Państwo Islamskie ciągle w defensywie. Nie będzie rozejmu z Kurdami

Według Rzeczpospolitej IS miało zaproponować Kurdom (ale wyłącznie irackim) rozejm, wytyczenie granicy oraz otwarcie szlaków handlowych, żądając jednocześnie wycofania się z pozycji pod Mosulem i oddania kontroli nad tamami na Tygrysie a także zaprzestania współpracy z międzynarodową koalicją, w szczególności poprzez odmowę dalszego udostępniania lotnisk. Nie wiadomo na podstawie jakich źródeł podano tę informację, faktem jednak jest, iż trwa wojna dezinformacyjna a na Twitterze roi się od fałszywych kont (np. największej kurdyjskiej TV – Rudaw). Możliwe jest też, że rzeczywiście jakieś media irackie (szyickie) podały tę informację by skompromitować Erbil i poddać w wątpliwość sens wspierania Kurdów w Iraku, zwłaszcza poprzez dostawy broni. Warto bowiem podkreślić, iż póki co USA przekazało ciężki sprzęt wojskowy jedynie irackiej armii rządowej (czyli szyitom) a nie Peszmergom. Kurdowie uzbrojenie otrzymują głównie od Niemców, przede wszystkim wyrzutnie i rakiety MILAN (na koniec stycznia – 30 wyrzutni i 500 rakiet). Ostatnio otrzymali również broń od Włochów (m.in. lekką broń, amunicję przeciwczołgową, karabiny maszynowe Browning, karabiny maszynowe Mg 42/59).

W mediach kurdyjskich roi się od pytań pod adresem Amerykanów, gdzie jest obiecany sprzęt, zwłaszcza, że to Kurdowie zadają największe ciosy IS i ponoszą też najboleśniejsze straty ludzkie. Podkreśla się przy tym, że publiczna egzekucja przez ucięcie głowy jednego z Peszmergów nie spotkała się z taką reakcja USA jak np. spalenie jordańskiego żołnierza. Przyczyny takiej polityki Waszyngtonu są jasne, choć -delikatnie mówiąc- kontrowersyjne. USA wiedzą, że Masud Barzani po wyzwoleniu wszystkich ziem, do których Kurdystan rości sobie pretensje, będzie chciał ogłosić niepodległość a to jest niezgodne z amerykańską koncepcją polityczną utrzymania jedności Iraku za wszelką cenę. Dlatego Stany Zjednoczone chcą zniechęcić lidera irackich Kurdów do tego ruchu zbrojąc Bagdad. Tymczasem konfrontacja kurdyjsko-szyicka wydaje się być nieunikniona i jeśli milicje szyickie przy wsparciu irańskiego Pasdaranu oraz przy pomocy amerykańskiej broni zaatakują Kurdów to będzie to kolejna kompromitacja Białego Domu. Być może w rezultacie USA znów będą musiały bombardować swój sprzęt tak jak ma to miejsce w przypadku broni przejętej przez IS w Mosulu. Warto zaznaczyć, że na administrację Obamy wzrasta nacisk nie tylko ze strony Kurdów, ale także republikańskiej opozycji w Senacie i Izraela. W przypadku szyicko/irańsko-kurdyjskiej konfrontacji, jeśli USA nie udzielą Kurdom wsparcia, to zrobi to Tel-Awiw. Dlatego nie może dziwić, iż zarówno szyitom jak i IS zależy na tym by Kurdowie nie zostali wzmocnieni. 

Tymczasem faktem jest, że już wkrótce Barzani będzie zainteresowany przerwaniem walk z IS, okopaniem się na zajętych pozycjach i przygotowaniem do obrony terenów spornych, gdzie może się liczyć z atakiem ze strony sił irackich (nie tylko szyitów). Jednak na pewno nie wejdzie w jawny układ z IS a zwłaszcza na wzmiankowanych przez Rzeczpospolitą warunkach. Świadczy o tym sytuacja IS na wszystkich frontach: kurdyjskim (irackim) pod Mosulem i pod Kirkukiem, irackim (rządowo-szyickim), kurdyjskim w Rożawie – zwłaszcza w Kobane, a także syryjskim (rządowym) w Aleppo i  Hasakah, wreszcie libańskim - w okolicach Arsalu i Ras Baalbek. 

