FAUN Trackway - wsparcie dla ciężkich pojazdów w trudnym terenie

Wojna w Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Jednym z kluczowych obszarów współczesnych działań militarnych pozostaje swoboda ruchu i manewru wojsk. To od tej zdolności zależeć będzie  skuteczność prowadzenia połączonych operacji i osiągnięcie założonych celów.. Z samym manewrem nieodzownie związane jest bowiem pokonywanie różnego rodzaju przeszkód występujących na drodze przemieszczających się wojsk. To z kolei jest obecnie jednym z ważniejszych problemów, jakie stawia współczesne pole walki.  Dlatego każda nowoczesna armia powinna mieć opracowaną koncepcję działań związanych z pokonywaniem różnych przeszkód na każdym obszarze swojego działania oraz odpowiednie zestawy sprzętowe ułatwiające wykonanie tych zadań.

Do zasadniczych środków inżynieryjnych zwiększających zdolności pokonywania terenu możemy zaliczyć maszyny inżynieryjne do prac ziemnych , sprzęt do wzmacniania dróg czy też sprzęt do urządzania tymczasowych przepraw. Wyzwania związane z eksploatacją i modernizacją środków desantowo-przeprawowych, przeznaczonych dla lekkiego sprzętu i ludzi, jak i tych wykorzystywanych wobec średniej i ciężkiej techniki bojowej (czołgów, artylerii, BWP itp.) w Wojsku Polskim są zresztą znane i często były już opisywane.

Pokonanie trudnego lub celowo zniszczonego obszaru często jest przyczyną powstania trudności, a nawet braku wykonania postawionych przed wojskiem zadań na polu walki. Wpływa na czas osiągania wyznaczonych celów oraz stopień reakcji sił przeciwnika. Widać to również po materiałach publikowanych w czasie trwającej obecnie wojny w Ukrainie.

Pomimo, że podstawowe wozy bojowe charakteryzują się wysoką zdolnością pokonywania takiego terenu to nie należy zapominać, że i one mają swoje ograniczenia. Ponadto, tendencje rozwojowe współczesnego sprzętu powodują, że jego masa staje się większa (dodatkowe opancerzenie, aktywne systemy ochrony), czego przykładem są kolejne wersje rozwojowe czołgów takich jak Leopard 2 i M1 Abrams.  Trzeba też zapewnić warunki dla ruchu pojazdów zabezpieczających działania sił głównych, których charakterystyki terenowe są często znacznie gorsze niż tych, działających w pierwszej linii.

Ponadto, dostępna sieć dróg ulega szybkiemu zniszczeniu po przemarszach ciężkiej techniki. To w jeszcze większym stopniu pogłębia problemy transportowe systemu zaopatrzenia logistycznego czy wsparcia medycznego. Takimi krytycznymi obszarami są obszary wjazdów i wyjazdów z przepraw mostowych, charakteryzujące się dużą koncentracją ruchu. Podobne problemy również mogą zaistnieć w trakcie wykonywania zadań przez służby ratownicze czy inne niosące pomoc w czasie zaistnienia klęsk żywiołowych lub powstałych awarii przemysłowych. Przemysł wydobywczy czy zakłady użyteczności publicznej też potrzebują specjalistycznego sprzętu ułatwiającego mobilność w trudnym terenie. 

Odpowiedzią na to było opracowanie m.in. specjalnych, szybko układanych mat/płyt wykonywanych z różnego rodzaju materiałów (stalowe, aluminiowe, z tworzyw sztucznych, itp.). Ich podstawowe parametry to duża sztywność, umożliwiająca rozłożenie nacisków pojazdów lub innego sprzętu na znaczną powierzchnię taką, aby nacisk jednostkowy przekazywany przez element pokrycia nie przekraczała obciążeń (naprężeń) krytycznych dla danego gruntu. Jednym z takich rozwiązań są aluminiowe pokrycia drogowe Heavy czy Medium Ground Mobility System oraz systemy mat firmy FAUN Trackway Limited, mające szeroki wachlarz zastosowań. W Polsce oferowane są przez firmę Megmar Logistics & Consulting Sp z o.o.

