Polityka obronna
Amunicja do FA-50. Polska naciska na sojuszników
Podsekretarz stanu MON Paweł Bejda poinformował na konferencji prasowej o trwających rozmowach ze stroną amerykańską i koreańską na temat możliwości „uzbrojenia” samolotów FA-50.
Wiceminister Bejda miał rozmawiać na ten temat z podsekretarzem stanu ds. Zakupów i Utrzymania sprzętu wojskowego, Williamem LaPlante. „Te samoloty są potrzebne żeby startowały w parze dyżurów bojowych i zastąpiły docelowo MiGi-29. I teraz rozmawiamy o tym z Amerykanami. Rozmawiałem o tym z ministrem La Plante, żeby Ameryka pozwoliła nam na zakup uzbrojenia do FA-50. Rozmawialiśmy też o tym z Koreańczykami, żeby starali się o zgodę na sprzedaż tego uzbrojenia do ich samolotu”.
Czytaj też
Wiceminister Bejda miał najprawdopodobniej na myśli amerykańską zgodę na integrację samolotów FA-50 z nowym typem uzbrojenia, a mianowicie pociskami powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM. FA-50 w polskiej wersji GF (Gap Filler) są już bowiem zdolne do wykorzystywania różnego rodzaju uzbrojenia powietrze-ziemia, w tym bomb klasycznych różnych wagomiarów, bomb naprowadzanych JDAM, pocisków naprowadzanych laserowo AGM-65 Maverick i starych wersji pocisków powietrze-powietrze krótkiego zasięgu AIM-9 Sidewinder. Oprócz tego wersja FA-50PL, która została zamówiona w tym samym czasie co samoloty wersji GF, będzie zintegrowana z najnowszą wersją pocisków powietrze-powietrze krótkiego zasięgu AIM-9X Sidewinder.
Dotkliwy wydaje się dzisiaj tylko brak umowy na integrację z pociskami AMRAAM, a to one mogę przemienić FA-50 z samolotu do izolacji pola walki w prawdziwy lekki samolot wielozadaniowy. Integracja ta była zapowiadana od początku rozważań na temat kupna FA-50 i nie wydawała się początkowo czymś poza zasięgiem. FA-50PL ma bowiem być maszyną podobną do koreańskiego FA-50 Block 20, dla którego integracje tych pocisków przewidywano. Jak zapewnia producent FA-50, czyli Korean Aerospace Industry, integracja taka potrwa kilka lat, jednak nie powinno być problemów technicznych z jej wykonaniem. Wyzwaniem może być jednak uzyskanie zgody na integrację, ponieważ zwiększy to konkurencyjność FA-50 na rynkach zagranicznych np. względem produktów amerykańskich. Tego rodzaju „komercyjne” podejście wydaje się jednak niecelowe biorąc pod uwagę potrzeby polskiej i europejskiej obronności. A te leżą w geopolitycznym interesie Stanów Zjednoczonych.
Czytaj też
Wydaje się, że w przyszłości celowe byłoby także zintegrowanie FA-50 z kolejnymi klasami broni, np. pociskami manewrującymi i przeciwokrętowymi. Takie plany mają Koreańczycy względem własnych samolotów tego typu.
nyx
Stany będą głupie jeżeli nie pozwolą na AIM-120 lub meteory na fafikach... Bez europy i pomocy z koreii i japonii nie będą w stanie przeciwstawić się Chinom. Czyli wszystkie ręce na pokładzie są potrzebne.
Davien3
@Nyx a co zmieni w położeniu USA to że Polska nie dostanie zgody na AIM-120 na FA-50?? czy na Meteory? DOKŁADNIE NIC bo Korea juz dostała zgodę na Meteory a w interesie Japonii i Korei lezy pomoc USA w konflikcie z Chinami I jeszcze jedno, całkowicie teoretycznie: co zrobiłaby Japonia i korea jakby USA wycofały swoje wsparcie dla tych krajów?
nyx
Davien3 może niewiele, ale każdy sojuszniczy samolot który jest uzbrojony może być na wagę złota dla amerykanów w potencjalnym starciu z Chinami. Sami nie wyprodukują odpowiedniej ilości samolotów bojowych, a w połączeniu z Koreą, Japonią i Europą - szansę mają.
