Polscy ochotnicy w ukraińskiej armii bez kary

„W istniejącym kontekście międzynarodowym, udziału polskiego obywatela w walce Ukrainy z rosyjską agresją nie sposób postrzegać jako naruszenia konstytucyjnych obowiązków wierności Rzeczypospolitej, troski o dobro wspólne ani – tym bardziej – obowiązku obrony Ojczyzny” – stwierdzają autorzy w uzasadnieniu.

Projekt ustawy o niekaraniu ochotników broniących wolności i niepodległości Ukrainy przewiduje, że „przebacza się i puszcza w niepamięć przestępstwa i wykroczenia” popełnione od 24 lutego 2022 r. do końca grudnia 2026 r., a polegające na podjęciu służby w ukraińskim wojsku bez wymaganej zgody; nie będzie też ścigany werbunek ochotników do ukraińskiej armii. Chodzi przy tym wyłącznie o walkę przeciw rosyjskiej napaści w Siłach Zbrojnych Ukrainy podlegających prawowitym władzom uznanym przez RP. Służba w formacjach najemniczych i zaciąg do nich pozostaną karalne.

Rosyjska agresja „pchnęła wielu polskich obywateli do czynnego wsparcia obrony Ukrainy przez wstąpienie do ukraińskiej armii, w szczególności do Międzynarodowego Legionu Obrony Terytorialnej Ukrainy, z reguły bez dopełnienia wymaganych polskim prawem formalności” – przypomnieli autorzy w uzasadnieniu. Zaznaczyli, że projektowana regulacja : „nie zachęca polskich obywateli do udziału w walce Ukrainy z rosyjską agresją ani nie wprowadza w tym zakresie żadnych ułatwień”.

Osoba, która bez zgody właściwego organu podjęła służbę w ukraińskiej armii, będzie zobowiązana w pisemnym oświadczeniu zawiadomić ministra obrony narodowej o terminie i miejscu przyjęcia oraz zakończenia tej służby niezwłocznie po powrocie do kraju. Informacje zawarte w oświadczeniu będą tajemnicą podlegającą ochronie, objętą klauzulą „zastrzeżone”.

Minister obrony ma niezwłocznie przekazać zawarte w nim informacje szefowi właściwego wojskowego centrum rekrutacji i prokuraturze. Szef WCR będzie mógł wezwać ochotnika, by uzyskać odeń szczegółowe informacje o przebiegu służby w ukraińskim wojsku.

Zgodnie z ustawą o obronie ojczyzny obywatel polski może przyjąć służbę w obcym wojsku lub obcej organizacji wojskowej za zgodą ministra obrony narodowej. Ustawa o powszechnym obowiązku obrony (obowiązywała w dniu pełnoskalowego rosyjskiego najazdu 24 lutego 2022 r.) dopuszczała służbę w obcym wojsku pod warunkiem uzyskania zgody ministra spraw wewnętrznych wydawanej po zasięgnięciu opinii ministrów obrony i spraw zagranicznych.