Borsuki i Rosomaki w Wojsku Polskim [ANALIZA]

Bataliony piechoty zmechanizowanej i zmotoryzowanej stanowią podstawę naszych Wojsk Lądowych. Niestety, ze względu na różne czynniki historyczne były zaniedbywane przez dekady, jeżeli chodzi o ich podstawowy środek transportu i wsparcia drużyn piechoty.

Borsuk

Program bojowego wozu piechoty Borsuk rozpoczął się w roku 2014, kiedy to podpisano umowę konsorcjum, którego liderem stała się Huta Stalowa Wola S.A. W roku 2017 zaprezentowano demonstrator technologii, rok później zaprezentowano ulepszony demonstrator technologii, natomiast w 2019 roku pierwszy właściwy prototyp.

W roku 2018 rozpoczęto próby zakładowe, natomiast w 2020 badania wstępne, a następnie badania kwalifikacyjne. Łącznie zbudowano co najmniej 5 prototypów. W roku 2023 podpisano umowę ramową zakładającą docelowo pozyskanie na potrzeby sił zbrojnych 1400 bojowych wozów piechoty Borsuk wraz z wersjami specjalistycznymi.

Dokładnie ma to być 1014 bojowych wozów piechoty oraz 386 wozów w różnych wersjach specjalistycznych takich jak:

• Bojowy Wóz Piechoty Borsuk;
• Wóz Dowodzenia Oset;
• Wóz Ewakuacji Medycznej Gotem;
• Gąsienicowy Transporter Rozpoznania Żuk;
• Wóz Zabezpieczenia Technicznego Gekon;
• Transporter Rozpoznania Skażeń Ares;
• Transporter Rozpoznania Inżynieryjnego Jodła;
• Transporter Wojsk Inżynieryjnych Jodła;
• Pływający Transporter Inżynieryjny Jodła;
• Transporter Minowania Narzutowego Jodła;
• Moździerz Samobieżny 120 mm Rak.

W marcu 2025 podpisano pierwszą umowę wykonawczą na 111 seryjnych bojowych wozów piechoty Borsuk. Z kolei 4 grudnia pierwsze 15 wozów seryjnych zostało przekazanych do Wojska Polskiego. W roku 2026 mają zostać przekazane jedynie 3 pojazdy, natomiast w 2027 będą to 33 wozy, a w 2028 — 55 egzemplarzy.

Oczekiwane jest także podpisanie kolejnej umowy wykonawczej, w której oprócz bojowych wozów piechoty zawarte mają być także pierwsze egzemplarze wersji specjalistycznych. Konieczne byłoby także jeżeli to możliwe, zwiększenie tempa produkcji i dostaw. Nowe bojowe wozy piechoty potrzebne są na wczoraj — w celu zastąpienia przestarzałych BWP-1.

Przypomnijmy, że Bojowy Wóz Piechoty Borsuk to nowoczesny, pływający pojazd gąsienicowy przeznaczony do transportu i ochrony żołnierzy piechoty przed ostrzałem z broni strzeleckiej, granatników przeciwpancernych i IED. Uzbrojenie Borsuka stanowią armata Mk 44S Bushmaster kalibru 30 mm, podwójna wyrzutnia PPK Spike oraz sprzężony, uniwersalny karabin maszynowy UKM-2000C kalibru 7,62 mm. Uzbrojenie znajduje się w zdalnie sterowanym systemie wieżowym ZSSW-30. Borsuk ma bardzo wysoką mobilność taktyczną, dużą siłę ognia, a także wysoki poziom odporności balistycznej oraz przeciwminowej.

Rosomak i Rosomak-L

Wojsko Polskie obecnie posiada około 300 kołowych transporterów opancerzonych, a de facto kołowych bojowych wozów piechoty Rosomak. Obecnie wozy występują w dwóch wersjach: starszej i liczniej występującej z włoską, załogową wieżą Hitfist-30P, a także w nowszej z bezzałogowym, zdalnie sterowanym systemem wieżowym ZSSW-30, opracowanym przez polski przemysł.