Davien3
@Nyx po pierwsze nasze FA-50 nie maja szans z chińskimi J-10 czy J-16, po drugie nasze 48 F-16 i 36 FA-50 niewiele zmieni zwłaszcza ze USA nie może prosić NATO o pomoc w konflikcie z Chinami chyba że Chiny zaatakowałyby pierwsze USA, a tak głupie nie są Nawet w przypadku Tajwanu to Tajwan będzie celem a nie USA Dodatkowo USA ma kilka tysiecy samolotów z czego grubo ponad 1000 mysliwców a i tak z Chinami bedą walczyc jedynie samoloty z lotniskowców i z baz sojuszniczych wokół Chin. Naszych tam nie będzie w żadnym razie,
Essex
Co z nami jedt nie tak? Kupujemy samolot bez wartosci bojowej, wypisujemy pochwaly o jego niesamowitych zdolnosciach bojowych a jak przychodzi do konkretow i otoczka propaganfowa tego sukcesu upada to prosimy sojusznikow o stare uzbrojenue do nich. Nie czujevie tej farsy? Dodatkowo topimy miliardy w ten samolot kompletnie zaniedbujac modernizacje i zakupy pelnoprawnych samolotow bojowych. Fiksum dyrdum.
Anty 50 C-cali
co z wami Jedi jedt? Możecie w razie W przepłynąć kajakami na Antarktydę. Czujevie propaganfowa uzbrojenue AIM-7, jakie zaobserwowano w odpieraniu pierwszego uderzenia na Izrael, z Iranu? Pod F-15 pełnosprawnym, którym tylu się zachwyca. Oby nas nie czekał taki atak, gdy trzeba podrywać w powietrze to co mamy. Bo rakiety balistyczne przechodzą obronę, mimo startujących w przeciwnym kierunku, naszych. I eksplozje w dobrze znanej (wrogowi) bazie! Tak czy siak najcenniejsze Dwa F-35 mamy, w...Stanach. Moderki cruise, które chciała desperacko Ukraina, nie zaniedbuje Szkop i - Korea!. To "lżejsze" Taurusy, dla celnej odpowiedzi, wrogowi
Granat
Gdyby tak naprawdę chcieli zerwać ten kontrakt to już by to dawno zrobili. Grają na zwłokę i chcą przeciągnąć tą dyskusje dopóki nie dostarczą samolotów. Za dużo kasy na szali więc nie przepuszczą tej okazji, elita dojdzie do porozumienia.
Davien3
@Anty dla twojej zerowej wiedzy Izraelskie F-15 to głównie wersja A/C dostosowana do AIM-7 a po co używac na drony droższych i nowszych rakiet? Te F-15 są mysliwcami a nie maszynami uderzeniowymi jak późniejsze F-15I Ra'am W USA nie mamy ani jednego F-35 bo jeszcze ich nie skończono A co do Taurusa dziecko to jak sądzisz na czym Korea uzyskałą tą redykcje masy o 500kg? Jak pocisk ma ten sam zasieg i GSN?
zibi
"Rozmawiałem o tym z ministrem La Plante, żeby Ameryka pozwoliła nam na zakup uzbrojenia do FA-50. Rozmawialiśmy też o tym z Koreańczykami, żeby starali się o zgodę na sprzedaż tego uzbrojenia do ich samolotu”. - czyli że co, przed podpisaniem kontraktu takich rozmów nie było? Kupili samoloty z pełną świadomością, że amerykanie nie wyrażają zgody na zakup i użycie ich uzbrojenia w koreąńskich samolotach?
Remov
Obstawiam, że nawet nie mieli takiej świadomości
KrzysiekS
Wydaje się że Polska powinna powiedzieć jasno USA albo dajecie zgodę i pomagacie w integracji AIM-120 AMRAAM dla FA50PL. Albo integrujemy FA50PL z MBDA Meteor ale wtedy nie rozważamy zakupu F-15EX/F-35/F-16V tylko stawiamy na Europejskie EF.
Davien3
@KrzysiekS A USA się nie zgodzi na integrację Meteora z FA-50PL i masz problem bo zostaniesz nawet nez Sidewinderów jak ci zablokują i je, A juz rezygnacja z F-35.......
KrzysiekS
Davien3 Piszę o dalszych zakupach co najmniej 2 dodatkowych eskadr. Poza tym USA już inaczej mówi po uzyskaniu zgody Korei na integrację z uzbrojeniem MBDA (głównie chodzi o KF-21). I nie piszę o jakimś ostatecznym stanowisku tylko o delikatnych naciskach.