Front kurdyjski – Irak 

21 stycznia Peszmergowie rozpoczęli ofensywę na dwóch frontach pod Mosulem – z północnego-zachodu (okolic tamy mosulskiej) i południowego–wschodu (Ghwer-Makhmour). Na pierwszym odcinku osiągnięto bardzo szybko sukcesy, opanowując strategiczną drogę prowadzącą z Mosulu do przejścia granicznego w Rabii oraz do Tel Afar i dalej do Szengalu. Sukcesy te spowodowały odcięcie Tel Afar, największego teraz poza Mosulem miasta będącego w rękach IS, od Mosulu i rejonu Szengalu, gdzie resztki IS wciąż stawiają opór, opanowanie skrzyżowania, w którym droga z Mosulu rozgałęzia się (do Tel Afar i Szengalu oraz do Rabii) oraz podejście pod Mosul od strony zachodniej na odległość umożliwiającą ostrzał artyleryjski tego miasta przez Kurdów.  

Gorzej jednak poszło Kurdom na drugi odcinku gdzie wciąż nie opanowano obszaru Pól Niniwy na wschód od miasta (Bartella – Hamdanija). To właśnie opanowanie tego terenu, oraz ostateczne oczyszczenie rejonu Szengalu, spowoduje, iż Kurdowie będą chcieli się okopać i zamrozić działania zbrojne bez formalnego zawierania rozejmu z IS. Na Polach Niniwy, gdzie miesza dużo chrześcijan, Kurdowie wykorzystają też nowotworzone jednostki asyryjskich chrześcijan. Tel Afar to jednak miasto zamieszkane przez niechętnych Kurdom Turkomanów, więc Peszmergowie nie mają żadnego powodu by je wyzwalać. Tym bardziej dotyczy to Mosulu.  

W trakcie operacji pod Mosulem IS dwukrotnie próbowało przejść do kontrofensywy – raz na froncie Ghwer–Makhmour, krytycznym ze względu na bliskość Erbilu, drugi raz pod Kirukiem, gdzie linia frontu przebiega między Kirkukiem a Hawidżą, jakieś kilkanaście km od Kiruku. W obu wypadkach Kurdowie odparli atak, ale przy dużych stratach własnych. Szczególnie linia frontu pod Kirkukiem jest zagrożona, gdyż sytuację Peszmergów komplikuje fakt, iż w tym naftowym, prawie milionowym mieście, Kurdowie stanowią tylko ok. połowy mieszkańców a druga polowa to niechętni im Turkomani oraz sunniccy Arabowie. W dodatku w mieście są też niewielkie siły proirańskiej, szyickiej milicji Badr, która kontroluje południowy skrawek prowincji Kirkuk.  

Front kurdyjski – Syria 

W Syrii największe straty IS ponosi na froncie w kantonie Kobane. 27 stycznia zakończyła się bitwa o Kobane, wyzwoleniem całego miasta a kilka dni wcześniej zabity został dowódca IS w Kobane Sultan al-Safri al-Harbi. Oddziały YPG/YPJ (Kurdów syryjskich), wspierane przede wszystkim przez naloty koalicyjne a także wsparcie Peszmergów i niektórych oddziałów FSA, ani na chwilę nie wstrzymały ofensywy. Jest ona obecnie prowadzona na trzech frontach: zachodnim, południowym oraz wschodnim. Utrata Kobane przez IS spowodowała panikę i skrajny upadek morale jej bojowników. Operacja wyzwalania kolejnych wiosek kantonu nie tylko postępuje w tempie błyskawicznym, ale daje dodatkowe efekty w postaci zdobyczy uzbrojenia. IS bowiem wciąż dysponuje znacznie lepszą bronią, która teraz wpada w ręce YPG. 

