Airbus A320 idzie do wojska [ANALIZA]

Projekt militaryzacji Airbusa A320neo M³ pojawił się po raz pierwszy podczas tegorocznego salonu lotniczego Farnborought, ale trwające targi Euronaval stały się kolejnym pretekstem do walki o nowy rynek. Jest o co walczyć, gdyż na początek chodzi o zastąpienie samolotów patrolowych Dassault ATL-2 Atlantique we francuskiej marynarce wojennej oraz Lockheed Martin P-3 Orion w niemieckiej. Podczas berlińskiego salonu ILA 2018 Francja i Niemcy zapowiedziały realizację dwóch dużych wspólnych programów lotniczych: samolotu europejskiego myśliwskiego nowej generacji SCAF (fr. Système de Combat Aérien Futur) oraz nowego samolotu patrolowego lotnictwa morskiego oznaczonego MAWS (ang. Maritime Airborne Warfare System).

W obu projektach Paryż i Berlin planują skorzystać z mechanizmów UE mających na celu wzmocnienie i współfinansowanie programów zbrojeniowych realizowanych w kooperacji pomiędzy krajami członkowskimi. W przypadku MAWS bardzo prawdopodobne jest również powiązanie francusko-niemieckiego projektu z inicjatywą NATO w zakresie wspólnego samolotu rozpoznania morskiego i zwalczania okrętów podwodnych pod kryptonimem M3A (ang. Maritime MultiMission Aircraft) której sygnatariuszem jest również Polska. Z pewnością to rozwiązanie będzie forsowane przez oba kraje, silne zarówno w UE jak i w NATO, jako główna europejska maszyna do tego typu zadań. Jest to oczywiście opcja dla krajów które dotąd nie wybrały P-8A Poseidon, jak zrobiła to m. in. Wielka Brytania i Norwegia.

Airbus A320neo MPA

Koncern Airbus Defence intensywnie promuje swój projekt, przekonując iż jest to znacznie lepsze rozwiązanie dla francuskiej jak również niemieckiej marynarki niż konkurencyjny, choć znacznie mniejszy samolot Dassault Falcon MPA. Podobnie jak szwedzki Saab Swordfish bazuje on na znacznie mniejszym od pasażerskiego A320 płatowcu biznesowym.

Jeśli powiedzie się projekt A320 MPA, można spodziewać się całej rodziny samolotów rozpoznawczych, dowodzenia czy wczesnego ostrzegania. Modułowa koncepcja rozwoju zaprezentowana przez Airbus Defence obejmuje oprócz MPA m. in. samoloty AEW&C, SIGINT oraz VIP oparte na A320Neo M³. Maszyny będą miały rzecz jasna duzy potencjał eksportowy i Airbus Defence wyraźnie planuje konkurować z samolotami na bazie płatowców Boeinga w wszystkich tych klasach, poczynając od wersji morskich.

Obecnie na całym świecie trwa proces generacyjnej wymiany morskich samolotów patrolowych i ZOP z generacji Dassault Atlantique 2 czy Lockheed Martin P-3 Orion na nowe samoloty, przede wszystkim z napędem odrzutowym. Trend ten jest wyraźnie widoczny i francusko-niemiecka kooperacja ma wykorzystać tą sytuację. Potrzebny jest jednak impuls, przede wszystkim impuls finansowy.

W oczekiwaniu na decyzję Paryża i Berlina

Francja i Niemcy zapoczątkowały procesy modernizacji posiadanych morskich samolotów patrolowych, ale s to rozwiązania tymczasowe – mające zapewnić ciągłość zdolności operacyjnych do prowadzenia samolotu MAWS. Berlin już w 2015 roku zaczął unowocześniać posiadane maszyny P-3C Orion, aby zapewnić ich wykorzystanie do połowy przyszłej dekady. Francja w latach 2019-2021 ma istotnie zmodernizować sensory i uzbrojenie 18 samolotów Atlantic 2, które będą mogły być wykorzystywane nieco dłużej. 

