Nowy wariant czołgu T-72 dla armii rosyjskiej

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Na łamach portalu Defence24.pl pisaliśmy już o uproszczeniach rosyjskich czołgów T-80BWM, teraz pojawiło się trochę więcej informacji, dotyczących czołgów, określanych jako T-72B3 Model 2022. Faktycznie czołgi są uproszczone względem wcześniejszych wariantów znanych jako T-72B3 Model 2011 i Model 2016.

Zacznijmy może od pozytywów, mianowicie poprawiono osłonę pancerną czołgów, poprzez instalację większej ilości modułów wybuchowego pancerza reaktywnego. Tym razem czołgi mają dodatkowo osłonięte burty kadłuba wielowarstwowym wybuchowym pancerzem reaktywnym w formie fartuchów bocznych z wbudowanymi elementami reaktywnymi, jak również założonych na nie, dużych pojemników mieszczących kolejne warstwy elementów reaktywnych. Burty chronione są taką osłoną na całej ich długości, a nie jak wcześniej tylko na wysokości przedziału bojowego, gdzie przedział napędowy, chroniony był jedynie ekranami prętowymi. Co ciekawe, moduły wybuchowego pancerza reaktywnego Kontakt-1 z elementami reaktywnymi 4S20, dodano także na dolną przednią płytę kadłuba, która ma zaledwie 80 mm grubości i wykonana jest z jednorodnego walcowanego pancerza stalowego. Przednia górna płyta kadłuba, chroniona jest wybuchowym pancerzem reaktywnym Kontakt-5 z elementami reaktywnymi 4S22, który ekranuje, znajdujący się pod nim, wielowarstwowy pancerz typu NERA (Non Energetic Reactive Armor).

W wypadku wieży jej przód również jest chroniony wybuchowym pancerzem reaktywnym Kontakt-5, pod którym znajduje się wielowarstwowy pancerz typu NERA. Co ciekawe dodano moduły pancerza reaktywnego Kontakt-1 chroniące jarzmo armaty, oraz jej burtę w miejscu instalacji wyrzutni granatów dymnych systemu 902 "Chmura". Burty wieży chronione są także modułami wybuchowego pancerza reaktywnego z elementami reaktywnymi 4S24. Takie same moduły chronią teraz również tył wieży, natomiast jej strop, pokryła dość szczelna osłona modułów Kontakt-1. Można zatem stwierdzić że pod względem osłony balistycznej, zaliczono znaczną poprawę. Oczywiście minusem jest także znaczny wzrost masy bo jak się ocenia, nawet do około 50 ton.

Nie wiadomo dokładnie jakie silniki stosowane są w czołgach T-72B3 Model 2022, albowiem mogą to być zarówno jednostki W-84-1 o mocy 840 KM, jak również W-92S2F o mocy 1130 KM. Jeżeli zatem stosowane są te pierwsze jednostki napędowe, mobilność czołgu może znacznie ucierpieć, albowiem jego masa jest podobna do czołgu T-90M. Poza tym, nie wiadomo także czy wzmocniono zawieszenie aby zachowało odpowiednią trwałość w czasie eksploatacji przy większej masie pojazdu.

Największe uproszczenia oczywiście znajdują się w obrębie systemu kierowania ogniem, mianowicie zrezygnowano z celownika Sosna-U, który posiada kanał termowizyjny, dzienny oraz dalmierz laserowy z emiterem wiązki laserowej służącej do naprowadzania przeciwpancernych pocisków kierowanych 9M119. W jego miejsce zainstalowano znacznie prostszy, celownik termowizyjny 1PN-96MT-02, który został opracowany wcześniej na potrzeby modernizacji czołgów T-62, a obecnie instalowany jest również na czołgach T-80BWM i jak można zaobserwować w kolejnej wersji T-72B3. Celownik ten ma znacznie gorsze charakterystyki niż Sosna-U, albowiem 1PN-96MT-02 ma zasięg wykrycia i identyfikacji celu wynoszący około 2-3 km, zaś Sosna-U do 5 km.

Celownik dzienny wraz z dalmierzem laserowym, to natomiast nadal stary TPD-K1M. Co to oznacza? Po pierwsze stały zakres przybliżenia obrazu wynoszący 8x, ale również brak możliwości wyprowadzenia dokładnej poprawki na cel ruchomy, tą działonowy musi obliczyć samodzielnie. Zrezygnowano również z czujnika meteorologicznego, co znaczy, że komputer balistyczny obliczając poprawkę na odległość do celu, nie może wziąć pod uwagę temperatury powietrza, jego wilgotności, oraz kierunku i siły wiatru, a to może znacząco wpłynąć na celność ognia.

Modyfikacje świadczą m.in. o wpływie sankcji na dostęp Rosjan do nowoczesnych technologii. Są oni zmuszani do upraszczania sprzętu, w celu możliwości przeprowadzenia jego remontów, modernizacji czy produkcji. Problem ten będzie się z czasem nasilał i wymuszał kolejne uproszczenia, które będą degradować możliwości sprzętu wojskowego, stosowanego przez Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej. Do tej kwestii należy jednak podchodzić bardzo ostrożnie, albowiem nie dysponujemy pełną wiedzą na temat sytuacji rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego oraz jego faktycznych zdolności do produkcji nowoczesnych podzespołów, szczególnie w zakresie elektroniki.