Nowe zapalniki min morskich dla MW, czyli jak kupować, by nie kupić [KOMENTARZ]

Sprostowanie o anulowaniu postępowania na pracę „Elektron”, opublikowane przez Inspektorat Uzbrojenia na stronie Urzędu Publikacji Unii Europejskiej 19 stycznia 2021 roku oznacza, że przetarg na realizację pracy rozwojowej, związanej z opracowaniem nowych zapalników bojowych dla min morskich typu Okrętowa Duża lub min morskich typu Okrętowa Średnia będzie musiał zostać powtórzony i to już po raz trzeci.

Sprawa jest o tyle niezrozumiała, że Inspektorat Uzbrojenia teoretycznie powinien być bardzo dobrze przygotowany do całej „operacji” przeprowadzając wcześniej w tej sprawie dialog techniczny i mając na nią ponad trzy lata czasu. Sam dialog techniczny, zgodnie z informacją opublikowana na początku listopada 2017 roku, miał się bowiem odbyć w okresie od grudnia 2017 r. do stycznia 2018 r. Celem tego przedsięwzięcia było pozyskanie informacji do przygotowania opisu przedmiotu zamówienia dla „zapalnika bojowego do min morskich typu: Okrętowa Duża i Okrętowa Średnia pk. ELEKTRON” jak również oszacowanie: kosztów pozyskania, eksploatacji i wycofania zapalników, czasu potrzebnego na ich dostarczenie oraz sprecyzowanie uwarunkowań dotyczących zabezpieczenia logistycznego.

Ostatecznie dialog techniczny w sprawie „Elektron” zakończył się w grudniu 2018 r. i to już wtedy powinny zostać ustalone: nie tylko wymagania, jakie powinny spełniać oferty od wykonawców, ale również jakie wymagania może postawić Inspektorat Uzbrojenia, by taki wykonawca się w ogóle znalazł. Pomimo jednak tego, że Wstępne Założenia Taktyczno-Techniczne zatwierdzono 27 marca 2019 roku, to pierwsze postępowanie zaczęło się dopiero 12 miesięcy później - w marcu 2020 roku. Przedmiotem zamówienia miało być: „pozyskanie w wyniku pracy rozwojowej dokumentacji technicznej do produkcji seryjnej (DTPS) wraz z partią prototypową na potrzeby badań kwalifikacyjnych „Zapalnika do min morskich pk. Elektron”, stanowiącego zamiennik zapalnika bojowego WKM-90”.

Przetarg został jednak anulowany i 30 grudnia 2020 roku ponownie ogłoszono postępowanie. Jak się okazało trwało ono jedynie dwa tygodnie. Już 14 stycznia 2021 r. Inspektorat Uzbrojenia wysłał bowiem sprostowanie, w którym poinformował o anulowaniu przetargu.

Tym razem przyczyną odwołania postępowania był zamierzony lub niezamierzony błąd urzędniczy. Ogłoszenie o zaproszeniu do składania ofert zostało bowiem przekazane do Urzędu Publikacji Unii Europejskiej zbyt późno - dopiero w dniu 30 grudnia 2020 r. W ten sposób technicznie nie było możliwości, by zostało ono opublikowane przed 31 grudnia 2020 roku, a więc w okresie obowiązywania przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (dalej określanych jako ustawa Pzp2004).

Ostatecznie z powodu „spóźnienia”, ogłoszenie zostało opublikowane dopiero 4 stycznia 2021 roku, a więc już po dacie obowiązywania przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (określanej później jako ustawa Pzp2019), które weszły w życie w dniu 1 stycznia 2021 roku.

Co ważne Inspektorat Uzbrojenia wiedział o tym, o czym świadczy jego wyjaśnienie zawarte w sprostowaniu ogłoszonym przez Urząd Publikacji Unii Europejskiej 19 stycznia 2021 r. Wskazano w nim wyraźnie, że „w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 stycznia 2021 r., zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych, stosuje się przepisy dotychczasowe, tj. przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (dalej także jako ustawa Pzp2004)”. W ww. sprostowaniu poinformowano dodatkowo, że „zgodnie z ustawą Pzp2004 postępowanie uznawane jest za wszczęte w momencie publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej”.

Potwierdza to zresztą oficjalna interpretacja prawna Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 8 stycznia 2021 roku pod tytułem „Moment wszczęcia postępowania a możliwość prowadzenia postępowania”. Wskazano w niej, że „…wszczęcie postępowania w roku 2020 mogło mieć miejsce w sytuacji gdy najpóźniej w dniu 31 grudnia 2020r. nastąpiła publikacja ogłoszenia o zamówieniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub upłynęło 48 godzin od potwierdzenia otrzymania ogłoszenia przez Urząd Publikacji Unii Europejskiej”.

Wystarczyłoby więc tylko, by Inspektorat Uzbrojenia wysłał ogłoszenie tak, by Urząd Publikacji Unii Europejskiej zdążył je opublikować przed 31 grudnia 2020 roku. Proces publikacji od momentu wysyłki zasadniczo nie trwa jednak krócej niż jeden dzień, czego przykładem jest ww. sprostowanie: wysłane 14 stycznia 2021 roku i opublikowane 19 stycznia 2020 roku – a więc po pięciu dniach. Inspektorat Uzbrojenia wysyłając ogłoszenie 30 grudnia 2020 roku musiał więc wiedzieć, że zostanie ono opublikowane przez Urząd Publikacji Unii Europejskiej po 1 stycznia 2021 roku, a więc z prawnego punktu widzenia nie będzie mogło być realizowane.

Co ciekawe Inspektorat Uzbrojenia nie musiałby powtarzać postępowania, gdyby tylko opóźnił cały proces o dwa dni i wysyłał ogłoszenie po 1 stycznia 2021 roku. Wtedy bowiem od razu działano by według przepisów obowiązującej od tej daty nowej ustawy Pzp2019. I znowu warto zacytować opinię Urzędu Zamówień Publicznych, zgodnie z którą „postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego o wartości zamówienia równej lub przekraczającej progi unijne wszczyna się, co do zasady poprzez przekazanie ogłoszenia o zamówieniu Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (art. 130 ust. 1 ustawy Pzp)” i to przekazanie nie może nastąpić przed datą wejścia w życie ustawy Pzp2019, a więc przed 31 grudnia 2020 roku.

Inspektorat Uzbrojenia wysłał jednak swoje ogłoszenie o wszczęciu postępowania co najmniej dwa dni za późno, by mogło być ono przeprowadzone zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Pzp2004) i o dwa dni za wcześnie, by mogło być ono przeprowadzone zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Pzp2019).

Inspektorat Uzbrojenia nie wyjaśnił powodów, dla którego wybrano taką a nie inną datę przesłania ogłoszenia informując jedynie, że „nie zainicjowało ono postępowania o udzielenie zamówienia publicznego” oraz że „planuje niezwłocznie wszcząć nowe postępowanie dotyczące wskazanego w sekcji II.1.4) przedmiotu zamówienia” (czyli „zapalników do min morskich pk. Elektron)”.