Krajowy maszt wirtualny dla polskich okrętów

Założenia taktyczno-techniczne do wykonania i wdrożenia na jednostkach pływających Marynarki Wojennej RP tzw. „wirtualnego masztu” zostały opracowane przez grupę naukowców i inżynierów z Politechniki Wrocławskiej (PWr). Działają oni w ramach Centrum Obronności i Bezpieczeństwa PWr, które organizuje zespoły naukowe z różnych wydziałów uczelni do prowadzenia badań w zakresie wytwarzania i obrotu technologią o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym.

Naukowcy w Politechnice Wrocławskiej uznali, że bazą dla systemu będą bezzałogowe pionowzloty (tzw. multiwirnikowce) o napędzie elektrycznym, które mają wynosić na odpowiedni pułap urządzenia obserwacyjne (kamery, radary) oraz systemy łączności radiowej (anteny). Zadaniem dronów ma być więc w pierwszej kolejności prowadzenie rozpoznanie dalekiego zasięgu, ale mogą one również pozwolić na zwiększenie zasięgu łączności radiowej.

Bezzałogowe pionowzloty mają być połączone z pokładem jednostki pływającej za pomocą kabloliny, której zadaniem będzie dostarczenie zasilania oraz transmisja danych sterujących i rozpoznawczych. Wybrano zasilanie poprzez przewód uznając, że zwiększy to autonomiczność systemu (do minimum ośmiu godzin), a ponadto uodporni go na możliwość zakłócenia pracy dronu. Kablolina ma być rozwijana ze zdalnie sterowanego bębna, który będzie pełnił również funkcję kotwicy dla dronu. Politechnika Wrocławska już założyła opracowanie odpowiednich algorytmów sterujących wznoszeniem i opadaniem BSP (tak aby utrzymać stałe naprężenie kabloliny przy rozwijaniu i zwijaniu jej na zwijarce) oraz system odprowadzania ładunków elektrostatycznych z multiwirnikowca do uziemienia w platformie startowej.

Wstępne obliczenia wykazały, że dla wykorzystania systemu potrzebne będzie miejsce na pokładzie jednostki pływającej o rozmiarach nie większych niż 2x2 m. Uznano również, że system ma zapewniać stabilną pracę „masztu” przy maksymalnej prędkości wiatru 60 km/h (17 m/s) i przy wyniesieniu bezzałogowca na wysokość do 150 m. Polscy naukowcy i inżynierowie zaplanowali wykorzystanie dronu w układzie hexa- lub octocoptera (z sześcioma lub ośmioma silnikami elektrycznymi), co ma zapewnić stabilną pracę na zadanej wysokości oraz moc wystarczającą do szybkiego wyniesienia (poniżej 3 minut) na maksymalna wysokość.

Co ciekawe idea stworzenia „wirtualnego masztu” może być przydatna nie tylko dla okrętów. W trakcie międzynarodowej konferencji pt. „Wykorzystanie innowacyjnych technologii dla zwiększenia zdolności operacyjnych do prowadzenia działań w terenie górzystym” zaproponowano bowiem, by podobne rozwiązanie stosować w silnie pofałdowanym terenie, w którym np. są problemy z utrzymywaniem łączności. Przypuszcza się, że zainteresowanie podobnym systemem mogą wykazać poza Siłami Zbrojnymi RP również Straż Graniczną i Straż Pożarna.

Rozwiązanie proponowane przez Politechnikę Wrocławską nie jest nowe i pracują nad nim m.in. Francuzi oraz Amerykanie. W Stanach Zjednoczonych jest to program TALON prowadzony przez Agencję zaawansowanych projektów obronnych DARPA oraz biuro ds. prac badawczo-rozwojowych marynarki wojennej. We Francji prace nad systemem Tethered są realizowane przez grupę ECA Group współpracującą z Dyrekcją Generalną ds. Uzbrojenia DGA.