Prezydent: szybsze tempo podnoszenia wydatków obronnych to sprawa otwarta

Na konferencji prasowej prezydentów Polski, Czech, Słowacji i Węgier, którzy we wtorek w Pradze świętowali rocznicę przystąpienia swoich państw do NATO, Defence24.pl zapytało o poziom wydatków obronnych w tych państwach. Polski prezydent Andrzej Duda ostatnio powtórzył apel, by środki przeznaczane na obronę narodową rosły w szybszym tempie niż zakładają przepisy. Obecnie obowiązująca ustawa mówi, że budżet obronny powinien osiągnąć poziom minimum 2,5 proc. PKB w 2030 r. Prezydent apelował, by stało się to już w 2024 r. Do tej pory żaden przedstawiciel rządu ani Prawa i Sprawiedliwości nie odniósł się do tej sugestii.

Duda w odpowiedzi podkreślił, że apelując o szybsze podnoszenie wydatków obronnych, zastrzegł, że warunkiem jest utrzymanie się dobrej sytuacji gospodarczej Polski. – To, co przyjęliśmy ustawowo jest obowiązkowe, a to, o co ja apeluję ma w związku z tym charakter nieobowiązkowy, fakultatywny – zwrócił uwagę prezydent.

Że nie ma żadnej jednoznacznej odpowiedzi? Nie ma także żadnej jednoznacznie negatywnej odpowiedzi. W związku z tym ja, jak patrzę na naszą sytuację gospodarczą, uważam tę kwestię za otwartą. Jeżeli będą takie możliwości, to jestem przekonany, że strona rządowa będzie w taki sposób realizowała wydatki, aby zrealizować ten wyższy poziom jak najszybciej, w miarę, jak to będzie możliwe od strony zamożności państwa i wydolności budżetu.

Zwierzchnik sił zbrojnych zaapelował, by pamiętać, że w bardzo dobrej sytuacji gospodarczej możemy podnosić wydatki obronne szybciej niż jest to zapisane w ustawie.

Defence24.pl zapytało także o pomysł, by kraje goszczące wojska USA płaciły Amerykanom 150 proc. kosztów ich utrzymania. – W rozmowach ze mną pan prezydent Donald Trump nigdy takiej sugestii nie wyraził – powiedział Duda.

Wydatki obronne Słowacji, Czech i Węgier – według szacunków NATO z 2018 r. – nie przekraczają poziomu 1,2 proc. PKB. Prezydenci tych państw mówili jednak we wtorek w Pradze, że będą zwiększać swoje budżety. Andrej Kiska ze Słowacji zaznaczył, że w zależności od rozwoju gospodarki jego kraj osiągnie poziom 2 proc. PKB już w 2022 r., natomiast Milosz Zeman z Czech i Janos Ader z Węgier wymienili rok 2024, czyli termin, do którego państwa NATO zobowiązały się osiągnąć poziom 2 proc. PKB na szczycie NATO w Newport w 2014 r.

Po raz ostatni apel o szybsze tempo podnoszenia wydatków obronnych Duda powtórzył w ubiegły tygodniu, na odprawie kierowniczej kadry MON i sił zbrojnych.

Po raz pierwszy taki apel pojawił się w przemówieniu prezydenta z okazji święta Wojska Polskiego 15 sierpnia 2018 r.

– Uważam, że powinniśmy podnosić wydatki na obronność szybciej, niż to pierwotnie zaplanowaliśmy. Planujemy to zrobić do 2030 roku, ale gdyby sytuacja gospodarcza na to pozwoliła, uważam, że powinniśmy sprząc wszystkie siły, aby podnieść te wydatki do 2,5 proc. PKB do roku 2024. To cel bardzo ambitny, ale modernizacja polskiej armii jest potrzebna – powiedział Duda 15 sierpnia 2018 r.

Zgodnie ze znowelizowaną w 2017 r. ustawa o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych w 2018 i 2019 r. państwo ma przeznaczać na obronności nie mniej niż 2 proc. PKB (liczone już według nowej metodologii), w 2020 r. – co najmniej 2,1 proc. PKB, w latach 2021-23 – minimum 2,2 proc. PKB, w latach 2024-25 – nie mniej niż 2,3 proc. PKB, w latach 2026-29 – co najmniej 2,4 proc. PKB, a począwszy od 2030 r. – minimum 2,5 proc. PKB.