Polska dołączyła do inicjatywy ASCA

Artillery Systems Cooperation Activities - to międzynarodowa inicjatywa, z wiodącym udziałem państw członkowskich NATO. ASCA ma na celu zwiększenie interoperacyjności i umożliwienie bezpośredniego współdziałania zautomatyzowanych systemów kierowania ogniem artylerii różnych państw przez zastosowanie ujednoliconych standardów i jednolitych interfejsów zaimplementowanych w poszczególnych krajowych systemach.

Siły Zbrojne RP od dawna były zainteresowane przystąpieniem do inicjatywy ASCA. Gdy w 2018 roku podjęto decyzję o pozyskaniu dla Sił Zbrojnych RP wyrzutni HIMARS wraz z systemem kierowania ogniem IFATDS-P (International Field Artillery Tactical Data System Poland), a jednocześnie podjęto prace nad dalszym rozwojem rodzimego systemu TOPAZ (systemem kierowania ogniem opracowanym przez WB Electronics S.A. z powodzeniem wykorzystywany w Wojskach Rakietowych i Artylerii), uznano że to najodpowiedniejszy czas na rozpoczęcie procedury akcesyjnej.

W 2020 roku Polska uzyskała status Państwa wspieranego, a rolę wspierającego (na wniosek Polski) przyjęły Stany Zjednoczone Ameryki. Kolejne trzy lata poświęcone były na uczestnictwie w poszczególnych konferencjach ASCA, na których zapoznawano się z kolejnymi wymaganiami oraz testowano wdrażane do systemów kierowania ogniem nowe zdolności i rozwiązania interfejsu.

W końcu w ubiegłym roku obydwa systemy: TOPAZ oraz IFATDS-P osiągnęły gotowość do poddania ich skomplikowanym testom interoperacyjności. Zgodnie z opracowaną dla ASCA metodyką testów, w pierwszej kolejności należało przeprowadzić testy sprawdzające z państwem wspierającym, czyli w przypadku Polski z  USA, a następnie takie same testy potwierdzić z innym państwem członkowskim ASCA. W przypadku Polski takie testy przeprowadzono z Kanadą.

Zarówno IFATDS-P oraz TOPAZ pozytywnie zdały wymagane testy interoperacyjności z amerykańskim systemem AFATDS (Advanced Field Artillery Tactical Data System) w lipcu, a następnie z kanadyjskim systemem FATES (Fires Automation and Targeted Effects System) we wrześniu 2023 roku. Były to kamienie milowe do uzyskania członkostwa w inicjatywie ASCA. Następnie do grudnia 2023 roku opracowano i udostępniono do zapoznania przez pozostałych członków ASCA szczegółowe raporty z przeprowadzonych testów oraz procedury użytkowania narodowego interfejsu ASCA (ang. National Interface Operating Procedure - NIOP). Dokumenty te stanowiły podstawę do analizy oraz zbudowana wspólnego stanowiska podkomitetów OSC (Operational Subcommittee) i TSC (Technical Subcommittee) w sprawie stwierdzenia, że Polska wykonała wszystkie wymagane kroki i jest gotowa aby przyjąć ją do społeczności ASCA jako pełnoprawnego członka (Full Member).

W czasie marcowej konferencji w Niemczech, podkomitety ASCA, na podstawie analizy wyników przeprowadzonych testów, stwierdziły wypełnienie przez Polskę wszystkich obowiązkowych wymagań i podjęły decyzję o zaproponowaniu kandydatury Polski do uzyskania pełnoprawnego członkostwa w inicjatywie – „Full Member”. Podczas ostatniego dnia konferencji, w czasie posiedzenia komitetu sterującego ASCA (Interoperability Committee – IC),  przedstawiciele państw członkowskich ASCA jednogłośnie zdecydowali o przyznaniu Polsce statusu „Full Member”.

Należy przy tym zaznaczyć, że Polska jest pierwszym i jak dotąd jedynym krajem, który posiada dwa funkcjonalne, zautomatyzowane systemy kierowania ogniem spełniające wymagania ASCA.

Uzyskanie członkostwa w ASCA jest niewątpliwie sukcesem, lecz to również wyzwania i obowiązki jakie w związku z tym faktem przypadają Polsce do realizacji. Obecnie Zarząd Wojsk Rakietowych i Artylerii realizuje proces implementacji interfejsu ASCA w pododdziałach WRiA. W najbliższym czasie rozpoczną się szkolenia personelu artyleryjskiego z procedur wykorzystania interfejsu ASCA w dwóch pierwszych dywizjonach z 1 Brygady Artylerii w Węgorzewie. Równocześnie planuje się użycie interfejsu ASCA w ramach strzelań rakietowych z wykorzystaniem systemów HIMARS w trakcie European Himars Initiative, które będą realizowane w kwietniu tego roku przez dywizjon rakiet z Orzysza, pododdziały 41FAB (USA) oraz 81FAbn (ROU) na poligonie w Toruniu.

Wejście Polski do grona członków inicjatywy ASCA przyczynia się do zwiększenia zdolności posiadanych systemów, a jednocześnie stwarza możliwości dalszego rozwoju i kształtowania  interfejsu ASCA w zgodnego z kierunkami rozwoju polskich WRiA.

Informacja ze strony Dowódctwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych.