"Mamy rozkaz Cię utrzymać...". Historia polskiej floty w Muzeum MW [FOTO]

Dzięki nowej, stałej ekspozycji w Muzeum Marynarki Wojennej udostępniono dla zwiedzających na stałe (często po raz pierwszy) eksponaty trwale zapisane nie tylko w historii polskich sił morskich, ale również całego polskiego wybrzeża. W ten sposób to, co było wcześniej przechowywane w magazynach, archiwach lub poddawane długotrwałej konserwacji, teraz może zachwycać miłośników historii Polski i polskiego oręża.

Ekspozycja w sposób przemyślany została rozmieszczona na trzech piętrach nowego budynku muzeum, ale w taki sposób, by w całości była dostępna dla osób z trudnościami w poruszaniu się – w tym na wózkach inwalidzkich.

Każde z pięter ma nazwę/motto oraz swój własny scenariusz, który prowadzi wizytujących przez całą historię polskiej floty wojennej. „Floty wojennej”, ponieważ nie chodzi jedynie o dzieje Marynarki Wojennej RP, ale również o początki polskich sił morskich i czasy żaglowców (prezentowanych w modelach i eksponatach na drugim piętrze) oraz pamiątki z flot Rosji, Austro-Węgier i kajzerowskich Niemiec (skąd wywodziła się początkowo kadra MW po odzyskaniu niepodległości w 1918 r.).

W nastrój całej wystawy wprowadzają wszystkich dwa bardzo ważne i symboliczne eksponaty, umieszczone na samym początku trasy zwiedzania. Pierwszym z nich jest oryginalna płaskorzeźba z orłem, która zdobiła główne wejście do budynku Nowych Koszar w Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. Drugim są szczątki bandery z fragmentem orła, które zostały uratowane ze stawiacza min ORP „Gryf” zatopionego na Helu po bombardowaniu 3 września 1939 r.

To właśnie pamiątki z ORP „Gryf” (wystawiono jeszcze mosiężne litery składające się na nazwę okrętu, oryginalne koło ratunkowe oraz nkm Hotchkiss wz.30 kalibru 13,2 mm), otwierają ekspozycję na parterze Muzeum MW, którą nieformalnie nazwano „Zbrojownią”. Nazwa jest nieprzypadkowa, ponieważ na tej sali wystawiono oryginalne elementy uzbrojenia morskiego używane w XX wieku i to nie tylko w polskiej Marynarce Wojennej. Najbardziej symbolicznymi eksponatami są oczywiście te, które pochodzą z przedwojennych okrętów MW, zdjętych z zatopionych lub wycofanych jednostek pływających, jak również odzyskanych po ich wcześniejszym zagrabieniu przez Niemców.

Są wśród nich takie unikaty, jak podwójna armata przeciwlotnicza 40 mm Boforsa z okrętu podwodnego „Sęp”, działko 20 mm Oerlikon z wyposażenia niszczyciela ORP „Błyskawica”, poczwórnie sprzężona armata przeciwlotnicza z trałowca ORP „Czajka” 2 cm Flakvierling 38 (stosowana również na niemieckich okrętach podwodnych typu VIIC i IX) czy mina morska SM 5, używana przez polskie okręty podwodne - taka sama jak ta, na której zatonął trałowiec Kriegsmarine „M 85” w październiku 1939 roku.

W „Zbrojowni” prezentowane są też systemy uzbrojenia pochodzące z innych państw, w tym z: Niemiec, Wielkiej Brytanii i Związku Radzieckiego. Niemiecki jest np. najstarszy eksponat w tym dziale, czyli torpeda C35/84 produkowana od lat osiemdziesiątych XIX wieku i wykorzystywana przez Niemców na przełomie XIX i XX wieku. Niemiecka jest także unikalna na skalę światową bombotorpeda serii BT (Bomben-Torpedo) 1000 RS, jedna z prototypowych „wunderwaffe” Hitlera. Radziecki jest natomiast m.in. największy eksponat w „Zbrojowni” – rakieta przeciwokrętowa P-21, w jaką były uzbrojone polskie, małe okręty rakietowe projektu 1241 (typu Górnik).

Pierwsze piętro muzeum zajęła wystawa, której mottem są słowa znanej pieśni patriotycznej „Mamy rozkaz Cię utrzymać…”. Tytuł ten według Muzeum ma „odnosić się do ludzi Marynarki Wojennej niepodległej Rzeczpospolitej, którzy w ten sposób określali swoją nadrzędną, patriotyczną misję”. Ekspozycja jest w dużej części poświęcona ludziom, służącym w Marynarce Wojennej i tym co wykorzystywali i wykorzystują podczas służby. Pokazano na niej m.in. kolekcję oryginalnych mundurów, ceremonialnej broni białej (z pałaszami i kordzikami), dokumenty i odznaczenia – w tym oryginalne Krzyże Virtuti Militari.

Drugie piętro to nowa ekspozycja o nazwie „W świecie dawnych żaglowców”. Ma ona zapoznać zwiedzających z historią jednostek pływających od późnego średniowiecza, po schyłkowy okres epoki żagla – drugą połowę XIX wieku. Oczywiście większość eksponatów stanowią efektowne modele kolekcji „Od kogi do galeonu” - w tym żaglowców z polskiej eskadry biorącej udział w sławnej bitwie morskiej pod Oliwą 28 listopada 1627 roku oraz wielkiej karaki „Piotr z Gdańska”, której załoga zdobyła w starciu na morzu obraz „Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga i ofiarowała go gdańskiemu kościołowi.

Ale są także oryginalne elementy uzbrojenia i oporządzenia marynarzy (z unikatowym hełmem, kapalinem z XVI wieku), stosowane w dawnej żegludze przyrządy nawigacyjne oraz wskazywany przez Muzeum MW jako rarytas - oryginał tzw. mapy Lubinusa, czyli kartograficznego obrazu Pomorza Zachodniego z 1618 r. Całość uzupełnia kolekcja obrazów sławnego polskiego marynisty Mariana Mokwy, ukazujące np. sceny z okresu bitwy pod Oliwą.