Militarnym szlakiem. Wojska Lądowe od Cedyni do Karbali

Region z wojskowymi i obronnymi tradycjami

Bydgoszcz należy do największych polskich garnizonów. Aktualnie mieszczą się tu między innymi: Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych, Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, 1. Pomorska Brygada Logistyczna, Regionalne Centrum Informatyki, 22. Ośrodek Dowodzenia i Naprowadzania, Centralna Grup Działań Psychologicznych, Rejonowy Zarząd Infrastruktury, 11. Wojskowy Oddział Gospodarczy, 10. Wojskowy Szpital Kliniczny, 1. Wojskowy Szpital Polowy, Oddział Zamiejscowy CWCR, Oddział Żandarmerii Wojskowej, Rejonowe Warsztaty Techniczne oraz kompania regulacji ruchu.

Miasto jest także prężnym ośrodkiem przemysłu obronnego. W Bydgoszczy działają m.in. Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 S.A., Bydgoskie Zakłady Elektromechaniczne – Belma S.A. oraz Zakłady Chemiczne NITRO-CHEM S.A. (jeden z największych producentów materiałów wybuchowych). Nic dziwnego, że tradycje wojskowe i obronne są bardzo mocno obecne w jednej z dwóch stolic województwa kujawsko-pomorskiego (w Bydgoszczy mieści się Urząd Wojewódzki, a w Toruniu Urząd Marszałkowski).

Zwiedzanie i lokalizacja Muzeum

Główna siedziba Muzeum Wojsk Lądowych mieści się przy ul. Czerkaskiej 2 w bezpośrednim sąsiedztwie Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojny. Wizytę w muzeum warto zaplanować z wyprzedzeniem. Obiekt otwiera swe podwoje dla zwiedzających we wtorki, środy i piątki w godz. 8:30 – 15:30 w czwartki od 8:30 do 17:30, w sobotę między 12:00 a 16:00, a w niedzielę i święta od 10:00 do 14:00. Muzeum jest zamknięte w poniedziałki. Bilety do nabycia w kasie. Aktualnie bilet normalny kosztuje 18 zł, ulgowy 12 zł, a rodzinny 50 zł. Zwiedzanie z przewodnikiem kosztuje 80 zł. W niedzielę wstęp do Muzeum jest bezpłatny.

Co zobaczymy w Muzeum Wojsk Lądowych?

Stała ekspozycja Muzeum to eksponaty związane z rozwojem polskich formacji lądowych pod hasłem: „Wojska Lądowe - od Cedyni do Karbali”. W głównej siedzibie w Bydgoszczy prezentowany jest sprzęt ciężki. Jest to sprzęt, który kilkanaście lat temu był na wyposażeniu jednostek liniowych. Pozyskano także wyjątkowe eksponaty z okresu dwudziestolecia międzywojennego oraz z czasów II Wojny Światowej, a także uzbrojenie artyleryjskie przekazane dzięki wsparciu MSZ Norwegii i Finlandii. Oddziały zamiejscowe specjalizują się w artylerii (oddział w Toruniu) i wojskach inżynieryjnych (oddział we Wrocławiu).

Wojska Lądowe od Cedyni do Karbali

W głównej siedzibie w Bydgoszczy na powierzchni 600 m² prezentowane są najważniejsze etapy rozwoju formacji wojsk lądowych, które przekształciły się w najliczniejszy rodzaj sił zbrojnych. Opowieść rozpoczynamy od starcia pod Cedynią w 972 roku, aby przechodząc przez kolejne epoki i konflikty zbrojne, w tym I i II Wojnę Światową zakończyć ją na zaciętej bitwie o City Hall w Karbali (2004 rok) i zaangażowaniu sił zbrojnych w operacje poza granicami państwa.

Gabloty w wewnętrznej części muzeum wypełnione są rzadkim okazami broni, sprzętu wojskowego, mundurów. Przechodzimy obok sylwetek wojów, rycerzy, husarzy, muszkieterów, pikinierów i żołnierzy walczących na zaaranżowanych polach bitew, m.in. pod Raszynem, Ossowem, Mławą, Monte Cassino i City Hall w Karbali.