Cosmo
I jaki niby radar do tego? MBDA nie ma odpowiedniego.
radziomb
Pamiętam jak Agencja Uzbrojenia groziła że kontakt na Apache może nie być podpisany. Pamiętacie. Jaki był szum, skandal w mediach. Przecież z tym uzbrojeniem do FA50 to jest ta sama szopka negocjacyjna. Dlaczego? Ponieważ zawsze możemy zainstalować koreański czy Izraelski radar i kupić pociski Europejskie Meteor. mamy wybór, Mamy alternatywe :-) Podobnie jak z czołgami i wyrzutniami wieloprowadnicowymi :-)
Jac
Jeszcze sie okaże że ten zakup Błaszczaka będzie droższy niż f35
Anty 50 C-cali
bo tak przewidział prorok Drewniak? Okazało się tymczasem, że od 2022 do 2024, MiGacze-29 podrożyły spec -operę, RassPuciowi przytłaczając (taki termin anglosasko - języczny) radary OPK. Okazało się, że zintegrowali je z HARM, i nieznani sprawcy uszkodzili radar pod Woroneżem. Niejaki @Tani2 objawił że "bezrobotni" z obsługi pomaszerowali jako 3-4 rzędne jednostki do wojowania pod Kurskiem. Znowu.
Kristofjord
Przekazac te pierwsze 12 sztuk do grupy akrobacyjnej w Deblinie i nie bedzie problemu z integracja uzbrojenia
Orthodoks
Te w wersji PL też trzeba dopiero zintegrować z AIM-120.
Davien3
@Orthodoks nie tylko z AIM-120 bo ogólnie uzbrojenie wersji PL poza AIM-9X jest dokładnie takie samo jak w wersji GF Więc jak chcesz jakies inne uzbrojenie to nie ma zmiłuj sie.
Anty 50 C-cali
DAVIEN zmiłuj się sam nad sobą - skoro masz tak opanowany Su-22 do air policing. TO jaki ma twój idol radar, i w czym ustępuje mu Elta z FA50FG. Latałeś na obu?! Bez problemu autorytet Takiego pilota, przekona choćby @Kristofjord, że integracja uzbrojenia tych pierwszych 12- z Maverick, to pikuś. Bo to "stare", Suszka -22 nosi na pewno "nowsze", od bomb JDAM
pablopic
Jest takie staropolskie przysłowie, z piasku bata nie ukręcisz, zrobienie z samolotu szkolnego maszyny pseudobojowej wyjdzie drożej niż kupno seryjnych F-35 a finalny efekt będzie i tak mizerny. Tak to jest jak zakup na defiladę, trzeba przerobić do funkcji do której nie jest stworzony.
StrateG
Nie wyjdzie drożej.
Jac
Strateg a skąd ta pewność?
Obiektywny
Zdecydowaliśmy się na rozbudowany i mocno wypasiony radar dla wersji FA50PL (w porównaniu do GF) a teraz nie widomo czy, a jeżeli tak to kiedy samoloty z tym radarem będą miały uzbrojenie które pozwoli wykorzystać zdolności tego radaru... U nas to zawsze w każdym okresie partyzantka. Przypominam że przed decyzją o zakupie 48 F16 rozważana była opcja zakupu 60 F16... Ale fakt pozyskania używanych migow 29 zmniejszył ilość F16 o jedną eskadre... Dziś ta jedna dodatkowa eskadra te 12 samolotów f16 byłoby więcej warte niż 14 Mig29, 12 FA50 i 14 Su22 ktore posiadamy a koszt ich utrzymania i modernizacji już wielokrotnie przekroczył koszt zakupu większej ilości f16 na początku wieku... U nas zawsze partyzantka decyzję podejmowane bez szerszej perspektywy, zawsze mądrzy po czasie od kilku wieków...
LMed
Odnoszenie zakupu ograniczonej ilości F-16 to zupełnej partyzantki (politycznej) przy zakupie FA-50 (prymat defilady, ambitny radar-brak efektora), to tylko straceńczą próba wybielenia plamy tego drugiego zakupu,, moim zdaniem Obiektywny.
Rusmongol
Przecież z aesa nie chodzi tylko o AIM 120. Przecież już obecny radar fafika jest na poziomie radarów w naszych f16.. po prostu Phantom strike to generacja wyżej w każdej kwestii jeśli chodzi o radary. Nie tylko obsługę uzbrojenia.
