Geopolityka
Trybunał w Hadze będzie orzekał ws. Iranu
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w Hadze (MTS) uznał swoją właściwość do orzekania w sprawie wniosku Iranu o unieważnienie sankcji, przywróconych wobec Teheranu w 2018 roku przez administrację poprzedniego prezydenta USA Donalda Trumpa.
Przewodniczący MTS Abdullahi Ahmed Jusuf oznajmił, że "Trybunał ma jurysdykcję do rozpatrywania roszczenia wniesionego przez Islamską Republikę Iranu". Odrzucił tym samym amerykańskie próby unieważnienia skargi Iranu.
Iran wniósł do MTS skargę na USA w sierpniu 2018 roku, twierdząc, że przywrócenie przez Waszyngton sankcji było złamaniem traktatu o przyjaźni, stosunkach gospodarczych i konsularnych między obydwoma krajami z 1955 roku (Treaty of Amity).
Z kolei Biały Dom stał na stanowisku, że MTS nie ma jurysdykcji do orzekania w tej sprawie i dlatego powinien zaniechać jej rozpatrywania. USA argumentowały także, iż przywrócenie sankcji było konieczne, ponieważ Iran mógłby stanowić "poważne zagrożenie" dla bezpieczeństwa międzynarodowego.
W reakcji na środowe orzeczenie MTS minister spraw zagranicznych Iranu Mohamad Dżawad Zarif oświadczył, że jest to "zwycięstwo" Iranu. Podkreślił, że amerykańskie sankcje wywołują "trudności i cierpienie" w jego kraju oraz "rujnują życie milionom ludzi".
"Kolejne zwycięstwo Iranu" – napisał na Twitterze Zarif, dodając, że MTS "odrzucił wszystkie wstępne zastrzeżenia Stanów Zjednoczonych w sprawie nielegalnych sankcji nałożonych na Iran". "Iran zawsze w pełni szanował prawo międzynarodowe. Najwyższy czas, aby Stany Zjednoczone wywiązały się ze swoich zobowiązań międzynarodowych" - podkreślił szef irańskiej dyplomacji.
To drugie korzystne dla Iranu orzeczenie MTS na płaszczyźnie sporu między Waszyngtonem a Teheranem. W lutym 2019 roku Trybunał uznał swoją jurysdykcję w sprawie skargi Iranu, dotyczącej zamrożenia przez USA 1,75 mld dolarów irańskich aktywów, co – zdaniem Irańczyków – także było pogwałceniem porozumienia o dobrych stosunkach.
Przywrócenie sankcji gospodarczych USA na Iran było konsekwencją decyzji prezydenta Trumpa, który w maju 2018 roku wycofał swój kraj z porozumienia nuklearnego z 2015 roku. Umowa ta, podpisana przez USA, Wielką Brytanię, Francję, Rosję, Chiny, Niemcy i Iran, przewidywała stopniowe znoszenie międzynarodowych sankcji gospodarczych wobec Iranu w zamian za ograniczenie jego programu jądrowego.
Trump w październiku 2018 roku postanowił ponadto wycofać Amerykę z protokołu fakultatywnego do konwencji wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych, dotyczącego obowiązkowego rozstrzygania sporów, m.in. po to, by Iran nie mógł ponownie pozwać Waszyngtonu do MTS.
Czytaj też: Izraelskie naloty przeciwko irańskim rakietom
Orzeczenia MTS, powołanego do rozstrzygania sporów międzynarodowych, są wiążące, ale Trybunał nie ma żadnych możliwości ich wyegzekwowania.
