Mołdawia wyklucza z wyborów prorosyjskie ugrupowania

Podczas nadzwyczajnego posiedzenia parlamentu za przyjęciem poprawek głosowało 57 deputowanych proeuropejskiej partii Działania i Solidarności. Komuniści i socjaliści opuścili salę przed rozpoczęciem głosowania.

Posiedzenie zostało zwołane w związku z wtorkową decyzją Trybunału Konstytucyjnego Mołdawii, który uznał, że pomimo delegalizacji prorosyjskiej partii Szor, jej członkowie mogą startować w wyborach. Trybunał uzasadniał, że we wcześniejszej wersji kodeksu wyborczego nie „zindywidualizowano” podstaw do zakazu kandydowania dla poszczególnych przedstawicieli partii.

Poprawki przewidują, że pozbawione prawa do kandydowania w wyborach będą osoby podejrzewane lub oskarżone o przestępstwa, które były przyczyną zdelegalizowania partii, a także osoby, które w poprzednich elekcjach były odsunięte od kandydowania z powodu nieprzejrzystego finansowania kampanii wyborczej lub zostały objęte sankcjami międzynarodowymi, jeśli było to jedną z przyczyn delegalizacji partii.

Jeśli osoby z tych kategorii są w stanie udowodnić, iż próbowały przeciwstawiać się nielegalnym działaniom partii, to zakaz kandydowania nie będzie ich obejmować.

Jak pisze Newsmaker, w ciągu trzech dni policja, organy antykorupcyjne i służby specjalne powinny przekazać Centralnej Komisji Wyborczej niezbędne materiały. Następnie CKW w ciągu jednego dnia sporządzi listę osób, których dotyczy zakaz kandydowania w wyborach.

We wtorek Trybunał Konstytucyjny uznał za niezgodną z ustawą zasadniczą Mołdawii wcześniejszą poprawkę do kodeksu wyborczego, mówiącą o zakazie startu w wyborach na pięć lat dla członków partii, uznanych za niekonstytucyjne. Z piątki sędziów, dwie osoby zgłosiły zdanie odrębne. Przewodniczący parlamentu Igor Grosu zwołał na środę nadzwyczajne posiedzenie, by dostosować kodeks wyborczy do decyzji TK. Argumentował m.in., że osoby, wobec których toczą się sprawy karne, nie powinny startować w wyborach.

19 czerwca TK Mołdawii orzekł, że partia Szor jest niezgodna z konstytucją w związku z tym, iż była nielegalnie finansowana, przekupywała wyborców i uczestników protestów.

W lipcu parlament Mołdawii przegłosował poprawki do kodeksu wyborczego, zakazujące na pięć lat startu w wyborach członkom partii uznanych za niekonstytucyjne. Członkowie partii Szor zaskarżyli te poprawki.

Ilan Szor, ukrywający się od 2019 roku przed wymiarem sprawiedliwości Mołdawii, gdzie został skazany na 15 lat za przestępstwa finansowe, wciąż oddziałuje na sytuację w swojej ojczyźnie. Od połowy 2022 roku politycy i zwolennicy partii Szor regularnie organizowali antyrządowe protesty w stolicy kraju Kiszyniowie. Demonstracje te popierali również politycy partii Odrodzenie, uznawanej za „satelitę partii Szor”.

Powołujący się na źródła w ukraińskich i zachodnich służbach wywiadowczych amerykański dziennik „Washington Post” napisał w październiku 2022 roku, że opozycyjna partia Szor celowo organizuje w Kiszyniowie blokady służące destabilizacji Mołdawii. Według gazety założyciel tego ugrupowania jest bowiem domniemanym agentem rosyjskiej służby specjalnej FSB.

Wybory samorządowe w Mołdawii zaplanowano na 5 listopada.