sprawności technicznej. Brazylijczycy mają bowiem mieć już problem ze swoimi Leopardami 1. Ich przyczyną (poza tym, że jest to konstrukcja przestarzała, choć wciąż przydatna w miejscowych warunkach) jest coraz bardziej dający się we znaki problem z pozyskiwaniem części zamiennych.

Są one masowo skupowane przez niemiecki przemysł w celu przeprowadzania napraw na Leopardach 1A5 przygotowywanych w ramach pomocy wojskowej dla Ukrainy. To sprawiło, że Wojska Lądowe Brazylii musiały odsunąć w czasie program modernizacji 52 Leopardów 1, ponieważ istnieje ryzyko wystąpienia braków kluczowych podzespołów dla całej floty. Tym samym znalezienie nowego czołgu jest potrzebą coraz bardziej naglącą, w innym przypadku może dojść do dalszego kanibalizowania znajdujących się w linii wozów i znaczących redukcji zdolności. Mowa zatem o konieczności pozyskania nawet 300 nowych pojazdów, chociaż na tak duży zakup raczej braknie funduszy.

Jakie konstrukcje mogą zatem być brane pod uwagę w brazylijskim postępowaniu? Można tutaj wspomnieć m.in. o turecko-indonezyjskim czołgu lekkim Kaplan MT, który miał przejść na terenie Brazylii badania poligonowe wiosną zeszłego roku. Dotychczas pojazd ten został zamówiony jedynie przez Narodowe Siły Zbrojne Indonezji w liczbie 18 egzemplarzy. Na korzyść turecko-indonezyjskiego pojazdu (poza ewentualnym offsetem) przemawia także fakt, że jest on znacznie tańszy od pełnowartościowych czołgów podstawowych takich jak M1 Abrams czy Leopard 2. Niska masa i wysoka mobilność Kaplana MT mogą uczynić go atrakcyjnym następcą Leopardów 1, choć wątpliwości budzi cienki pancerz tureckiego pojazdu.

Oprócz niego Brazylijczycy swego czasu przyglądali się m.in. chińskiemu VT-4 ze zmienionym uzbrojeniem głównym na 120 mm armatę gładkolufową. Oprócz tego można przypuszczać, że z racji na przeprowadzenie w tym kraju testów szwedzkiego bojowego wozu piechoty CV90 promowana jest tam także czołg lekki na jego podwoziu (którym np. zainteresowani mogą być Słowacy). Liczba proponowanych w ramach opisywanego programu konstrukcji jest zapewne znacznie większa, jednak póki co o nic nich nie wiemy. Być może, brazylijski przemysł wystosuje własną propozycję, jak przed laty z EE-T1 Osório.

Kaplan MT (określany także jako Harimau) to czołg średni opracowany wspólnymi siłami przez tureckie przedsiębiorstwo FNSS i indonezyjskie PT Pindad. Pojazd został opracowany z myślą o Narodowych Sił Zbrojnych Indonezji. Zastosowano system wieżowy CMI Cockerill 3105 z gwintowaną armatą kalibru 105 mm. Można z nią sprząc uniwersalny karabin maszynowy kal. 7,62 mm lub wielkokalibrowy karabin maszynowy kal. 12,7 mm. Działo jest stabilizowane w osi pionowej i poziomej, co umożliwia prowadzenie celnego ostrzału podczas jazdy. Ponadto, pojazd można wyposażyć w zdalnie sterowany moduł uzbrojenia na stropie wieży.

Czołg może otrzymać system aktywnej obrony pojazdu klasy hard-kill Aselsan Pulat opracowany przez Tübitak SAGE i Aselsan na bazie ukraińskiego systemu Zasłon. Jednostkę napędową stanowi silnik wysokoprężny Caterpillar C13 o mocy 711 KM, która umożliwia Kaplanowi MT rozwinięcie prędkości do 70 km/h. Zasięg wynosi 450 km. Masa całkowita wynosi 30-35 ton. Bez dodatkowego opancerzenia kadłub posiada ochronę balistyczną na poziomie 4 według normy STANAG 4569.

VT-4, znany także pod nazwą MBT-3000, to chiński czołg podstawowy zaprojektowany z myślą o klientach eksportowych. Stanowi wersję rozwojową wcześniejszych konstrukcji takich jak VT-1 (MBT-2000) oraz Typ 90-II. Prace badawczo-rozwojowe rozpoczęły się w 2009 r., a pierwsza prezentacja odbyła się w czasie salonu Eurosatory 2012. Uzbrojenie główne stanowi armata gładkolufowa kalibru 125 mm, którą zasila automat ładowania. W tym ostatnim znajdują się 22 naboje rozdzielnego ładowania, zaś kolejne 16, stanowiące zapas drugiego rzutu, rozmieszczono w innych częściach pojazdu.

Z uzbrojeniem głównym sprzężono uniwersalny karabin maszynowy kal. 7,62 mm, który uzupełnia wielkokalibrowy karabin maszynowy kal. 12,7 mm w zdalnie sterowanym module uzbrojenia ulokowanym na stropie wieży. Jednostkę napędową czołgu stanowi silnik wysokoprężny o mocy 1300 KM pozwalający na rozpędzenie ważącego 52 tony wozu do 70 km/h. Dotychczas na zakup tej konstrukcji zdecydowały się: Nigeria, Tajlandia oraz Pakistan.

CV90120-T to zmodernizowany wariant czołgu lekkiego opracowany przez przedsiębiorstwo BAE Systems Hägglunds na bazie gąsienicowej platformy CV90 w postaci CV90120. Uzbrojenie główne stanowi niskociśnieniowa armata gładkolufowa CTG 120/L50 opracowana przez szwajcarskie przedsiębiorstwo RUAG Land Systems. Może ono strzelać amunicją w standardzie natowskim dzięki zastosowanemu w tej wersji automatowi ładowania. Działo operować ma w zakresie od -8 stopni do +22 stopni. Szybkostrzelność armaty określono na 12-14 strzałów przy doświadczonej załodze. Zapas amunicji to 55 naboi, z czego 13 znajdować się ma w wieży. Uzupełnienie stanowi uniwersalny/wielkokalibrowy karabin maszynowy kal. 7,62/12,7 mm umieszczony w zdalnie sterowanym module uzbrojenia, na stropie wieży.

Poziom ochrony załogi ma być skalowalny za sprawą możliwego do zamontowania pancerza dodatkowego. Można podejrzewać, że jego poziom wtedy pozwala na ochronę przed amunicją kal. 30 mm starszego typu (przód pojazdu), zaś reszta chroniona jest przed pociskami kal. 14,5 mm. Za poruszanie pojazdu odpowiada silnik wysokoprężny Scania o mocy 1000 KM pozwalający na rozpędzenie go do ponad 80 km/h. Masa własna wozu to 38-40 ton. Załogę stanowią trzy osoby, jednak jest możliwość przewożenia w nim kolejnych dwóch żołnierzy. Odmiana ta posiada nowe gąsienice kompozytowe, które pozwolą na zmniejszenie ich masy, poziomu hałasu wewnątrz pojazdu oraz drgań. Z pojazdem może być zintegrowany system ochrony aktywnej klasy sotf-kill oraz hard-kill.