Davien3
Rusmongol EL/M-2032 jest gorszym radarem od AN/APG-68v9 jakie maja nasze F-16 Phantom Strike to natomiast radar mający podobne osiagi co AN/APG-80 z F-16E
Starszy Nadszyszkownik Sztabowy
USA powinny powiązać możliwość zakupu amerykańskich rakiet z zakupem amerykańskiego radaru do samolotu - a więc będzie można mowić amerykańskim wyborcom o ochronie ich miejsc pracy. A wiceminister P. Bejda, będąc tam powinnien jeszcze zapytać o parametry i możliwość zakupu od Raytheona również tych, mniejszych zasobników walki elektronicznej AN/ALQ-249(V)1 Next Generation Jammer-Mid Band dla części FA-50. USA to ucieszy, a my będziemy mieli mini Growlery, dzięki czemu, w razie W, nie stracimy szybko FA-50, które będą operować na niższym pułapie.
Al.S.
Nadszyszkowniku, jeśli zakupimy radar, Raytheon ma przeprowadzić integrację AIM120, do której prawa będzie mieć tylko Polska. Na D24 była rozmowa z ludźmi z tej firmy, dziwne że ten temat jakoś umyka krytykom. Nie ma potrzeby kupować zasobników od Raytheona, bo samolot jest zintegrowany z self-protection Elbit/Elisra i własnym ECM pod, AN/ALQ200K. Skoro tak, musiano rozwiązać sprawę interferencji, co jest zawsze problemem dla pracujących na tej samej platformie systemów mikrofalowych. Co do samoobrony, to sprawa wygląda na tajną, bo nigdzie nie ma danych co do konkretnego systemu, wiadome tylko że dostawcą Elisra. Nawet jeśli FA50GF ma tylko automatyczny wyrzutnik flar i dipoli, to wciąż wymaga anteny MAWS i posiadania centralnej jednostki systemu. Jeśli tak, można system rozbudować, np. o jammery SPJ40 od tego dostawcy. Moje podejrzenie, po obejrzeniu zdjęć FA50PL w montażu, było że jammery zamontowano wewnątrz air brake, ich anteny to walec, fi ok 10cm, dł.10cm. Pożyjemy, zobaczymy.
Starszy Nadszyszkownik Sztabowy
ad. Al.S. 5 październik (14:58) Dziękuję za odpowiedź. Ale ja podpowiadam rozmowy w sprawie zakupów zasobników walki elektronicznej AN/ALQ-249(V)1 Next Generation Jammer-Mid Band, ponieważ z wywiadu z Chuckiem Angusem wynika, że uniemożliwiają one radarowi przeciwnika wykrycie go, dzięki czemu pozostałe samoloty ( FA-50PL) mogą podlecieć bliżej celu. A do niszczenia celów naziemnych ma być przeznaczony FA-50PL, więc możliwości zakłócenia obrony plot z dużej odległości, bardzo by im się przydały.
Davien3
@AIS to nie Raytheon decyduje o tym czy FA-50PL bedzie miał zintegrowane AIM-120 ale rząd USA , tak samo jak Raytheon nie mógł sam sprzedac radaru AESA dla FA-50, potrzebował na to zgody Kongresu I juz skończ te bajki o antenach MAWS w hamulcach aerodynamicznych co juz ci inni wytkneli wielokrotnie Fa-50 ma jedynie wyrzutnie flat i dipoli oraz podwieszany w zasobniku system WRE
saszuś
Kwestie integracji efektorów negocjuje się przed zakupem, a nie po...
radziomb
w idealnym swiecie bez wojny - tak
Granat
Ciekawa konwersacja, dodam tylko że wojna w Polsce się skończyła w 1945r.
Orthodoks
Radziomb@ A jakież to korzyści, w obliczu zbliżającej się wojny, ma ekspresowy zakup słabo uzbrojonych samolotów? Jak to podnosi zdolności obronne?
