MSPO 2019: WZE S.A. w łańcuchu dostaw systemu Patriot

Jednym z podstawowych założeń programu „Wisła” było pozyskanie wraz z bateriami rakiet przeciwlotniczych i przeciwrakietowych średniego zasięgu również technologii i zdolności, pozwalających na użytkowanie systemu Patriot w Polsce oraz na wejście w skład łańcucha dostaw dla użytkowników i odbiorców tego systemu.

W celu umożliwienia absorpcji tych technologii Polska Grupa Zbrojeniowej S.A., poprzez spółki Grupy Kapitałowej, utworzyła w styczniu 2015 r. Konsorcjum PGZ-WISŁA. W skład tego konsorcjum weszła m.in. spółka WZE S.A. z Zielonki uznając, że „możliwość wejścia w łańcuch dostaw amerykańskiego przemysłu obronnego jest szansą i może być jednym z podstawowych filarów funkcjonowania, rozwoju i realizacji strategii spółki”.

Od kwietnia 2015 r., gdy Ministerstwo Obrony Narodowej wybrało ofertę firmy Raytheon (w kooperacji z koncernami Lockheed Martin i Northrop Grumman) jako dostawcy systemu „Wisła” na bazie PATRIOT, nowy zarząd WZE S.A. zintensyfikował prace na rzecz znacznego poszerzenia zakresu współpracy z firmami amerykańskimi oraz transferu technologii poprzez pozyskanie dodatkowych (w stosunku do planowanych) programów offsetowych. Przy czym ta kooperacja miała z założenia nie dotyczyć tylko firm amerykańskich, ale również podmiotów z Izraela i wybranych spółek europejskich.

Projekty offsetowe przewidywane do pozyskania ze strony firm Raytheon i Northrop Grumman są obecnie przedmiotem negocjacji prowadzonych pod przewodnictwem PGZ SA. W przypadku koncernu Lockheed Martin już uruchomiono siedem programów offsetowych na rzecz ustanowienia nowych kompetencji (zdolności produkcyjno-serwisowych) spółki WZE S.A. Kompetencje te pozwolą m.in. na certyfikację Wojskowych Zakładów Elektronicznych S.A. do statusu kwalifikowanego poddostawcy Lockheed Martin Global Inc. w jej światowym łańcuchu dostaw.

Zakres współpracy WZE S.A. z koncernem Lockheed Martin w ramach programu „Wisła”

Siedem programów offsetowych w ramach współpracy WZE S.A. z koncernem Lockheed Martin dotyczy następujących obszarów:

· produkcja i serwis nowoczesnych systemów elektroniki zestawów rakietowych PATRIOT,

· produkcja i serwis przedziału gazodynamicznych silników rakietowych dla pocisku rakietowego PAC-3 MSE z zestawu PATRIOT,

· pozyskanie nowoczesnego sprzętu pomiarowego CMM na rzecz wyraźnego zwiększenia możliwości procesów kontroli jakości,

· pozyskanie i wdrożenie procesów, procedur i standardów organizacji produkcji i serwisu amerykańskiego przemysłu obronnego.

Zakres transferu wiedzy, dokumentacji, urządzeń specjalistycznych i wieloletniej asysty technicznej zawarty jest w treści odpowiednich Zobowiązań Offsetowych Ramowej Umowy Offsetowej (podpisanej na szczeblu Ministra Obrony Narodowej) oraz Wykonawczych Umów Offsetowych.

Nowe projekty offsetowe związane z tymi dokumentami podzielono na kilka grup pod względem zakresu transferowanych technologii:

· Grupa 1: projekty związane z produkcją i serwisowaniem bloków elektroniki ELES oraz Junction Box stanowiących część wyrzutni rakiet systemu PARTIOT;

· Grupa 2: projekt badawczo-rozwojowy bloku sterownika MCU w późniejszej fazie przechodzący w projekt produkcyjny;

· Grupa 3: projekt produkcji i serwisowania przedziału sterowania gazodynamicznego pocisku rakietowego PAC-3 MSE, składającego się z cześć ACM i ACS;

· Grupa 4: projekt wdrożenia nowych zdolności pomiarowych związanych z pozyskaniem nowej maszyny współrzędnościowej CMM.

Każdy z tych projektów ma posiadać dedykowaną strukturę złożoną z przydzielonych pracowników spółki WZE S.A., koncernu Lockheed Martin oraz sub-offsetodawcy Aerojet i został uruchomiony podczas spotkań „Kick-off meeting” zgodnie z wytycznymi strony amerykańskiej.

Szczegółowy zakres kompetencji uzyskany w ramach realizacji poszczególnych projektów offsetowych

W tej chwili wiadomo, że na obecnym poziomie negocjacji WZE S.A. pozyska największe zdolności w przypadku projektu MCU (projektowanie i ustanowienie zdolności produkcyjnych do modułu sterownika silnika elektrycznego układu podnośnika wyrzutni systemu PATRIOT). Po zakończeniu zadania spółka WZE S.A. będzie miała bowiem możliwość projektowania i produkcji nowych systemów elektronicznych i mechanicznych (wg. wymagań partnera amerykańskiego, w tym AS9100), ustanowienie nowego łańcucha kooperacji (supply chain) z firmami amerykańskimi i europejskimi oraz serwisowania nowych systemów elektronicznych/mechanicznych (w odniesieniu do MCU i następców).

