Gen. Rajchel: Bez GPS staniemy się głusi i ślepi

Gen. rez. Jan Rajchel, były Szef Sztabu Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych RP, a obecnie prezes Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w rozmowie z red. Tomaszem Terlikowskim w Porannej Rozmowie RMF FM, wypowiedział się na temat tzw. kodów dostępu, o których mówi się w ostatnich dniach w kontekście wstrzymania amerykańskiej pomocy dla Ukrainy (już odblokowanej – red.). Czy Amerykanie mogą nam „wyłączyć” sprzęt lotniczy, który od nich kupiliśmy?

Co z "wyłączeniem" sprzętu?

Prezes RARS zwrócił uwagę, że wspomniane kody dotyczą nie tylko lotnictwa, ale praktycznie każdego współczesnego systemu uzbrojenia.

„Kody są umownym stwierdzeniem. System uzbrojenia, system eksploatacji bez odpowiednich aktualizacji, traci swoje zdolności” – mówił, twierdząc, że mówimy o zasadzie podobnej do oprogramowania komputera.

„Trzeba pamiętać o tym, że podstawą wszystkich systemów uzbrojenia jest system GPS. Jeśli zostanie on wyłączony, to staniemy się ślepi i głusi” – dodał, potwierdzając, że to Amerykanie odpowiadają za dostarczanie nam tego systemu. Jednocześnie krytycznie odniósł się do uzależniania od jednego dostawcy.

„Tak działa współczesna armia. Jeśli decydujemy się na jakiegoś dostawcę, nie mamy w ramach zakupów uzbrojenia dostępów do tych kodów i nie produkujemy tego sprzętu u siebie, to niestety tak to wygląda” – kontynuował.

Zdaniem gen. Rajchela pewnym rozwiązaniem obecnej sytuacji, mogłoby być postawienie na europejski sprzęt, choć zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem byłoby korzystanie z własnych rozwiązań.

„Większość systemów funkcjonujących w Europie oparta jest na systemach amerykańskich. Możemy doprowadzić do zakupu sprzętu europejskiego, gdzie będziemy mieli większy dostęp do możliwości aktualizowania systemu, bo będziemy współproducentem(…) Uzależnienie od jednego dostawcy (w rozumieniu kraju) nie jest dobrym rozwiązaniem, bo sytuacja polityczna może być różna. Najlepiej mieć własny sprzęt” – podsumował.

Szkolenie specjalistów

W rozmowie dotknięto również tematu zapowiadanych przez premiera Tuska powszechnych szkoleń wojskowych. Gen. Rajchel pozytywnie odniósł się do pomysłu prowadzenia ćwiczeń ukierunkowanych pod poszczególne specjalizacje szkolonych.

„Szkolenia będą przeznaczone dla poszczególnych specjalistów. Ktoś, kto jest informatykiem nie trafi do wojsk pancernych, tylko np. do Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni” – mówił. „Taka osoba nie musi uczestniczyć w miesięcznym szkoleniu, bo nie będzie miała bezpośredniej styczności (z wrogiem) w trakcie ew. działań” – dodał, zaznaczając jednocześnie, że każdy szkolony będzie musiał być uczony umiejętności obsługiwania broni.

„Każdy żołnierz powinien umieć obsługiwać broń i umieć strzelać z broni osobistej, która jest na jego wyposażeniu” – podkreślał gen. Rajchel.