Głowice GX-1 dostarczone polskiej armii

W pierwszych dniach czerwca br. w BZE BELMA S.A. z Bydgoszczy oraz Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia z Zielonki, zgodnie z warunkami technicznymi, będącymi podstawą odbioru uzbrojenia i sprzętu wojskowego (UiSW) dla MON, w ramach umowy z Wojskiem Polskim na dostawę systemu Warmate, przeprowadzono badania zdawczo-odbiorcze głowic GX-1 do bojowych bezzałogowych statków powietrznych. W pierwszym etapie badania zakładowe, które wykonał producent, czyli spółka z Bydgoszczy, polegały one na sprawdzeniu odporności i wytrzymałości produktu na narażenia środowiskowe oraz mechaniczne. Drugi etap (badania poligonowe), mający na celu fizyczne sprawdzenie parametrów użyteczno-bojowych oraz taktyczno-technicznych środków bojowych przeprowadzono w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia. Całość nadzorowali specjaliści z 15. Rejonowego Przedstawicielstwa Woskowego. Badaniu poddano dwa typy głowic: odłamkowo-burzącą GO-1 HE i kumulacyjno-odłamkową GK-1 HEAT.

Testy producenta potwierdziły odporność badanych głowic na narażenia środowiskowe tj. podwyższoną i obniżoną temperaturę otoczenia, cykliczne zmiany temperatury otoczenia, drgania sinusoidalne, spadek z 0,75 m, odporność na transport zgodnie z normą obronną. Także badania narażeniowe były pozytywne. W kolejnym etapie, na poligonie w WITU w Zielonce, przeprowadzono badania funkcjonalne, w czasie których dokonano pomiarów skutecznego promienia rażenia siły żywej dla głowicy GO-1 HE oraz przebijalności pancerza dla głowicy GK-1 HEAT. W obu przypadkach okazało się, że oczekiwane parametry zostały znacznie przekroczone. Dla GO-1 HE wymagany promień rażenia siły żywej określono na 10 m, zaś w rzeczywistości osiągnięto 30 m. Dla głowicy GK-1 HEAT wymagany parametr przebijalności wynosi 180 mm RHA, natomiast w czasie prób uzyskano wynik 220 mm RHA.  

Ponadto w ramach certyfikacji produktów przeprowadzono w WITU badania nowoopracowanej głowicy termobarycznej GTB-1 FAE, której zdolności bojowe sprawdzono z wykorzystaniem celu w postaci samochodu osobowego (rys. poniżej).

Rodzina głowic GX-1 została opracowana w Wojskowym Instytucie Technicznym Uzbrojenia w ciągu 2 lat. Praca została sfinansowana ze środków własnych Instytutu. W skład rodziny wchodzą:

• głowica odłamkowo-burząca GO-1 HE (z kamerą dzienną) oraz GO-1 HE IR
  (z kamerą termowizyjną). Jest ona przeznaczona jest do rażenia siły żywej oraz zwalczania gniazd karabinów maszynowych i punktów oporu przeciwnika. Masa ładunku bojowego 550 g.
• głowica kumulacyjno-odłamkowa GK-1 HEAT (z kamerą dzienną) oraz GK-1 HEAT IR (z kamerą termowizyjną). Przeznaczona jest do rażenia czołgów (z górnej półsfery) oraz opancerzonych wozów bojowych. Masa ładunku bojowego 500 g.
• głowica termobaryczna GTB-1 FAE (z kamerą dzienną) oraz GTB-1 FAE IR
  (z kamerą termowizyjną). Przeznaczona jest do rażenia pojazdów lekko opancerzonych oraz do niszczenia bunkrów i schronów, jak również do niszczenia infrastruktury terenowej oraz sprzętu typu stacje radiolokacyjne i wyrzutnie rakiet. Masa ładunku bojowego 600 g.
• głowica ćwiczebna GO-1 HE-TP (z kamerą dzienną) oraz GO-1 HE-TR IR
  (z kamerą termowizyjną). Została zaprojektowana jako sprzęt treningowy do wykonywania zadań ćwiczebnych. Posiada zmniejszony (w stosunku do głowic bojowych) ładunek bojowy do wizualizacji efektu trafienia w cel. Masa ładunku bojowego 20 g.   
• głowica szkolna GO-1 HE-TR (z kamerą dzienną) oraz GO-1 HE-TR IR (z kamerą termowizyjną). Przeznaczona jest do ćwiczenia operatorów w wykonywaniu zadań szkolnych, nauki celowania i naprowadzania na cel. Głowica nie posiada żadnych materiałów wybuchowych.

W ramach pracy badawczo-rozwojowej WITU planuje w najbliższym czasie rozpoczęcie pracy mającej na celu zwiększenie możliwości głowicy kumulacyjno-odłamkowej GK-1 HEAT. Planuje się opracowanie zespołu kumulacyjnego, którego przebijalność będzie wynosić 300-350 mm RHA przy zachowaniu bez zmian masy głowicy wynoszącej 1400⁺⁵⁰ g. Zdaniem specjalistów z WITU polepszenie parametrów głowic odłamkowo-burzącej GO-1 HE i termobarycznej GTB-1 FAE jest możliwe, natomiast zysk w postaci skuteczności będzie znikomy, co w konsekwencji byłoby zamierzeniem ekonomicznie nieuzasadnionym. Ograniczeniem jest tutaj masa głowicy, która nie powinna przekraczać 1400⁺⁵⁰ g. Zwiększenie masy głowicy skutkowałoby koniecznością opracowania przystosowanego do tego nosiciela.

Głowice wchodzące w skład rodziny GX-1 mogą być integrowane z praktycznie każdym nosicielem (płatowcem lub wiropłatem) pod warunkiem spełnienia zapisów dokumentacji integracji, w której zawarte są wymagania integracji mechanicznej, elektrycznej i informatycznej. Aktualnie głowice już są częścią  systemu Warmate produkcji WB Electronics z Ożarowa Mazowieckiego oraz bezpilotowca DragonFly opracowanego w WITU z Zielonki, a produkowanego na podstawie licencji przez Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2 w Bydgoszczy. Od pewnego czasu firma WB Electronics współpracuje z partnerem ukraińskim i przy jego pomocy promuje rozwiązanie konkurencyjne. Od ubiegłego roku bowiem w kooperacji z firmą ukraińską proponuje na rynki zagraniczne system Warmate w ukompletowaniu z głowicami od dostawcy zza wschodniej granicy. Od tego również czasu  docierają do opinii publicznej informacje, które wskazują, że głowice ukraińskie są lepsze od polskich.

W tych doniesieniach pojawia się między innymi informacja, że w głowicach z za wschodniej granicy jest więcej materiału wybuchowego, co ma przekładać się na wyższe parametry. Na chwilę obecną nie są znane dane o jakichkolwiek testach porównawczych, które w sposób obiektywny mogłyby odpowiedzieć na pytanie, które z nich są lepsze czy gorsze. Jedynie niezależne badania dałyby jednoznaczną odpowiedź na to pytanie. Pewne jest natomiast to, że głowice opracowane w WITU i produkowane w BZE BELMA S.A. są rozwiązaniem bezpiecznym i skutecznym, sprawdzonym w działaniach poligonowych i są na etapie produkcji seryjnej. Produkt opracowany i produkowany w kraju daje bezpieczeństwo zabezpieczenia dostaw dla Sił Zbrojnych w każdym czasie i uwarunkowaniach politycznych. Technologie stosowane w rozwiązaniu są opanowane i w przyszłości mogą być implementowane do innych konstrukcji.

mjr mgr inż. Piotr Ruliński, WITU Zielonka