Mi-17 przybyły na amerykańskie cmentarzysko. Z Afganistanu?

Portal The Drive poinformował, że trzy śmigłowce Mi-17, należące prawdopodobnie do byłej Afgańskiej Armii Narodowej, trafiły 19 listopada na cmentarzysko wycofanych statków powietrznych Davis Monthan-Tucson w stanie Arizona. Na ternie owej bazy rozlokowano 309. Grupę Utrzymywania i Konserwacji – specjalną jednostkę USAF specjalizującą się w przechowywaniu wycofanego do rezerwy sprzętu lotniczego, który w dowolnym momencie może zostać wykorzystany jako dawca części zamiennych do innych maszyn lub wrócić do służby.

Stany Zjednoczone nie podały szczegółów na temat kraju pochodzenia Mi-17, aczkolwiek istnieje wiele poszlak, wskazywanych przez omawiany portal, że mógł być nim właśnie Afganistan. Jedną z nich jest prześledzona droga samolotu transportowego An-124, należącego do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, który w połowie listopada odbył lot pomiędzy ZEA, Uzbekistanem a wspomnianą bazą, z międzylądowaniem w Norwegii i środkowych Stanach Zjednoczonych. Uzbekistan był popularną destynacją dla pilotów, którzy uciekając przed talibami opuścili Afganistan na pokładzie możliwych do pilotażu maszyn. Poza Mi-17 do tej byłej radzieckiej republiki trafiło kilkadziesiąt statków powietrznych – między innymi Cessny 208, A-29B Super Tucano czy nawet UH-60 Black Hawk.

Siły Powietrzne Afgańskiej Armii Narodowej jeszcze przed kilkoma miesiącami posiadały kilkadziesiąt wielozadaniowych śmigłowców Mi-17-V-5. Pochodziły one z zakupu sfinansowanego na początku drugiej dekady XXI wieku przez rząd Stanów Zjednoczonych. Ta decyzja była podyktowana posiadaniem umiejętności pilotażu owej maszyny przez afgańskich lotników oraz prostotą obsługi rosyjskich wiropłatów, co w połączeniu ze świeżo powstającą armią afgańską pozwalało na sprawne i efektywne szkolenie załóg.

Rosyjskie maszyny zakupione za amerykańskie pieniądze i służyły Afgańczykom głównie do zwalczania przestępczości: przemytu, handlu narkotykami czy w kwestiach związanych z bezpieczeństwem (pod egidą Skrzydła Zadań Specjalnych), a w ostatnich miesiącach – w ewakuacji z kraju.

W późniejszym okresie, a w szczególności po 2014 roku, kiedy to nastąpiła radykalna zmiana stosunków na linii USA-Rosja, doszło do modyfikacji planów Departamentu Obrony USA względem afgańskich sił powietrznych. W 2017 roku do Afganistanu zaczęły trafiać pierwsze z planowanej puli niespełna 60 używanych śmigłowców UH-60 Black Hawk, mających stopniowo wypierać rosyjski sprzęt wojskowy. Ponadto Stany Zjednoczone chciały niejako „nobilitować” afgańskich lotników (na podstawie przeprowadzonej ewaluacji – amerykańscy doradcy zauważyli znaczne postępy w szkoleniu się personelu sił powietrznych), dając im do użytku nowocześniejsze maszyny.

Odbiór przez Stany Zjednoczone afgańskich Mi-17 nie powinien nikogo dziwić. To w końcu USA sfinansowało zakup wiropłatów, więc niejako w obliczu upadku państwa afgańskiego Pentagon mógł zdecydować o losie sprzętu wojskowego (jeśli  było to możliwe). Teraz gdy trzy rosyjskie śmigłowce znajdują się na „cmentarzysku” statków powietrznych, to wciąż otwartym pytaniem pozostaje, co Stany Zjednoczone zrobią z tymi maszynami? Prawdopodobnie należy się spodziewać zagranicznej sprzedaży wiropłatów, na przykład do europejskich użytkowników Mi-8/Mi-17 bądź nawet służby w USAF, chociażby w eskadrach testowych.