Strategia bezpieczeństwa ChRL w nowej erze

Priorytetem w strategii ChRL pozostaje zabezpieczenie obecnego systemu rządów, gwarantującego partyjnej elicie utrzymanie wpływów oraz, z perspektywy rządzących, zachowanie integralności terytorialnej państwa. Jako główne zagrożenie identyfikuje się wszelkie tendencje o charakterze odśrodkowym i autonomicznym, które mogłyby zachwiać podstawami reżimu.

Wśród nich za szczególnie niebezpieczne uważane są wszelkie ruchy prodemokratyczne (Honkong) i prowolnościowe (w tym m.in. katolicyzm i protestantyzm), ruchy autonomiczne (Xinjiang, Tybet) oraz fakt istnienia niezależnego państwa chińskiego (Tajwan). Z perspektywy Komunistycznej Partii Chin (KPCh) siły te są inspirowane i wspierane przez „zewnętrzne wpływy”, które należy jednoznacznie rozumieć jako władze amerykańskie i państwa Zachodu.

Jednocześnie przywództwo KPCh musi zmierzyć się z szeregiem wyzwań o charakterze wewnętrznym, które mogą doprowadzić do zakwestionowania obecnego systemu rządów. Wśród ważnych trendów na czoło wysuwają się zwalniająca dynamika wzrostu gospodarczego (5,8% w 2020 roku), starzejące się społeczeństwo, wzrost klasy średniej i poziomu zadłużenia, wszechobecna korupcja oraz nieefektywne wykorzystanie środków. Dotychczasowe poparcie dla Partii wśród klasy średniej wynika w przeważającej mierze z sukcesów gospodarczych, które udało się osiągnąć w na przestrzeni lat 1978-2020. Niezdolność władz do utrzymania pozytywnej dynamiki rozwojowej i związane z tym pogorszenie perspektyw materialnych mogą podważyć obecny system polityczny.

Z tego względu KPCh od początku lat dwutysięcznych dąży do wykorzystania technologii, innowacji oraz krajowej konsumpcji jako koła zamachowego dla ekspansji gospodarki. Wzrost oparty na rodzimych innowacjach stał się jednym z motywów przewodnich w chińskich Planach Pięcioletnich, czego skutkiem był skokowy wzrost finansowania projektów z obszaru B+R. Stworzenie bazy naukowo-technologicznej konkurencyjnej wobec czołowych gospodarek, pozwolić ma na awans w międzynarodowych łańcuchach produkcji oraz zabezpieczenie rządów KPCh. Strategie Made in China 2025 czy New Generation Artificial Intelligence Development Plan stanowią przykłady konkretnych inicjatyw zmierzających ku zdobyciu pozycji światowego lidera w wybranych sektorach technologicznych.

W wymiarze militarnym Chiny realizują politykę dynamicznego zwiększania zdolności antydostępowych (A2/AD) Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. U podstaw takiego kierunku rozwoju sił zbrojnych leży dążenie do podniesienia ich zdolności odstraszania, a w konsekwencji do wyeliminowania opcji amerykańskiej interwencji w regionie. Otworzyłoby to drogę do inkorporacji Tajwanu, kwestionowanych terytoriów na Morzu Południowochińskim oraz rozbicia amerykańskiego systemu sojuszy w Azji Wschodniej. Zwiększenie kontroli nad kluczowymi szlakami morskimi z Bliskiego Wschodu oraz pierwszym łańcuchem wysp (Kuryle-Archipelag Wysp Japońskich-Tajwan-Morze Południowochińskie) jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa ChRL. Osiągnięcie tych celów ma służyć zbudowaniu strategicznej głębi oraz zmniejszeniu podatności na blokadę szlaków przez US Navy (dylemat Cieśniny Malaka).

W ramach programów modernizacyjnych szczególnie intensywnie rozwijany jest arsenał pocisków nuklearnych (m.in. DF-21D, DF-21C, DF-41), i konwencjonalnych (HN-2, HN-3, CJ-10), marynarka wojenna, lotnictwo (myśliwce J-20, J-31, Su-35) oraz systemy dowodzenia i przepływu informacji (C4ISR). Dokumenty strategiczne wskazują na konieczność dostosowania Armii Ludowo-Wyzwoleńczej do operowania w warunkach informatyzacji teatru działań wojennych oraz zastosowania najnowocześniejszych technologii w obszarze wojskowości. Władze zakładają, że do 2050 roku Chiny dysponować będą armią „światowej klasy” zdolną sprostać każdemu przeciwnikowi. Polityka zbrojeń Pekinu prowadzić będzie do nieuchronnego nasilenia się sytuacji dylematu bezpieczeństwa w Azji Wschodniej oraz wzrostu napięć w stosunkach Chiny-USA.