Błaszczak na rozmowach w Kongresie i Pentagonie. Cel: stała obecność USA

Szef MON poinformował o swoim wyjeździe w poniedziałek za pośrednictwem portalu społecznościowego. Dodał, że spotka się z sekretarzem obrony USA gen. Jamesem Mattisem, oraz z przedstawicielami Kongresu.

To już kolejna wizyta polskiego ministra obrony w Waszyngtonie. Na przełomie października i listopada Mariusz Błaszczak rozmawiał o kwestii stałej obecności wojskowej sił USA w Polsce z doradcą prezydenta Donalda Trumpa do spraw bezpieczeństwa Johnem Boltonem.

We wspólnym liście opublikowanym we wtorkowej „Rzeczpospolitej” ambasadorzy Polski w USA Piotr Wilczek i Stanów Zjednoczonych w Polsce Georgette Mosbacher napisali m.in., że "Kongres Stanów Zjednoczonych i Pentagon rozważają dalsze zwiększenie amerykańskiej obecności wojskowej w Polsce, a strona polska jest gotowa zapewnić znaczące środki, by wesprzeć te wysiłki".

Negocjacje w sprawie stałej obecności wojsk USA w Polsce prowadzone są od dłuższego czasu.  MON złożył stronie amerykańskiej propozycję dotyczącą stacjonowania dywizji z jednostkami bojowymi i wsparcia. Strona polska miałaby uczestniczyć w finansowaniu tej obecności, poprzez alokację kwoty do 2 mld USD w ciągu dziesięciu lat.

W odpowiedzi Kongres USA zdecydował o włączeniu do ustawy budżetowej Departamentu Obrony na rok fiskalny 2019 (NDAA 2019) wniosku o przedstawienie przez sekretarza obrony USA raportu w sprawie celowości i wykonalności ustanowienia stałej obecności wojskowej Stanów Zjednoczonych w Polsce. Wniosek do sekretarza obrony składa się z dwóch części: oceny celowości stałego stacjonowania jednostek wsparcia (w tym: saperskich, logistycznych i wsparcia, elementów dowodzenia, artylerii dalekiego zasięgu, obrony powietrznej i przeciwrakietowej, rozpoznania, nadzoru i wywiadu oraz walki elektronicznej) oraz brygady pancernej.

Stosowny dokument, obejmujący bardzo szeroką analizę implikacji decyzji o stałym stacjonowaniu (m.in. pod kątem spełnienia założeń strategii bezpieczeństwa USA, wykonywania zobowiązań wobec NATO, a także możliwej reakcji Rosji) ma być przygotowany do marca 2019 roku.

Ustawa NDAA 2019 została podpisana przez Donalda Trumpa w sierpniu, i jest obecnie obowiązującym aktem prawnym (rok fiskalny 2019 rozpoczął się 1 października).

We wrześniu, podczas wizyty prezydenta Andrzeja Dudy u prezydenta USA Donalda Trumpa w Białym Domu została podpisana polsko-amerykańska deklaracja o partnerstwie strategicznym. W części dotyczącej bezpieczeństwa dokument mówi, że oba państwa "zobowiązują się do rozważenia wariantów wzmocnienia militarnej roli Stanów Zjednoczonych w Polsce". Analiza wykonalności tej koncepcji ma powstać w toku wzmożonych konsultacji – zapisano w deklaracji. Prezydent Andrzej Duda zaproponował dla stałej bazy nazwę Fort Trump, z kolei Donald Trump potwierdził, że Amerykanie rozważają stałą obecność.

Obecnie w Polsce jest rozmieszczonych do kilku tysięcy żołnierzy amerykańskich, jednak ich obecność realizowana jest na zasadzie ciągłej rotacji. W Żaganiu znajduje się dowództwo przemieszczonej z USA brygady pancernej prowadzącej działania na teatrze europejskim, w Poznaniu – wysunięte dowództwo szczebla dywizyjnego Mission Command Element. Na terenie Polski na podobnych zasadach rozlokowywane są też jednostki logistyczne, łączności czy lotnictwa wojsk lądowych.

Oprócz tego US Army dowodzi grupą batalionową NATO rozmieszczoną w rejonie Orzysza i Bemowa Piskiego. Ta ostatnia jest jednak w sojuszniczym łańcuchu dowodzenia, podczas gdy inne jednostki podlegają bezpośrednio dowództwu US Army.