Jeśli chodzi o nowe Rosomaki z wieżą ZSSW-30, to tutaj również będą w Wojsku Polskim występować dwa warianty: standardowy Rosomak, ale ze względu na zbyt mały zapas wyporności pozbawiony zdolności pływania, oraz wydłużony Rosomak-L, który zachowa zdolność do samodzielnego pokonywania przeszkód wodnych.

Wozów Rosomak z wieżą ZSSW-30 zamówiono 128, natomiast Rosomak-L 80 egzemplarzy, łącznie zamówiono więc 208 bojowych Rosomaków, które uzupełnią obecnie eksploatowaną flotę wozów z wieżą Hitfist-30P. Jak obecnie prezentują się dostawy nowych Rosomaków?

Pierwsza partia tych wozów, licząca 5 egzemplarzy, dotarła do Wojska Polskiego w grudniu 2023 roku. W roku 2024 dostarczono kolejne 5 wozów, natomiast większe dostawy odbyły się dopiero w roku 2025, w którym przekazano wojsku 25 wozów. A więc łącznie na koniec roku 2025 Wojsko Polskie posiada 35 Rosomaków z wieżą ZSSW-30.

Dostawy zamówionych Rosomaków i Rosomaków-L z wieżami ZSSW-30 mają zostać zrealizowane do końca 2028 roku. Oznacza to, że Wojsko Polskie będzie dysponować około 500 egzemplarzami kołowych bojowych wozów piechoty Rosomak z wieżami Hitfist-30P i ZSSW-30.

Rosomak-L (Long) to zmodyfikowana w ramach programu MLU (ang. Mid-Life Upgrade) wersja KTO Rosomak. Wóz w tym wariancie jest dłuższy, ma zwiększoną nośność, otrzymał też nowy silnik. Jest zdolny do pokonywania przeszkód wodnych metodą pływania. Uzbrojenie stanowi opracowana przez HSW i WB Electronics wieża ZSSW-30 w podobnej (choć różniącej się szczegółami) konfiguracji jak na BWP Borsuk.

Podsumowanie

Zgodnie z obecnymi zamówieniami do końca 2029 Wojsko Polskie powinno otrzymać 111 gąsienicowych bojowych wozów piechoty Borsuk oraz 208 kołowych bojowych wozów piechoty Rosomak i Rosomak-L z wieżą ZSSW-30. Daje to 319 nowych wozów bojowych dla pododdziałów piechoty zmechanizowanej i zmotoryzowanej. To wraz z około 300 Rosomakami z wieżą Hitfist-30P da około 600 nowoczesnych wozów bojowych tej klasy, choć na różnym poziomie.

Jest to oczywiście liczba niewystarczająca do pełnego zastąpienia wszystkich przestarzałych BWP-1 a przypomnijmy, że Wojsko Polskie posiadało 1371 tych pojazdów. Natomiast ze względu na wycofanie najstarszych wozów oraz przekazanie pomiędzy 200 a 400 BWP-1 w ramach pomocy Ukrainie, obecnie Wojsko Polskie może posiadać poniżej 850 wozów tego typu. A trzeba pamiętać, że są to pojazdy stare i wyeksploatowane, których utrzymanie jest coraz trudniejsze.

Dlatego ważne jest, aby zamówić kolejną partię BWP Borsuk. Pozwoli to na stopniowe poprawianie sytuacji piechoty zmechanizowanej. Podobnie kontynuowane powinny być dostawy KTO Rosomak, tym bardziej, że ostatnio przedłużono licencję, a dostawy mogą być finansowane z europejskiego programu SAFE. Jako pomostowe rozwiązanie rozważa się pozyskanie z USA partii KTO Stryker, ale MON jednoznacznie deklaruje, że to nie wpłynie na realizację programu Rosomaka. Powodem jest chęć szybkiego wyposażenia nowo formowanych jednostek zmotoryzowanych (wszak pojazdów brakuje nawet istniejącym jednostkom).

W długofalowych planach jest pozyskanie ciężkiego bojowego wozu piechoty, najprawdopodobniej w oparciu o projekt Ratel, ujawniony w tym roku przez PGZ. Otwartą kwestią jest też program całkowicie nowego, krajowego KTO, względnie z udziałem partnera zagranicznego. Jedno jest pewne — sytuacja dziś jednak daleka od zadowalającej i trzeba ten stan rzeczy jak najszybciej zmienić.