Przeciwlotniczy przełom: IBCS w gotowości

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Armia amerykańska ogłosiła, że zintegrowany system dowodzenia obroną powietrzną IBCS osiągnął wstępną gotowość operacyjną, o czym poinformował w komunikacie koncern Northrop Grumman. Oznacza to, że pierwsze jednostki wyposażone w ten system mogą zostać skierowane do użycia operacyjnego. Będą więc mogły prowadzić działania zgodnie z zasadą „każdy sensor, najlepszy efektor".

W praktyce oznacza to na przykład możliwość zwalczania pociskami Patriot celów wykrytych przez radar krótkiego zasięgu typu Sentinel, który został zintegrowany z IBCS jako jeden z pierwszych sensorów. Po połączeniu z IBCS innych niż Patriot środków rażenia, w tym tańszych pocisków krótkiego zasięgu (co jest planowane), będą one mogły zwalczać cele wykryte przez radary Patriot, o ile te znajdą się w ich zasięgu, przez co najdroższe pociski przechwytujące będzie można zaoszczędzić.

"System IBCS odgrywa kluczową rolę w strategii modernizacji obrony powietrznej i przeciwrakietowej U.S. Army, zapewniając zdolności do wielodomenowej integracji czujników i łączenia danych, które pozwalają na szybki wybór najbardziej odpowiedniego środka ogniowego w obronie przed zagrożeniami", oświadczyła Rebecca Torzone, Wiceprezes i Dyrektor Generalna działu Combat Systems and Mission Readiness koncernu Northrop Grumman. "Jako system dojrzały, sprawdzony i gotowy IBCS dokonuje transformacji pola walki i jego rozszerzenia, wspomagając wojska USA i ich sojuszników".

Choć oficjalnie nie podaje się tej informacji, to najprawdopodobniej pierwszą „operacyjną" jednostką będzie 3-43 batalion artylerii obrony powietrznej US Army. To ta jednostka brała udział w testach systemu i miał otrzymać sprzęt zbudowany w ramach prac rozwojowych, dostosowany do konfiguracji seryjnej. Jako że kontrakt na seryjną produkcję systemu IBCS został przyznany w grudniu 2021 roku, kolejne jednostki US Army, w tym przede wszystkim bataliony obrony powietrznej Patriot, będą integrowane z nowym sprzętem stopniowo, dopiero w kolejnych latach.

Z kolei już w tym roku „podstawową" gotowość mają uzyskać pierwsze elementy polskiego systemu IBCS/Patriot, zakupionego w pierwszej fazie programu obrony powietrznej Wisła. Polscy przeciwlotnicy będą więc mogli korzystać z IBCS, jeszcze zanim seryjny sprzęt trafi do jednostek US Army. Z początku w Polsce zagości system w konfiguracji zbliżonej do tej używanej w Stanach Zjednoczonych. Po uzyskaniu „podstawowej" gotowości operacyjnej z systemem Wisła z IBCS będą integrowane kolejne polskie elementy, takie jak węzły łączności i kabiny dowodzenia, by w system w większym stopniu odpowiadał specyficznym wymogom Sił Zbrojnych RP.

W kierunku wielodomenowości

System IBCS jest cały czas rozwijany w kierunku wprowadzenia nowych zdolności bojowych. Pentagon planuje integrację z nim myśliwców F-35, tak by te mogły przekazywać dane o celach powietrznych naziemnym systemom obrony powietrznej. Myśliwce V generacji nie będą ograniczone horyzontem radiolokacyjnym tak jak naziemne radary. Inny kierunek prac to budowa oddzielnego łącza danych RIG-360, pozwalającego odpalać rakiety Patriot i kierować ich lotem na bazie danych z systemu IBCS nawet wtedy, gdy żaden z radarów tego typu nie jest włączony.

IBCS ma też zostać rozmieszczony na wyspie Guam, gdzie będzie dostosowany do współpracy z systemem Aegis używanym przez amerykańską marynarkę wojenną. Dzięki temu powstanie system obrony łączący sensory i efektory różnych rodzajów sił zbrojnych USA. W Stanach Zjednoczonych IBCS wpisuje się więc w koncepcję działań wielodomenowych i może stanowić wkład wojsk lądowych w połączony system dowodzenia dla wszystkich domen (JADC2). Wstępne testy dotyczące integracji z myśliwcami F-35, a także współpracy z systemami marynarki wojennej, już zresztą prowadzono.

W Polsce system IBCS ma zostać zastosowany w kolejnym etapie programu obrony powietrznej Wisła, w którym zostanie zakupionych sześć baterii (12 jednostek ogniowych) z radarami LTAMDS i pociskami PAC-3 MSE. Zintegrowany z nim będzie też system obrony powietrznej Narew. Ważnym elementem programu Wisła jest również integracja polskich sensorów wczesnego wykrywania: aktywnych P-18PL i pasywnych SPL/PET-PCL. W drugiej fazie Wisły oraz w programie Narew w produkcję elementów IBCS polski przemysł ma być zaangażowany w większym stopniu niż obecnie.

Po ogłoszeniu w kwietniu produkcji pełnoskalowej (z ang. "Full Rate Production", FRP) rosną szanse na sprzedaż systemu IBCS do innych państw, bo dzięki temu stanie się on łatwiej dostępny w trybie FMS. Nieoficjalnie wiadomo, że zainteresowanie IBCS wyrażały między innymi Australia, Japonia i Wielka Brytania.