Granat
Polska naciska? A którym miejscu, poniżej czy powyżej pępka?
w-t
Nie rozumiem po co komu na samolocie do CAS i Air Policing pociski średniego zasięgu, zwłaszcza że ich nosicieli nam nie brak - 3 eskadry F16 i dwie F35. Maszyny pokroju FA50 to klasyczne mnożniki siły, mające zwolnić lepsze samoloty z prostszych zadań jak CAS (które FA50 już mogą realizować, i to tymi samymi środkami co F16). Do pełnego Air Policing potrzeba jeszcze pocisku krótkiego zasięgu, i może to być tak AIM-9, jak izraelski Python-5 który właśnie jest integrowany dla Filipin, które mają tej samej wersji FA50 co nasze GF (Czyli Block 10 z również izraelskim EL/M-2032).
Davien3
@w-t po pierwsze z uzbrojenia naszych F-16 to FA-50PL nawet może zabrać jedynie JDAM, Mk-82 i GBU-12 a i to po 2 sztuki bo wewnętrzne węzły zajmują zbiorniki paliwa a centralny zasobnik celowniczy Po drugie izraelskie pociski Filipiny kupuja do OPL a nie dla FA-50 które NIE SĄ zintegrowane z tymi pociskami i same Filipiny tego zrobic nie moga.
Rusmongol
@favien3. Jak zwykle zapomniałeś o maverick. Jedynie ty twierdzisz że te z naszych f16 nie pasują do fa50. W każdym tutaj artykule przy wypowiedziach naszych wojskowych parska słowa że fa50 używa tych maverick co nasze f16. No ale ty dalej swoje.
Davien3
@Rusmongol nawet tu podaja że FA-50 uzywa jedynie wersji kierowanej laserowo, Polska kupiła wersje naprowadzana IIR, widzisz ta róznice? Owszem F-16 moze latać z AGM-65E ale czy FA-50 da radę z wersją G?:)
Zam Bruder
FA50 to o nie jest zła platforma, dostaiśmy nowoczesną, lekką bojową maszynę w relatywnie krórkim czasie od dostawcy który będzie sie starał na maksa wypełnić swoje zobowiązania w zakresie podpisanych umów - oni to mają wpisane w charakterystykę swojej nacji. Gdzie leży problem? W pośpiechu poprzedniej władzy ludowej, która za wszelką cenę (nawet niedopracowanych w pośpiechu specyfikacji zamówień) koniecznie chciała ten samolot na...ubiegłoroczną defiladę, ale nie tłumaczy to w żaden sposób ruchów tej obecnej - która (odnoszę takie wrażenie) chce zwyczajnie upierdo....uwalić ten zasadny zakup pod byle jakim pretekstem, aby tylko wykazać niekompetencję swoich poprzedników. Ten samolot zapracuje na plus i wpisze się w system tylko dajmy mu taką szansę.
w-t
Tak, ale nie do końca. Wszyscy internetowi mendrcy traktują jako oczywistą oczywistość, że samolot do zadań CAS i Air Policing (przypomnę, te zadania wymagają WZROKOWEJ indentyfikacji celu...) oczywiście MUUUUUUUUUSI mieć pociski średniego zasiegu AMRAAM. Zaś GFy kupiono z Izraelskim radarem EL/M-2032, skąd inąd bardzo porządnym, ale już nie pofatygowano się jak Filipiny by kupić ...izraelskie rakiety, jak Python-5 (odpowiednik AIM-9X) czy nawet Derby (taki bieda-AMRAAM).
Davien3
@w-t przypomne ci ze obecnie FA-50GF nie ma żadnych pocisków nawet krótkiego zasięgu, a do CAS uzywac samolot bez WRE, opancerzenia i z zasięgiem uzbrojenia do 28km z dużego pułapu.... I jeszcze jedno Ani Python w dowolnej wersji ani Derby nie są zintegrowane z FA-50 i nie ma ich w Polsce więc do sytuacji jak z AIM-9L/M dochodzi jeszcze konieczność integracji pocisków z samolotem Filipiny natomiast kupuja te pociski do OPL a nie lotnictwa
Starszy Nadszyszkownik Sztabowy
ad. Davien3 5 październik (07:51) Masz rację. A wniosek z tego jest taki, że oprócz wizyty do USA, to w sprawie rakiet plot dla FA-50GF należałoby odbyć wizytę najpierw do Filipin, Bułgarii i Peru, a następnie do Izraela. I to pilnie . To umozliwiłoby uzbrojenie tych samolotów, chyba że USA zaproponują coś innego. trzeba tylko przemyśleć, czy po dostawach FA-50PL, samoloty FA-50GF mają przejść modernizację do wersji mocno zbliżonej do FA-50PL. Czy w tej sytuacji da się potem sprzedać te dotychczasowe izraelskie radary i rakiety któremuś z nabywców samolotów FA-50? Czy zostaniemy z nieprzydatnymi nam rakietami?
