PAS 2025: Gość z Emiratów kusi Francję

GlobalEye do najnowsze dziecko Saaba w zakresie samolotów wczesnego ostrzegania. Oparta o konstrukcję bizjeta Bombardier 6000 konstrukcja została stworzona na potrzeby Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Zastąpiła ona tam samoloty Saab 340 AEW, leasingowane wcześniej jako samoloty przejściowe. Sprawa ma polski wątek, bowiem maszyny te służą teraz jako przejściowe rozwiązanie w Polsce i zostały dostarczone także Ukrainie.

Prezentowany samolot to jednak z pięciu maszyn zbudowanych dla ZEA. Rozwiązanie to zostało zamówione także przez kraj producenta, Szwecję w liczbie kolejnych trzech maszyn. Ich produkcja jednak nadal trwa.

Zjednoczone Emiraty Arabskie nieprzypadkowo zgodziły się na przysłanie swojej maszyny na targi do Francji. To właśnie Francja bowiem poszukuje obecnie zastępstwa dla swojej floty samolotów wczesnego ostrzegania. Obecnie Francuzi eksploatują w tej roli 4 samoloty E-3 Sentry (na bazie Boeinga 707) i wahają się pomiędzy zastąpieniem ich amerykańskimi Boeingami E-7 Wedgetail a właśnie Saabem GlobalEye. Wcześniej wydawało się, że większe szanse mają Amerykanie, których E-7 wydawał się naturalnym następcą E-3. I na taką wymianę zdecydowała się w ostatnim czasie Wielka Brytania.

Teraz jednak w wyniku polityki Trumpa następuje zwrot w kierunku kupowania systemów europejskich. Poza politycznym jest także argument techniczno-operacyjny. Pentagon bowiem sam chce dzisiaj zastępować E-3 nie Wedgetailem, a mniejszym amerykańskim samolotem E-2D Advanced Hawkeye. Wpisuje się to w trwającą już od kilku lat dyskusję, w której padają argumenty o tym, że era wielkich samolotów wczesnego ostrzegania się skończyła, a postęp techniczny i wynikająca z niego miniaturyzacja systemów czy zastosowanie AI umożliwiają wykorzystanie znacznie tańszych i łatwiejszych w użyciu małych samolotów tej klasy.

GlobalEye to jedna z konstrukcji, która będzie brana pod uwagę także w Polsce w czasie wyboru następcy Saabów 340 AEW. Jego konkurentem jest, już dzisiaj promowany przez Northrop Grummana E-2D Advanced Hawkeye.