Jak Wojsko Polskie ma używać dronów? Czerwone Berety szukają odpowiedzi

Wykorzystanie tego typu systemów stało się codziennością współczesnego pola walki i przebudowało radykalnie zdolności w zakresie autonomicznego prowadzenia rozpoznania powietrznego oraz precyzyjnego rażenia celów różnego typu przez pododdziały piechoty. Nowe możliwości determinują również konieczność zmian w taktyce, co musi zostać uwzględnione w istniejących rozwiązaniach doktrynalnych i w szkoleniu SZ RP.

Rozwój technologiczny oraz wysoka użyteczność BSP, którą obserwujemy w działaniach na Ukrainie wskazuje bezdyskusyjnie, że stają się one niezbędnym i uniwersalnym w zastosowaniu środkiem bojowym. Dynamiczny rozwój tego środka walki i jego zastosowanie w pododdziałach piechoty stanowił podstawę do organizacji przez 6 Brygadę Powietrznodesantową im. gen. bryg. Stanisława Sosabowskiego konferencji pt. „Wsparcie pododdziałów lekkiej piechoty przez bezzałogowe statki powietrzne kategorii „micro” na współczesnym polu walki”. Celem konferencji była wymiana poglądów i doświadczeń odnośnie bieżącego wykorzystania tego typu systemów, zarówno w działaniach na Ukrainie, ich wykorzystania w pododdziałach powietrznodesantowych, a także innych rodzajach SZ.

W założeniu dowódcy 6 BPD gen. bryg. Michała Strzeleckiego podstawową wartością konferencji miało być spotkanie ekspertów: teoretyków i praktyków i swoiste zderzenie posiadanych doświadczeń i koncepcji. Do udziału w konferencji zaproszono reprezentantów między innymi: Sztabu Generalnego WP, Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych, Dowództwa Operacyjnego, Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej, Departamentu Innowacji MON, Wojskowego Instytutu Technicznego Uzbrojenia, a także przedstawicieli Sił Powietrznych i Wojsk Lądowych. Reprezentowane były również środowiska akademickie Akademia Wojsk Lądowych, Akademia Sztuki Wojennej oraz Lotnicza Akademia Wojskowa.

Konferencja, której koordynatorem był dowódca 6 Batalionu Dowodzenia ppłk Piotr Szołomicki  przewidywała dwa spotkania robocze mające miejsce w dniach 4-5 października 2023 r.

Pierwszy dzień konferencji (4 października 2023 r.) przeznaczono na wystąpienia i dyskusje o zróżnicowanej tematyce.        

Prezentacja pt. „Przyszłość formacji lekkiej piechoty na wschodnioeuropejskim teatrze działań” (dr Paweł Makowiec, AWL) była wprowadzeniem w problematykę możliwości bojowych i zdolności piechoty lekkiej, które uznać należy za niezbędne do efektywnego prowadzenia operacji obronnej na wschodnim kierunku strategicznym i współdziałania z innymi elementami Wojsk Lądowych. Odwołując się do przykładów podczas prezentacji wskazano na rdzeń konstruktu taktycznego walki małych pododdziałów piechoty lekkiej tj. teorię dyslokacji Roberta Leonharda oraz ukierunkowanie walki na uderzenie w zdolności, a nie w potencjał przeciwnika.

Przedmiotem prezentacji pt. „Możliwości wykorzystania BSP kategorii „micro” na potrzeby pododdziałów piechoty w nawiązaniu do doświadczeń SZU” (Tomasz Darmoliński, Fundacja „Żelazny”) było wielowątkowe omówienie zastosowania BSP klasy I/Micro w wojnie na Ukrainie. Poruszane były kluczowe aspekty wykorzystania bezzałogowców do realizacji zadań rozpoznawczych i uderzeniowych na różnym szczeblu pododdziałów w złożonym środowisku walki z aktywnym WRE przeciwnika. Wskazano również szereg praktycznych doświadczeń użycia BSP w warunkach frontowych między innymi przygotowania do działania pod kątem zabezpieczenia przed oddziaływaniem elektronicznym przeciwnika, procedur operacyjnych, zabezpieczenia logistycznego oraz organizacji pododdziałów wykorzystujących bezzałogowce od szczebla zespołu BSP.