ALBERTk
Nadal nie potrafię zrozumieć dlaczego tak uparli się na to USA. W Europie jest koncern MBDA, który oferuje całą gamę uzbrojenia. Dlaczego brniemy w AMRAAM gdy możemy mieć lepszy Meteor, który ma większy zasięg i lepiej nadaje się do FA50?
Davien3
Korea bedąca producentem Fa-50 jakos nie integrowałą Meteora na FA-50 ale jedynie na KF-21, ciekawe czemu A FA-50 bl 20 dostaje jedynie IRIS-T
Starszy Nadszyszkownik Sztabowy
Bo jeżeli rozleci się UE, to sporne interesy poszczególnych państw, mogą uniemożliwić nabycie kolejnych rakiet. Na razie RFN zamyka granice, a TSUE orzekł, że interesy polskich firm transportowych nie są ważne. To dopiero początek kłopotów niemieckiej gospodarki, a już w RFN społeczeństwo najchętniej poddałoby się w imieniu Ukrainy. To zapowiada niestabilność w Europie.
Dudley
Nie rozumiem dlaczego nie ma starań o alternatywne rozwiązania. Przecież AIM120 nie jest jednym pociskiem średniego zasięgu, nie jest nawet najlepszym. Jedynym plusem jest to że stanowi uzbrojenie naszych F16. Ale uzależnianie obrony powietrznej od jednego dostawcy te nie jest dobre, co widać na Ukrainie, która musi zmagać się z ograniczeniami nałożonymi m. innymi przez USA.
Anty 50 C-cali
o 15;10, 2 dni temu, najlepszy pilot Forum zadecydował, że do "Air Policingo nie nadaje się zupełnie, już Su-22 jest do tego lepszy( przypominam że tam istnieje wymóg identyfikacji wzrokowej)". To ja przypomnę, że za czasu guru Drewniaka w czynnej służbie, to MiGacze-29 migały na "Orliki" z R-60MK. I się nadawał. No obym wykrakał - że FA50PL + AIM120 jest do odstawki. Jak casus ORP "Gawron". Ot bo...bezsens,
Kris162
Meteor
Davien3
Anty a jakie to pociski przenosi obecnie FA-50? CZyzby żadne? Więc nawet ten Su-22 czy MiG-29 z R-73 bedą lepsze od tej koreańskiej podróbki
Tadeusz Żeleźny - analityk systemowy
Proponowałbym zainteresować się integracją z pociskiem METEOR. Wtedy USA negocjacyjnie samo strzeli sobie gola, odmawiając integracji i dostaw na rzecz konkurencji. Takie są twarde zasady gry w realu. Trzeba robić to, co dla nas korzystne, a nie to, co podoba się Amerykanom.
StrateG
Tym bardziej, że Koreańczycy mają już doświadczenie z Meteorem po integracji tego pocisku na KF-21.
Anty 50 C-cali
tosz najlepszy pilot Forum, naklikał przedwczoraj.."ASRAAM i IRIS-T to pociski bedące gorszymi odpowiednikami AIM-9X Brimstone jak i SPEAR-3 podwiesisz pojedyńczo na pylony uzbrojenia bo FA-50 nie jest zintegrowany z żadnymi belkami wielozamkowymi z wyjątkiem tych pod Mk-82. Cos jeszcze?"...koniec cytatu, I nie jest to z generała Drewniaka almanachu, bo ten zakończył latanie na Mig-21.
w-t
Integracja dowolnej belki wielokrotnej, jak na przykład 3-rakietowa belka duńskiej Termy pasująca do F16, to żaden problem. Po to w zachodnich samolotach jest szyna MIL-STD-1553.
szczebelek
W zasadzie jeśli oferujesz komuś samolot czy wieże do kołowego bewupa z elementem, który poprawi skuteczność sprzętu, a potem kupujący, oferujący czy też dostawca robi pod górkę to traci ten, który jest za to odpowiedzialny.
Kukułcze jajo
To wspaniały, ekonomiczny mały samolot bojowy. Myślę, że w kategorii małych samolotów militarnych to jest top światowy.