Celem działań zbrojnych YPG/YPJ na froncie zachodnim i południowym jest oparcie się o Eufrat, od granicy z Turcją, naprzeciwko Dżarabulusu (Jarabulus) do mostu Qara Quzaq i dalej wzdłuż szosy M4 prowadzącej z Aleppo do Hasakah (m.in. między Tel Abyad a Raqqą). Według stanu na czwartek, 5 stycznia, YPG/YPJ znajdowało się już tylko 11 km od brzegów Eufratu na froncie zachodnim oraz 16 km od szosy M4 na froncie południowym i tylko w styczniu zabiło 608 terrorystów. Zajęcie szosy M4 pozbawi IS kontroli nad głównym szlakiem komunikacyjnym łączącym jego pozycje pod Aleppo i Raqqą, w szczególności znacznie skomplikuje komunikację między Raqqą a pozycjami IS w północnej części prowincji Aleppo. Z tym mogą się wiązać nie potwierdzone jeszcze doniesienia jakoby IS planowało wycofać się spod Aleppo (miasto jest teraz kontrolowane częściowo przez FSA a częściowo przez armię rządową, przy czym 2 północne dzielnice kurdyjskie tj. Ashrafiyeh i Sheikh Maksoud, są pod kontrolą YPG – w odległości 20 km od granic kurdyjskiego kantonu Efrin, będącego częścią Rożawy. Natomiast siły IS znajdują się kilkanaście km na wschód od centrum miasta i kontrolują dalej drogę nr 4 do Raqqi i Deir Ezzor).

Ponieważ pojawiają się sygnały o starciach między siłami reżimu Baszara el-Asada a IS m.in. w Hasakah i Deir Ezzor, to być może IS obawia się tego, iż wojska rządowe uderzą na drogę nr 4 i przetną łączność między Raqqą a prowincją Aleppo (zakładając że jednocześnie Kurdowie opanują szosę M4, przy czym nie ma żadnej koordynacji między YPG a armią reżimu, wręcz przeciwnie, ostatnio doszło między nimi do starć m.in. w Hasakah i Aleppo, a w kantonie Efrin YPG podpisało rozejm z Jund al Sham, częścią finansowanego przez Saudów Frontu Islamskiego, który w ostatnich dniach zaczął ostrzał Damaszku). Możliwe jest też to, że IS chce wzmocnić pozycje łączące Raqqę z 85 kilometrowym odcinkiem granicy tureckiej między Jarabulus a Sawran (niedaleko Efrin), który ma strategiczne znaczenie ze względu na dopływ nowych terrorystów (lub odpływ niektórych na akcje w Europie). 

Dojście do mostu Qara Quzaq będzie wiązało się jeszcze z jedną okolicznością – 1 km od mostu znajduje się turecka enklawa – strzeżony przez niewielki kontyngent tureckiego wojska grobowiec Sulejmana Szacha, niezwykle ważny obiekt dla Turków. Nie można wykluczyć, iż dojdzie tam do jakiejś prowokacji, która spowoduje trudną do przewidzenia reakcją władz Turcji.  

Po oparciu się na linii Eufrat-szosa M4 na zachodzie i południu YPG skoncentruje się na najtrudniejszym froncie – wschodnim. Tutaj cele jest przede wszystkim dojście do Gire Sipi (Tel Abyad), największego miasta między kantonem Kobane a kantonem Dżaziry (który jest połączony z Kurdystanem irackim). W tej chwili YPG jest w odległości niespełna 50 km na zachód od Gire Sipi (jednocześnie od strony kantonu Dżaziry – ok 75 km na wschód). Zdobycie Gire Sipi, 200-tysięcznego miasta, w którym mieszkała ludność mieszana, kurdyjsko-arabska, będzie dla IS ciosem strategicznie jeszcze silniejszym niż wyzwolenie Kobane, wymusi bowiem prawdopodobnie wycofanie się IS z okolic Hasakah i frontów w Tel Brak i Tel Hamis w kantonie Dżaziry, zagrożonych całkowitym odcięciem. Być może to jest powodem ostatnich starć armii rządowej z IS – chęć niedopuszczenia by pozycje, z których wycofa się IS przejęło YPG.  

IS ponosi porażki również na innych odcinkach w walce z siłami rządowymi Iraku, milicjami szyickim, milicjami plemiennymi w Deir Ezzor oraz Hezbollahem i armią libańską w okolicach Arsal i Ras Baalbek. W Mosulu bombardowania koalicyjne oraz ostrzał Peszmergów zdziesiątkowały najbliższe otoczenie Al Baghdadiego – z 12 osób zginęło 6. Straty te powodują, iż kierownictwo, przynajmniej w Niniwie, przejmą elementy związane z lokalnymi plemionami i ex-funkcjonariusze reżimu Saddama Husseina, którzy początkowo wsparli IS, ale potem przeszli na pozycje wyczekujące.

W tym świetle przyjęcie takiej propozycji rozejmu ze strony IS przez władze Kurdystanu byłoby strzałem w stopę dla Barzaniego, a tego lidera trudno posądzać o nieprzemyślane działania.