DIANA na estońskim poligonie. Z polskim akcentem

W maju 2025 na jednym z poligonów na terenie Estonii odbyło się wydarzenie DIANA Demo Day, podczas którego zaprezentowano pełne, funkcjonalne wdrożenie sieci 5G. Rozwiązanie jest w pełni polskie, oparte o technologię Liquid RAN od firmy IS-Wireless. Jest stworzone z myślą o odporności, mobilności i zdolności działania w trudnych warunkach operacyjnych. Pokaz miał charakter live demo, z rzeczywistym ruchem danych i fizycznym zestawem urządzeń terenowych.

Czym jest NATO DIANA?

DIANA to transatlantycki program akceleracyjny uruchomiony przez NATO w odpowiedzi na rosnące wyzwania w sferze bezpieczeństwa, technologii i niezależności infrastrukturalnej. W dobie konfliktów hybrydowych, wojny informacyjnej i cyberataków, NATO poszukuje sposobów, aby szybciej adaptować innowacje rozwijane w sektorze prywatnym – szczególnie w obszarach takich jak:

• odporność komunikacji i infrastruktury,
• sztuczna inteligencja i systemy autonomiczne,
• zabezpieczenia przed zagrożeniami cybernetycznymi,
• technologie komunikacyjne nowej generacji (5G/6G),
• systemy sensoryczne i obserwacji pola walki.

DIANA buduje pomost między uniwersytetami, przedsiębiorstwami i sektorem publicznym, mając na celu wspieranie rozwoju innowacyjnych technologii, które odpowiadają na wyzwania zarówno sektora cywilnego, jak i obronnego.

Program ten łączy infrastrukturę testową i finansowanie w formie grantów z programem mentoringowym i dostępem do użytkowników końcowych – zarówno z sektora obronnego, jak i komercyjnego. Firmy zakwalifikowane do programu przechodzą intensywny proces testowania i walidacji technologii w realistycznych warunkach operacyjnych.

Warto przypomnieć, że w ramach pilotażowego zaproszenia do składania wniosków w 2023 r. DIANA otrzymała ponad 1300 zgłoszeń od innowatorów z całego sojuszu. Przyjęto 44 przedsiębiorstwa, a 5 ośrodków (akceleratorów) rozpoczęło działalność. W 2024 r. DIANA otrzymała ponad 2600 zgłoszeń, z których wybrano 74 z 20 krajów, w tym cztery z Polski – co świadczy o rosnącym potencjale krajowego sektora deep-tech w obszarze bezpieczeństwa i obronności.

Tallin: demonstracje i testy w warunkach operacyjnych

W maju br. w Tallinnie podczas prezentacji projektów NATO DIANA, IS-Wireless – wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej – zaprezentował demonstrator systemu 5G Tactical Bubble. Na żywo pokazano działającą prywatną sieć 5G opartą na technologii Liquid RAN – rozwiązaniu nowej generacji, które odpowiada na potrzeby taktycznej łączności w sytuacjach kryzysowych i konfliktowych. W kolejnych dniach uczestnicy wydarzenia zaprezentowali swoje rozwiązania także podczas targów Latitude59 w Tallinnie.

Technologia 5G, została wybrana przez NATO jako fundament nowoczesnej łączności dla kluczowych systemów obronnych. Umożliwia ona szybkie, niezawodne i bezpieczne przekazywanie danych w wymagających warunkach operacyjnych, co czyni ją idealnym rozwiązaniem dla zastosowań wojskowych, czy dla służb mundurowych, ratunkowych i obrony cywilnej w sytuacjach kryzysowych.

Podczas pokazu w porcie w Tallinnie zademonstrowano m.in.:

●      natychmiastowe przywracanie działania stacji bazowej w przypadku awarii lub ataku dynamicznego;

●      migrację funkcji RAN (DU/CU) między serwerami terenowymi (COTS/EDGE);

●      uruchomienie sieci w dwóch scenariuszach awaryjnych: reaktywnym (system przygotowany na awarię) i proaktywnym (system nie jest gotowy na awarię, ale jest czas żeby się przygotował, np. w momencie ogłoszenia alarmu sygnalizującego zbliżające się zagrożenie).

Dual-use

Rozwiązanie IS-Wireless to przykład podejścia dual-use, w którym technologia opracowana z myślą o polu walki może być z powodzeniem wdrażana także w cywilnych zastosowaniach:

• w sektorze obronnym: zapewnia odporność na zakłócenia, możliwość szybkiego wdrożenia w sytuacjach kryzysowych i utrzymanie łączności nawet w przypadku zniszczenia infrastruktury;
• w sektorze cywilnym: pozwala tworzyć prywatne sieci 5G w przemyśle, energetyce, transporcie, służbach ratunkowych czy inteligentnych miastach, gdzie wymagana jest niezawodna i bezpieczna komunikacja.

Wnioski z Ukrainy: sieć jako kluczowa infrastruktura

Wojna w Ukrainie unaoczniła, jak kluczowe są mobilne sieci komunikacyjne – nie tylko dla wojska, ale też dla cywilów, służb ratowniczych czy administracji. Według doniesień, w ciągu pierwszych 9 miesięcy wojny zniszczono tam ponad 20% infrastruktury telekomunikacyjnej i centrów danych, a nawet 50% sieci elektroenergetycznych. Tylko elastyczne i odporne na zakłócenia systemy łączności mogą działać w takich warunkach.

Podobne wnioski płyną z realizowanej na południu Polski operacji pk. „Feniks”, podczas której w wyniku powodzi doszło do zakłóceń w działaniu np. sieci komórkowych i problemów z łącznością.

Technologia IS-Wireless adresuje właśnie te wyzwania: odporność, skalowalność i niezależność operacyjną. Liquid RAN to system, który może działać w warunkach pełnej autonomii – niezależnie od centralnych sieci czy połączeń internetowych, wykorzystując lokalne zasoby obliczeniowe i komunikacyjne.

Zastosowania i potencjał wdrożeniowy

Rozwiązanie od IS-Wireless znajduje zastosowanie w

●      taktycznych sieciach polowych (C2/C3),

●      łączności dla służb ratowniczych,

●      infrastrukturze przemysłowej np. w portach czy rafineriach,

●      sieciach kampusowych 5G,

●      strefach tymczasowych lub obszarach dotkniętych katastrofą, gdzie brak stałej infrastruktury.

Co ważne, dzięki oparciu rozwiązania o wystandaryzowaną architekturę O-RAN możliwa jest integracja z istniejącymi systemami i sieciami sojuszniczymi.