Raport: reformy uchronią europejski przemysł zbrojeniowy przed regresem

Wątpliwości co do konkurencyjności potencjału przemysłowo – obronnego Europy zostały wyrażone w artykule autorstwa Marco Guilio Barone, opublikowanego na początku września br. przez think - thank International Security Observer (ISO). Autor wskazuje na przyczyny i skutki stopniowej utraty konkurencyjności przez europejski przemysł obronny. Zauważa przy tym, że sytuacja przemysłu obronnego w Europie Zachodniej jest znacznie gorsza, niż w Stanach Zjednoczonych.

Jak wiadomo, kryzys finansów publicznych państw Unii Europejskiej spowodował drastyczne ograniczenie wydatków obronnych zdecydowanej większości państw UE, a co za tym idzie także wydatków na zakup nowego sprzętu wojskowego i uzbrojenia. Co oczywiste, odnosi się to negatywnie na kondycji przemysłu rozwiniętych państw europejskich, tym bardziej, że uważane jeszcze przed kilku laty za chłonne i zasobne rynki eksportowe państwa południa Europy (Grecja, Hiszpania) pogrążone są w głębokim kryzysie finansów publicznych i drastycznie redukują wydatki na obronność.

Ponadto, wysiłki eksportowe i badawcze podejmowane w Europie są rozproszone, czego przykładem jest choćby promowanie na rynkach eksportowych dwóch samolotów bojowych nowej generacji – Eurofighter i Rafale. Dzieje się tak pomimo wprowadzania w życie wielu międzynarodowych inicjatyw, jak choćby zestawy przeciwlotnicze klasy SAMP/T czy fregaty klasy FREMM. Symbolem podziałów w ramach europejskiego przemysłu obronnego jest brak woli politycznej do połączenia koncernów BAE Systems oraz EADS, pomimo istnienia jasnych przesłanek biznesowych do fuzji dwóch największych przedsiębiorstw sektora w Europie – podkreślają autorzy International Security Observer (ISO).

Ponadto, przedsiębiorstwa europejskie nie mają tak znacznego potencjału eksportowego, jak przemysł Stanów Zjednoczonych, m.in. ze względu na brak spójnej polityki w zakresie promocji produkowanego w Europie sprzętu wojskowego i uzbrojenia za granicą. Dodatkowo, stopniowo rośnie udział w rynku państw rozwijających się, jak Chiny, Indie czy Turcja. Należy oczekiwać, że polityka przemysłowa tych państw, zakładająca transfer technologii na szeroką skalę, przy jednoczesnym nacisku na pozyskiwanie zdolności do tworzenia własnych rozwiązań technicznych doprowadzi w końcu do stopniowej utraty przewagi technologicznej państw zachodniej Europy.

Trudno nie zgodzić się z autorem opublikowanego przez ISO artykułu, że sytuacja przemysłu obronnego w zachodniej Europie wymaga podjęcia zdecydowanych kroków. W celu zachowania potencjału przemysłowo – obronnego Europy, konieczne są zarówno zaprzestanie aż tak drastycznego ograniczania wydatków obronnych, jak i dążenie do konsolidacji wysiłków badawczo – rozwojowych, produkcyjnych i eksportowych w większym, niż uprzednio zakresie. To wszystko wymaga woli politycznej do podjęcia decyzji, które mogą być negatywnie odczytane przez opinię publiczną. Jednakże, brak reform najprawdopodobniej doprowadzi do trwałej utraty potencjału przez przemysł obronny w zachodniej Europie.

Jakub Palowski