Wojsko kupi drony dla artylerii. Plan ws. dwóch klas [KOMENTARZ]

Opublikowanie ogłoszenia o planowanych konsultacjach nastąpiło 14 czerwca. W czasie konsultacji związanych z systemami taktycznymi krótkiego zasięgu producenci będą musieli wykazać możliwość wypełnienia przez oferowane przez nich zestawy minimalnych, już wstępnie sformułowanych wymagań. Znalazły się między nimi: promień operacyjny z maksymalną masa startową nie mniejszy niż 100 km, możliwość kontynuowania lotu i prowadzenia rejestracji wideo poza zasięgiem stacji kierowania (co jest przydatne chociażby w momentach kiedy BSP dokonuje przelotu w strefę w której przejmie go inna stacja kontroli), pułap nie mniejszy niż 5 tys. metrów n.p.m., długotrwałość lotu minimum 5 godzin i masa startowa nie większa niż 150 kg.

Badana będzie także możliwość spełnienia kolejnych wymagań, w tym: możliwość zabudowania głowicy optoelektronicznej, radiolokatora i podświetlacza celu o łącznej masie co najmniej 25 kg oraz zintegrowania systemu ze zautomatyzowanym systemem kierowania ogniem Topaz, wykorzystywanym już obecnie przez polską artylerię. Badane będą też możliwości prowadzenia rozpoznania w różnych warunkach terenowych i pogodowych, a także w warunkach nocnych z wykorzystaniem dzienno-nocnych sensorów rozpoznania obrazowego i radarów SAR/GMTI, a także zdolność do startu i lądowania systemu bez potrzeby wykorzystania infrastruktury lotniskowej.

Także 14 czerwca opublikowano ogłoszenie o drugich, równolegle prowadzonych konsultacjach dotyczących mniejszych BSP rozpoznania dla artylerii klasy mini. Minimalny promień działania tych platform został określony w tym zaproszeniu na 40 km, pułap operacyjny na minimum 3,5 km, długotrwałość lotu na co najmniej dwie godziny, a masa startowa ma być nie większa niż 12 kg.

Artyleryjskie mini-BSP mają mieć możliwość przenoszenia głowicy optoelektronicznej z kamerami światła dziennego i termowizyjną o masie co najmniej dwóch kg. Oprócz wymaga się od nich podobnych cech co od maszyn taktycznych – możliwości kontynuowania lotu i prowadzenia rejestracji wideo poza zasięgiem stacji kierowania, zdolności do prowadzenia rozpoznania w różnych warunkach pogodowych i terenowych oraz w nocy i operowania bez infrastruktury lotniskowej. Systemy mają również być zdolne do współpracy z systemem Topaz.

Dla obydwu platform sprecyzowane w czasie konsultacji mają zostać też uwarunkowania dotyczące potrzebnych szkoleń, zabezpieczenia logistycznego systemów i dostaw, niezbędnej infrastruktury, oszacowanie kosztów pozyskania i eksploatacji itp.

Dokładne wymogi mają zostać przesłane potencjalnym wykonawcom po przesłaniu przez nich odpowiednich zgłoszeń, na co mają czas do 30 czerwca br. Same wstępne konsultacje mają zostać przeprowadzone między lipcem a wrześniem bieżącego roku, choć dopuszcza się ich wydłużenie.

Fakt rozpoczęcia konsultacji wydaje się oznaczać, że MON chce wprowadzić do wyposażenia bezzałogowce dwóch klas, zintegrowane już z systemem Topaz. Obecnie w pułkach artylerii w służbie są trzy zestawy BSP FlyEye, produkowanych - tak jak Topaz - przez Grupę WB. Potrzeby są jednak dużo większe, bo system bezzałogowy powinien przypadać na każdy dywizjon artylerii, a tych tylko w pułkach jest w sumie dwanaście, a uwzględniając też dywizjony w brygadach ogólnowojskowych - ponad 20. A będzie więcej, wszak formowana jest 18 Dywizja Zmechanizowana.

Współpraca BSP FlyEye z artylerią została sprawdzona operacyjnie przez polskich żołnierzy w Afganistanie, jak i doceniona przez sojuszników podczas ćwiczeń NATO. Tutaj warto dodać kilka słów komentarza - o ile wskazanie celu może odbywać się za pośrednictwem różnych typów bezzałogowców, to te zintegrowane z systemem dają możliwość bezpośredniego przesyłu danych, także do korygowania ognia. Stąd zapewne prowadzone konsultacje.

Obecnie Wojsko Polskie pozyskuje też podobne gabarytowo platformy Orlik (taktyczny BSP krótkiego zasięgu) i Wizjer (mini-BSP) albo już zostały zamówione (Orlik), albo ich wybór jest już na ukończeniu.

Na Orlika został wybrany system PGZ-19R na który MON przeznaczył niebagatelną sumę 800 mln PLN już kilka lat temu. Jak dotychczas jednak nie zaprezentowano ani jednej seryjnej maszyny z tego programu. Również Wizjer ma zostać dostarczony przez konsorcjum PGZ. Postępowania te są jednak odrębne od prowadzonych konsultacji i mają dotyczyć sprzętu, który trafi do pododdziałów rozpoznania ogólnowojskowego i innych RSZ, a nie artylerii.

Wydaje się więc, że artyleria może otrzymać swój własny (i oczekiwany) dostosowany do potrzeb system rozpoznania. Już w lipcu 2020 roku płk Marek Pawlak z DG RSZ informował Defence24.pl: "Planowane jest wprowadzenie w latach 2023-2035 na wyposażenie zarówno dywizjonów artylerii, jak również pułków artylerii odpowiedniej klasy systemów BSP. Dostawca sprzętu wojskowego zostanie wyłoniony w ramach postępowania prowadzonego przez Inspektorat Uzbrojenia w procedurze wynikającej ze studium wykonalności". Prowadzone konsultacje wpisują się w te założenia. Jest prawdopodobne, że jednym z oferentów będzie wspomniana Grupa WB, która jako system klasy mini może zaproponować FlyEye, a jako system klasy taktycznej krótkiego zasięgu - np. FT-5 Łoś, również zintegrowany z ZZKO Topaz.

O zmieniającym się podejściu do bezzałogowców w MON i decyzji o zwiększeniu nie tylko ich liczby ale także rodzajów eksploatowanych platform może świadczyć zamówienie 24 bojowo-rozpoznawczych TB2 Bayraktar, które nie należą ani do prowadzonego postępowania o kryptonimie Gryf (taktyczny BSP średniego zasięgu), ani Zefir (BSP klasy MALE).

Na razie nie wiadomo, jaki będzie finał poszukiwania dwóch klas "artyleryjskich" dronów. Jest jednak pewne, że artyleria - dysponująca coraz skuteczniejszymi środkami ogniowymi - bardzo potrzebuje systemów rozpoznania. Potrzebne są więc szybkie decyzje.