Heavy Ground Mobility System (HGMS)

To mobilne rozwiązanie, pozwalające na ułożenie tymczasowej drogi dostępu w specyficznym terenie prowadzonych działań. HGMS to modułowa, aluminiowa droga poprawiająca mobilność w trudnym terenie prowadzonych działań (przy wystąpieniu dużej pokrywy śnieżnej, sypkiego piasku, błota, bagna, torfu, przeprawy po dnie itp.). Czyli wszędzie tam, gdzie grunt ma małą nośność. System HGMS zaprojektowano do użycia zarówno przy zabezpieczaniu ciężkich wozów bojowych, jak i lżejszych pojazdów transportowych i logistycznych.

Zestaw składa się z mechanizmu układania i zwijania oraz pokrycia M150 Trackway, który jest rozwiązaniem służacym do  wzmacniania dojazdów do przyczółków tymczasowych przepraw, wzmacniania dróg na przełaj, , tworzenia lądowisk dla śmigłowców, miejsc postojowych, pasów startowych itd. Według zapewnień producenta odpowiada warunkom obciążenia wojskowego (Military Load Classification) MLC70 w zasadzie w każdej sytuacji oraz do MLC150 w zależności od występujących w obszarze wykorzystania warunków gruntowych. W praktyce odpowiada to możliwości wsparcia pojazdu o masie około 63,5 ton nawet w bardzo niekorzystnych warunkach i tych o masie ponad 100 ton (ciężkie czołgi na zestawach niskopodwoziowych) w większości sytuacji na polu walki.

System oferowany jest w dwóch wariantach. Pierwszy to układacz TRACKRACK przenoszący szpulę z pokryciem M150 o długości 50 metrów mocowaną na ciężarówkach w układzie napędowym 6x6 lub 8x8 z podwoziem typu DROPS. Obsługiwany jest przez dwóch ludzi – kierowcę i operatora a czas rozłożenia elastycznego pokrycia wynosi do 10 minut. Dodatkowe 50 metrów można przewozić na specjalnym stojaku umieszczonym na przyczepie, który jest przenoszony do Trackrack po rozmieszczeniu pierwszych 50 metrów.

Drugi to INDEPENDENT TRACKRACK przenoszący system M150 o długości 30 metrów również mocowany na ciężarówkach w układzie napędowym 6x6 lub 8x8 o podwoziu kontenerowym. Obsługa i możliwości układania są takie same jak w pierwszym wariancie natomiast napędy hydrauliczne i elektryczne zapewnia niezależnie zabudowany układ. Można też wykorzystać specjalistyczny pojazd rozkładający belkę 30-metrową z wykorzystaniem hydraulicznego ramienia w 8 minut oraz ciężki kontener pozwalający na położenie 90 metrów M150 Trackway przez 2 osoby w mniej niż 8 minut lub lekkie urządzenie, które po przymocowaniu do pojazdu rozwinie do 30 metrów pokrycia.

Medium Ground Mobility System (MGMS)

Ten z kolei system ma za zadanie poprawić mobilność pojazdów kołowych, tworząc drogę dojazdową, która stabilizuje podłoże, gdy nacisk na nie jest niższy. Składa się z M30H Trackway, aluminiowego panelu podlegającemu klasie obciążenia wojskowego MLC30 (ok. 27 ton) w najtrudniejszych warunkach i obciążeniu do MLC40 (ok. 36 ton) w zależności od miejscowych warunków gruntowych.

Panel M30H Trackway jest rozwiązaniem na drogi dojazdowe, przejścia przez wąwozy, tymczasowe jezdnie czy zejścia/wejścia na brzeg morski lub rzeczny. Fastrack to specjalnie zaprojektowany system rozkładania i zwijania, który może transportować do 50 metrów M30H Trackway. Z reguły umieszcza się go na podwoziu ciężarówki w układzie 4x4 lub 6x6. Z kolei specjalny dozownik pozwala na rozłożenie i zwinięcie do 40 metrów M30H Trackway. Jest kompatybilny z systemem ładowarek czołowych i teleskopowych. PUSHBAR to lekkie urządzenie do rozkładania, które po przymocowaniu do pojazdu, rozwinie do 40 metrów M30H.