W przypadku projektu ustanowienie zdolności produkcyjnych i serwisowych dla elektronicznego bloku ELES sterującego pracą wyrzutni systemu PATRIOT projektowanie nowych systemów elektronicznych oraz mechanicznych nie jest priorytetowym zadaniem. Projekt uwzględnia natomiast ich produkcję, serwisowanie oraz możliwość ustanowienie nowego łańcucha kooperacji z firmami amerykańskimi i europejskimi. Ponadto, produkcja oraz serwisowanie elektronicznych i mechanicznych (wg. wymagań partnera amerykańskiego, w tym AS9100), oraz możliwość ustanowienia nowego łańcucha kooperacji z firmami amerykańskimi i europejskimi są przewidziane w projektach wiązanych z modułami Junction Box dystrybucji sygnałów wyrzutni systemu PATRIOT.

Z kolei projekty produkcji i serwisowania gazodynamicznego zespołu Altitude Control Section (ACS) pocisku rakietowego PAC-3 MSE oraz nowych zdolności do precyzyjnych pomiarów mechanicznych (maszyna CMM) nie zakładają projektowania nowych systemów elektronicznych, ale mechanicznych już tak. Dodatkowo, ustanawiane są nowe łańcuchy kooperacji z firmami amerykańskimi.

Ostatni projekt – tzw. „Projekt komercyjny Patriot Two” jest związany z produkcją i dostarczeniem dziewięciu modułów DLTM wyrzutni rakietowej zestawów PATRIOT na rzecz firmy Raytheon, z serwisowaniem nowych systemów elektronicznych i mechanicznych.

Prace przygotowawcze w WZE S.A do realizacji założonych projektów offsetowych

Realizacja zakładanych projektów offsetowych (a więc procesu wdrażania nowych technologii) jest związana z kosztami, które trzeba ponieść by np.: dostosować starą infrastrukturę spółki WZE S.A. (lub zbudować nową), przekwalifikować pracowników oraz zatrudnić nowych i pozyskać nowe maszyny.

Aby zredukować te wydatki polska spółka przygotowała plan optymalizacji kosztów poprzez:

· modernizację i dostosowanie istniejącej infrastruktury spółki zamiast budowy budynków (tam, gdzie to możliwe) z wykorzystaniem części nowopowstającego budynku technicznego związanego z inwestycją na rzecz Centrum Produkcyjno-Serwisowego Pocisków Rakietowych NSM;

· zaangażowanie specjalistów do wielu projektów jednocześnie o ile zakres i ilość pracy w danym czasookresie to umożliwia;

· wspólne zarządzanie projektami za pomocą jednej, dedykowanej komórki organizacyjnej.

Koszty związane z infrastrukturą szacuje się na mniej niż 10 milionów złotych. Przy czym koszty dostosowania budynku dla projektów produkcji i serwisowania bloków elektroniki oraz kontraktu DLTM są współdzielone pomiędzy projekty offsetowe z Lockheed Martin, a projekt produkcyjny DLTM z firmą Raytheon. W przypadku budowy zupełnie nowego budynku przeznaczonego na produkcję finalną i serwisowanie zespołu rakietowego ACM/ASC wydatki wzrosną o kolejne kilka milionów.

Dla projektów zawierających elementy badań w komorach klimatycznych, wytrząsarkach, za pomocą specjalistycznego „rakietowego” wyposażenia planowane jest wykorzystanie nowopowstającego Centrum Produkcyjno-Serwisowego Pocisków Rakietowych Systemu NSM.

Korzyści dla WZE S.A. z realizacji projektów offsetowych

Wynegocjowane dotychczas umowy offsetowe dadzą spółce WZE S.A. zdolność do produkowania i świadczenia usług serwisowych jeżeli chodzi o jeden element wchodzący w skład rakiety PAC-3MSE (zespół ACS gazodynamicznego sterowania pociskiem rakietowym) oraz cztery elementy wchodzące w skład wyrzutni systemu Patriot:

· modułu DLTM sterowania wyrzutnią rakiet zestawu PATRIOT;

· modułu ELES sterowania wyrzutnią rakiet zestawu PATRIOT;

· modułu Junction Box wewnętrznej komunikacji wyrzutni rakiet zestawu PATIOT;

· modułu MCU elektronicznego sterownika silnika podnośnika części kontenerowej wyrzutni rakiet zestawu PATRIOT.

Zapotrzebowanie na moduły DLTM, ELES, JunctionBox i MCU wchodzące w skład wyrzutni będzie wynikało z ciągłego procesu modernizacji zestawów rakietowych PATRIOT, których obecnie jest ponad 400 sztuk. Jednak biorąc pod uwagę trend wzrostowy w pozyskiwaniu przez Raytheon/Lockheed Martin nowych użytkowników systemu PATRIOT, w najbliższych dziesięciu latach można spodziewać się zwiększenia tej liczby o jedną czwartą, co sumarycznie daje potencjał sprzedażowy bloków na poziomie ponad pół tysiąca sztuk kompletów modułów dla wyrzutni.

W podobny sposób można oszacować zapotrzebowanie na zespoły ACS pocisków rakietowych PAC-3 MSE, chociaż w tym przypadku liczba ta zależeć będzie od liczby zamawianych rakiet przez poszczególnych odbiorców.