Ponad 100 brytyjskich haubic trafiło na Ukrainę

Wielka Brytania w ramach pomocy wojskowej dostarczała Ukrainie w kilku transzach różnego typu artylerię lufową, głównie tę z zapasów swojej armii. W przypadku haubic samobieżnych AS90 na początku listopada Londyn potwierdził, że Kijów otrzymał wszystkie znajdujące się w służbie pojazdy (99 sztuk, o czym pisał ukraiński portal Militarnyi. Ich oficjalne wycofanie ze służby w armii brytyjskiej miało nastąpić latem tego roku. Artylerzyści po raz ostatni na terenie swojego kraju strzelali z nich w maju zeszłego roku.

Nie jest wiadome, co się stało z pozostałymi 37 haubicami AS90, które znajdowały się już w rezerwie i miały zostać zezłomowane. Być może zostały one wykorzystane jako dawcy części zamiennych dla pojazdów oddanych Ukrainie. Poza wspomnianym przodkiem naszej armatohaubicy Krab Kijów otrzymała od Londynu także 28 eks-belgijskich samobieżnych haubic M109A4BE oraz 54 ciągnione haubice L119.

Obecnie Wielka Brytania posiada jedynie 14 używanych armatohaubic Archer, jakie pozyskała od Szwecji w ramach zastąpienia pierwszych oddanych Ukrainie 32 egzemplarzy AS90. Do tego dochodzi 126 ciągnionych haubic L119.

AS90 to gąsienicowa armatohaubica produkowana w latach 90. XX wieku na potrzeby armii brytyjskiej. Uzbrojenie główne stanowi armatohaubica L31 kal. 155 o z lufą o długości 39 kalibrów. Pozwala to na eliminację celów na dystansie (w zależności od użytej amunicji) 24-30 km lub więcej przy użyciu amunicji specjalnej. W wieży umieszczonych jest 31 nabojów, w podwoziu – kolejnych 17. Do samoobrony służy uniwersalny karabin maszynowy L7 kal. 7,62 mm. Pojazd napędzany jest za pomocą silnika wysokoprężnego Cummnis VTA-903T-660 o mocy 660 KM połączonego z przekładnią automatyczną ZF LSG2000. Pozwala on na osiągnięcie przez pojazd prędkości maksymalnej 55 km/h.

Opancerzenie AS90 zapewnia ochronę załodze jedynie przed bronią strzelecką i odłamkami. Wyprodukowano łącznie 179 egzemplarzy AS-90. Na bazie technologii systemu wieżowego AS90 opracowano polską haubicę Krab. Ta wykorzystuje jednak m.in. inne podwozie oraz lufę o długości 52 kalibrów, a zakres zmian w polskim systemie wieżowym jest tak szeroki, że powstał nieporównywalnie nowocześniejszy, w zasadzie zbudowany od podstaw system artyleryjski. Obecnie AS90 znajduje się wyłącznie w służbie Sił Zbrojnych Ukrainy.

L119 to lekka brytyjska ciągniona haubica kal. 105 mm, powstała na bazie L118, opracowana w latach 70. XX wieku na potrzeby British Army. Donośność tego systemu artyleryjskiego (w zależności od użytej amunicji) wynosi maks. 17,2–20 km. Szybkostrzelność stała wynosi trzy strzały na minutę, jednak przez pewien czas może ona zostać zwiększona nawet do 12 wystrzałów w czasie 60 sekund. W USA określana jest mianem M119 i używa innego typu amunicji. Ze względu na niską masę własną wynoszącą niecałe 2000 kg może być ona przewożona drogą powietrzną przez śmigłowce lub ciągniona przez np. samochód wielozadaniowy HMMWV. Obecnie L118/119 używają armie takich krajów jak m.in. Wielka Brytania, Ukraina, Bahrajn, Irlandia, Maroko, Portugalia, Nowa Zelandia czy Tajlandia.