Pokrywa się to z planowanym przebiegiem programu MAWS. Zgodnie z raportem przewodniczącego Komitetu Obrony Zgromadzenia Narodowego Francji Jean-Jacque’a Bridey’a na temat przyszłej ustawy o planowaniu wojskowym, program samolotu morskiego ma zostać opracowany do roku 2022 i zrealizowany w ciągu kolejnych trzech, lat aby najpóźniej w 2030 roku możliwe było rozpoczęcie dostaw nowych maszyn do jednostek operacyjnych.

Airbus Defence & Space liczy jednak na szybsze wdrożenie decyzji francuskiego dyrektoriatu ds. uzbrojenia DGA o wyborze platformy, gdyż liczy na stworzenie silnej i wiarygodnej oferty eksportowej. Chodzi nie tylko o wspomniany wcześniej program wielozadaniowej platformy morskiej M3A w którym biorą udział Niemcy, Grecja, Włochy, Hiszpania i Turcja, a od lutego 2018 roku również Kanada i Polska. Ekspansja morska Chin i rosnące arsenały okrętów podwodnych krajów takich jak Indie czy Pakistan wywołują popyt na wielozadaniowe samoloty morskie, zdolne do wykrywania i zwalczania okrętów podwodnych. Są to rynki na których Airbus chce skutecznie konkurować z Boeingiem. Gwarancje finansowania programu przez Francję byłyby tu bardzo pomocne.

Rodzina „wojskowych” A320Neo

Zmilitaryzowana wersja Airbusa A320Neo to wbrew pozorom logiczny krok w rozwoju oferty europejskiego koncernu. Maszyna o masie startowej około 78 ton jest pod względem gabarytów i możliwości operacyjnych zbliżony do popularnego Boeinga 737NG, który stanowi bazę dla morskiej maszyny P-8A Poseidon, samolotu wczesnego ostrzegania E-7 Wedgetail i kilku innych specjalistycznych wariantów. Jeśli chodzi o ofertę Airbus Defence & Space A320 MPA i pochodne zajmą niszę pomiędzy turbośmigłowym, znacznie mniejszym C295 (który doczekał się wersji morskiej, tankowca i kilku wariantów radioelektronicznych) o masie startowej 23 ton i potężnym tankowcem-transportowcem A330 MRTT o masie startowej ponad 230 ton.

Samolot patrolowy A320Neo M³ MPA ma być typową maszyną morską przeznaczoną przede wszystkim do wykrywania i niszczenia okrętów podwodnych oraz współdziałania z jednostkami nawodnymi. Jego wyposażenie obserwacyjno-rozpoznawcze ma obejmować radar SAR, głowice optoelektroniczną działającą przy każdej pogodzie oraz czujnik anomalii magnetycznych MAD. Na pokładzie mają również znajdować się wyrzutnie boi akustycznych, system wielozakresowej łączności i transmisji danych oraz zintegrowany system ostrzegania przed odpromieniowaniem i samoobrony przed pociskami kierowanymi. Uzbrojenie przenoszone w komorze umieszczonej za centropłatem ma obejmować do 8 torped lotniczych. Nie jest wykluczone umieszczenie dodatkowego uzbrojenia również pod skrzydłami. Samolot będzie zdolny nie tylko pełnić działania ZOP oraz patrole morskie, ale również sprawdzić się w roli samolotu rozpoznawczego. W takiej roli francuzi używają dziś samolotów Atlantic 2, np. podczas operacji w Syrii.

Na bazie maszyny A320 MPA może powstać wersja do rozpoznania i walki elektronicznej A320 SIGINT oraz samolot wczesnego ostrzegania A320 AEW&C (ang. Airborne Early Warning and Control), które będą posiadać anteny zabudowane w poszyciu kadłuba. Przewidywana jest również dedykowana wersja do przewozów HEAD, wyposażona w możliwości kodowanej komunikacji niezbędne dla powietrznego stanowiska dowodzenia i zarządzania krajem w sytuacjach kryzysowych.

Nowa maszyna w ofercie, przy tym oparta na sprawdzonym i zoptymalizowanym pod względem kosztów eksploatacji płatowcu A320, może stanowić interesującą ofertę dla Airbus Defence & Space. Kluczowe jest jednak szybkie uzyskanie w Paryżu i Berlinie decyzji co do udziału w programie.