MON idzie za ciosem. 2022 rokiem dronów? [KOMENTARZ]

Wcześnie, w lipcu tego roku pojawiła się informacja o pracach komisji mającej przygotować postępowanie na Gryfa, a następnie zająć się jego przeprowadzeniem. Dzisiejsza informacja oznacza, że długo oczekiwane postępowanie na Gryfa wreszcie ruszyło i - jak się dowiedzieliśmy - będzie prowadzone w trybie negocjacji z kilkoma wykonawcami. Nie poinformowano oficjalnie jakie firmy i jakie konstrukcje biorą udział w tej rywalizacji, ale można spekulować, że wśród nich znalazły się najprawdopodobniej Polska Grupa Zbrojeniowa, która wcześniej proponowała polonizację izraelskiego systemu Elbit Hermes 450 i WB Group, która kilka lat temu podpisała porozumienie z Thalesem ws. BSP Watchkeeper. Po upływie tak długiego czasu powiązania kooperacyjne mogły (choć nie musiały) ulec modyfikacjom. W grze mogą potencjalnie być także inne podmioty. Z myślą o tym projekcie na polskim rynku promowano m.in. także takie systemy jak Tactical Heron firmy IAI oraz Textron Nightwarden.

Informację na temat rozpoczęcia postępowania na Gryfa podał na swoim Twitterze minister ON Mariusz Błaszczak. „Umowa na rozpoznawcze drony WIZJER i planowany zakup dużej liczby amunicji krążącej to nie wszystko. Ruszyła procedura zakupu uzbrojonych bezzałogowców z programu GRYF, a w przyszłym roku ruszy postępowanie o pozyskanie pierwszych uzbrojonych BSP szczebla operacyjnego klasy MALE." - napisał minister. Jeśli chodzi o tą ostatnią klasę, która nosi kryptonim Zefir, to obecnie Inspektorat Uzbrojenia także przygotowuje się do uruchomienia tego postępowania i obecnie jest „tuż przed jego uzewnętrznieniem".

Zgodnie z informacjami udzielanymi podczas posiedzenia sejmowej Komisji Obrony Narodowej w marcu 2018 roku przez wiceministra obrony Wojciecha Skurkiewicza program Gryf miał obejmować dostawy 6 systemów (każdy złożony z 4 płatowców i stacji kierowania i dostarczonych w latach 2020-2022 i kolejnych 6 "w przyszłości". Systemy te mają działać na poziomie dywizji.

Z kolei jeśli chodzi o maszyny Zefir, to jeszcze w ubiegłym roku planowano pozyskanie dwóch zestawów po 3 płatowce do roku 2022 i kolejnych dwóch po tym terminie jako opcji.

Obecnie trwa cała seria zakupów systemów bezzałogowych. Tylko dzisiaj zakupiono 25 systemów z setką aparatów latających w przetargu na mini-BSP o kryptonimie Wizjer. Jednocześnie minister zapowiedział zakup w przyszłym roku mini-BSP FlyEye na potrzeby artylerii a także uderzeniowych BBSP, czyli tzw. Amunicji krążącej, pod kryptonimem Gladius. Dzisiaj także opublikowanie zaproszenie do składania wniosków o dopuszczenie do procedury w podstępowaniu na BSP pionowego startu i lądowania o kryptonimie Ważka.

Wielkie zakupy bezzałogowców to pokłosie lat pracy i przygotowań i - jak podkreśla rzecznik IU mjr Krzysztof Płatek - powołaniu koordynatora ds. systemów bezzałogowych. Nie bez znaczenia jest też zapewne sytuacja na granicy z Białorusią, gdzie wojskowe BSP Orbiter i FlyEye oddały olbrzymie zasługi jeśli chodzi o zapewnienie świadomości sytuacyjnej.

Warto dodać też że wiele spośród planowanych systemów jest opóźnionych o wiele lat w stosunku do pierwotnych planów. Pomimo zapowiedzi sięgających 7-8 lat w przypadku niektórych klas systemów nie udało się ich zamówić do dzisiaj. Do tej pory udało się rozstrzygnąć jedynie najmniejszy przetarg na BSP niewielkich pionowzlotów klasy mikro, w którym zwyciężyła polska firma Asseco oraz na klasę Orlik. W tym ostatnim umowę otrzymał w listopadzie 2018 roku PGZ, która miała dostarczyć systemy typu PGZ-19R, jednak program ten notuje opóźnienia. Trzecim rozstrzygniętym przetargiem jest zakontraktowany dzisiaj Wizjer, a niejako "poza konkursem" wiosną tego roku zostały zakupone 24 taktyczne BSP Bayraktar TB2 (w czterech zestawach) w ramach pilnej potrzeby operacyjnej. Wcześniej Siły Zbrojne RP otrzymały także izraelskie mini-BSP Orbiter i polskie FlyEye (ostatnią partię kupiono w latach 2018-19 dla WOT), a także amerykańskie taktyczne BSP ScanEagle i BlackJack.