Systemy mat

Kolejnym rozwiązaniem jest system przeznaczony do wykonywania nie usztywniającego podkładu pod lądowiska dla śmigłowców różnych typów. Umożliwia więc tworzenie bezpiecznych miejsc do lądowania, serwisowania, parkowania i startów. Pośrednim celem jego zastosowania jest ograniczenie chmury pyłów powstającej w trakcie operowania śmigłowcem w pobliżu ziemi oraz redukcja możliwości zassania ciała obcych przez silniki lub systemy maszyny.

Mata jest dostępna w różnych profilach paneli. Multi-Role Packaging Solution to mieszczące się w 10-stopowym kontenerze lądowisko dla śmigłowca wykorzystywane w siłach ekspedycyjnych w dowolnym obszarze ich operacji. Kontener taki może być transportowany różnymi sposobami i oprócz samej maty zawiera zestaw niezbędnych narzędzi i sprzętu potrzebnych do bezpiecznego obsługiwania lądowiska. 

Mata powstała w oparciu o warianty paneli PSA Flat Top N, PSA Flat Top R i PSA Flat Top Trackway, układanych w różnych konfiguracjach, w zależności od typów śmigłowców, które będą z nich operować. Modułowy system paneli aluminiowych jest alternatywą dla powierzchni betonowych lub asfaltowych. Pozwala budować pasy startowe, drogi kołowania i parkingi wszędzie tam, gdzie nie ma czasu i warunków na wykonanie takich stacjonarnych konstrukcji.

FAUN Trackway Limited przygotował też matę do lądowania dla Bezzałogowych Statków Powietrznych, która została już użyta operacyjnie by zabezpieczyć eksploatację takich maszyn jak Reaper i Predator. To rozwiązanie wielokrotnego użytku, w 100% nadające się do recyklingu. Jest transportowana drogą powietrzną na paletach typu 463L NATO. Może być szybko układana i zwijana. Nadaje się również do położenia awaryjnego pasa startowego, gdy ten zasadniczy została uszkodzony lub zniszczony.

Wspomniany wyżej system M150 Trackway, tworzący „drogę" nawet dla ciężkiego sprzętu, może również zostać przeznaczony do naprawy zasadniczego pasa startowego lub miejsc postoju i kołowania uszkodzonych w wyniku ataku przeciwnika. Może być dostarczony w dowolnym rozmiarze i pod konkretne wymagania strony zamawiającej.

Podsumowanie

Wchodzące w skład Wojska Polskiego i państw sojuszniczych wozy bojowe oraz wsparcia charakteryzują się dużą masą. Będzie ona wpływać na zdolność pokonywania przez nie niektórych obszarów, ale przede wszystkim wykonywany dzięki nim manewr może powodować uszkodzenia istniejącej infrastruktury drogowej. To może zakłócić system zaopatrzenia logistycznego, ewakuacji medycznej itd. Ponadto obszar Polski jest w zasięgu systemów ofensywnych potencjalnego przeciwnika. To z kolei wymusza tworzenie doraźnych lądowisk i miejsc odtwarzania zdolności bojowej dla różnych typów statków powietrznych.

Wykorzystanie systemów mobilnych  mat, elastycznych pokryć drogowych wykonanych z aluminiowych paneli może polepszyć efektywność wykorzystania sprzętu wojskowego posiadanego i wprowadzanego do Sił Zbrojnych RP oraz armii sojuszniczych. Mogą one być rozkładane w dowolnym miejscu i bez przygotowania, zabezpieczając przemieszczenie wojsk w najtrudniejszym terenie. W ten sposób nawet najcięższy (i często kosztowny sprzęt) stanie się bardziej mobilny, a przez to mniej narażony na straty.

Artykuł przygotowany we współpracy z Megmar Logistics & Consulting Sp. z o.o.