Atrakcją tej części wystawy jest kolekcja broni strzeleckiej używanej przez żołnierzy polskich oddziałów wojskowych i wojska polskiego od drugiej połowy XIX wieku. Możemy podziwiać m.in. unikatowe egzemplarze pistoletu maszynowego wz. 1939 „Mars” i słynnego karabinu przeciwpancernego wz. 1935 „Ur”.

Uzupełnieniem wystawy wewnętrznej są dwie wystawy tematyczne: niewielka, ale ciekawa wystawa poświęcona złamaniu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma i związanemu z Bydgoszczą Marianowi Rejewskiemu oraz wystawa poświęcona broni strzeleckiej wykorzystywanej przez Żołnierzy Wyklętych.

Czołgi, transportery i Rudy 102

Miłośnicy broni pancernej w bydgoskim muzeum znajdą m.in. czołg średni T-34/85M2 (kojarzony z filmem „Czterej pancerni i pies”), wyprodukowany w latach 50-tych w Polsce oraz czołg podstawowy T-55A produkowany w naszym kraju w latach 1968-1981. Muzeum w swoich zbiorach posiada także wóz zabezpieczenia technicznego WZT-1 (pojazd specjalny na podwoziu T-55) oraz czołgi T-72 oraz lekki czołg pływający PT-76. Poza konstrukcjami sowieckimi produkowanymi w PRL w muzeum prezentowane są także konstrukcje zachodnie: brytyjski czołg z czasów zimnej wojenny – Chieftain Mk 11 oraz wyprodukowany w 1942 roku M3A1 Stuart (pojazd ten uczestniczy w inscenizacjach historycznych organizowanych przez muzeum).

Poza czołgami odwiedzający zobaczyć mogą inne pojazdy opancerzone, w tym także używane przez Polskie Siły Zbrojne walczące podczas II Wojny Światowej na froncie zachodnim: pojazdy Daimler Dingo oraz M3A1 Scout Car, transporter opancerzony Halftrack. Są także pojazdy opracowane po II Wojnie Światowej, m.in. transporter BTR 152 oraz różne konfiguracje transporterów BRDM-2 i SKOT (OT-64) wykorzystywane przez siły zbrojne armii czechosłowackiej i polskiej, a także pojazd gąsienicowy TOPAS 2-AP oraz BTR 60BP przekazany przez policję.

Artyleria - Bóg wojny!

Zwiedzający bez wątpienia będą pod dużym wrażeniem zgromadzonej kolekcji armat, haubic oraz moździerzy, ciągnionych i samobieżnych, a także zestawów wyrzutni rakietowych średniego i dalekiego zasięgu, w tym systemu 9K59 Toczka. Najcenniejsze eksponaty stanowi uzbrojenie artyleryjskie będące na wyposażeniu Wojska Polskiego w dniu wybuchu II Wojny Światowej, pozyskane m.in. z Finlandii. Jest wśród nich zachowana w bardzo dobrym stanie 37 mm armata przeciwlotnicza Boforsa, 105 mm armata wz. 29, 120 mm armata wz. 1878/09/31 oraz 100 mm haubica górska przekazana przez Muzeum Sił Zbrojnych w Oslo.

Kolekcję uzupełniają: wyrzutnia rakiet BM 13, czyli słynna „Katiusza” zwana organami Stalina oraz samobieżne armaty kalibru 203 mm 2S7 „Pion”, a także 122 mm haubica samobieżna 2S1 „Goździk”. Uzupełnieniem zbiorów jest pozyskana w drodze wymiany z wiedeńskiego Muzeum Historii Militarnej amerykańska 155 mm haubica samobieżna M109, stanowiąca odpowiednik dla konstrukcji radzieckich. Mamy tu także działa używane w dywizjach przełamania, m.in. moździerz kalibru 240 mm oraz wyrzutnię rakietową BM-24. Wśród prezentowanych pojazdów specjalnych są także stacje radiolokacyjne SNAR-2 i SNAR-10.

Uzupełnieniem zewnętrznej ekspozycji jest wystawa tematyczna poświęcona zwierzętom na polu walki. Zwiedzający mogą zapoznać się tu z miejscem zwierząt podczas bitew od czasów zamierzchłych i średniowiecza po współczesne konflikty zbrojne. Zdjęcia oraz opisy przybliżają zwiedzającym konie, koty, psy, gołębie, ptaki drapieżne oraz inne zwierzęta, które wspierały rycerzy i żołnierzy w zmaganiach zbrojnych.