W prezentacji pt. „Cyberbezpieczeństwo podczas użytkowania komercyjnych BSP na potrzeby sił zbrojnych” (Michał Zawadzak, „Świat dronów”) omówiono praktyczne aspekty przygotowania komercyjnych dronów wykorzystywanych w działaniach pododdziałów piechoty lekkiej pod kątem ochrony kryptograficznej danych i możliwością ich nieautoryzowanego przejęcia. W prezentacji wskazano na istniejące rozwiązania np. amerykański program Blue UAS, który stanowił odpowiedź na zagrożenia wynikające użycia komercyjnych BSP produkcji chińskiej.

Prezentacja pt. „Analiza wniosków z dotychczasowej implementacji BSP w SZ RP na potrzeby rozpoznania obrazowego, wsparcia dowodzenia, rażenia i koordynacji ognia oraz wnioski z organizacji systemu szkolenia” (kpt. Tomasz Młynarczyk, Siły Powietrzne) poświęcona była omówieniu pozyskania i wdrożenia przez SZ RP systemów bezzałogowych (Orbiter, FlyEye, TB2) i implikacji, które towarzyszyły temu procesowi np. konieczności tworzenia zaplecza technicznego, szkoleniowego oraz osobowego niezbędnego dla efektywnego wykorzystania BSP.

Pierwszy dzień konferencji zamknęła prezentacja pt. „Pododdziały piechoty lekkiej na współczesnym polu walki - wykorzystanie systemów bezzałogowych” (dr Paweł Makowiec, AWL), która poświęcona była perspektywom wdrożenia i wykorzystania w działaniach taktycznych systemów bezzałogowych BSP i BPL. W trakcie wystąpienia przedstawiono wyniki symulacji w grze wojennej, której przedmiotem było zbadanie potencjalnych zdolności bojowych pododdziałów piechoty lekkiej wzmocnionych systemami bezzałogowymi, co stanowiło nawiązanie do rozwijanej w US Army koncepcji robotycznej kompanii piechoty.

Drugi dzień konferencji (5 października 2023 r.) poświęcono omówieniu doświadczeń z implementacji BSP w 6 BPD. Przedstawienie wniosków z realizowanych dotychczas przedsięwzięć dowodziło innowacyjnego podejścia do problemu ich zastosowania i wykorzystania potencjału bezzałogowców do podniesienia zdolności bojowych pododdziałów brygady.

W wystąpieniach przedstawicieli 6 i 16 bpd wskazano na szereg wyzwań, które wymagają rozwiązań doktrynalnych i organizacyjnych w kontekście doświadczeń ukraińskich między innymi konieczność szkolenia we współdziałaniu na poziomie taktycznym pododdziałów piechoty lekkiej z przydzielonymi w ramach wsparcia elementami zmechanizowanymi (BWP). Za kluczowy uznano problem szybkiego wdrożenia procedur taktycznych związanych z zastosowaniem własnych BSP (zadania rozpoznawcze i uderzeniowe) a także związane z obecnością dronów przeciwnika na polu walki (tzw. supresja BSP) w zakresie biernych i aktywnych środków obrony przed systemami bezzałogowymi.

Efektem konferencji było wypracowanie przez uczestników wspólnych rekomendacji w celu przemyślanej implementacji bezzałogowców do formacji lekkiej piechoty (część zamknięta), a także możliwość zapoznania się z możliwościami 6 batalionu logistycznego, odpowiedzialnego za zaopatrywanie pododdziałów, a także przygotowanie desantowania pododdziałów brygady metodą spadochronową (kompania zabezpieczenia desantowania). Wymieniona ostatnia zdolność, unikatowa w SZ RP stanowi kluczowy element zdolności 6 BPD, który może być wykorzystany nie tylko w działaniach bojowych, ale także w działaniach kryzysowych.

Konferencja 6 BPD była niezwykle interesującym wydarzeniem, które umożliwiło wypracowanie wniosków, kluczowych w opinii autora dla adaptacji pododdziałów piechoty lekkiej w SZ RP do wymogów współczesnego pola walki:

• w świetle doświadczeń ukraińskich w ramach procedury pilnej potrzeby operacyjnej należy pozyskać BSP klasy I/Micro;
• w oparciu o istniejące struktury należy utworzyć jednostkę doświadczalną, której zadaniem będzie testowanie, opracowanie procedur operacyjnych i wdrażanie innowacyjnych rodzajów UiSW możliwych do pozyskania na rynku komercyjnym (wzorem amerykańskiej Defence Innovation Unit, DIU);
• należy rozważyć możliwość pozyskiwania UiSW na rynku komercyjnym na drodze analogicznej do amerykańskiej procedury commercial off-the-shelf (COTS), co umożliwi szybszą adaptację sprzętową SZ RP w warunkach dynamicznego rozwoju technologii.