Czy żołnierz może iść na urlop na wojnie?

12 września w serwisie internetowym legislacja.gov.pl opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie udzielania urlopów żołnierzowi zawodowemu w razie ogłoszenia mobilizacji, ogłoszenia stanu wojennego i w czasie wojny. Dokument został skierowany do uzgodnień międzyresortowych, a podstawą do jego przygotowania są zapisy ustawy o obronie Ojczyzny. Projekt określa szczegółowe warunki i tryb udzielania oraz odwoływania z urlopów żołnierzy zawodowych po ogłoszeniu mobilizacji, stanu wojennego i w czasie wojny.

Wojenne urlopy

Zgodnie z zapisami projektu w opisanych trzech sytuacjach (mobilizacja, stan wojenny i wojna) żołnierzom zawodowym będą mogły być udzielane trzy rodzaje urlopów: okolicznościowy, zdrowotny i nagrodowy. Katalog ten w prównaniu do czasu pokoju nie obejmuje m.in. urlopu wypoczynkowego, dodatkowego urlopu wypoczynkowego oraz urlopu szkoleniowego - urlopów przysługujących żołnierzom w czasie pokoju.

O urlop okolicznościowy (w wymiarze jednorazowym do 15 dni kalendarzowych) żołnierz zawodowy będzie mógł wnioskować do dowódcy jednostki wojskowej w następujących przypadkach:

• śmierci lub obłożnej choroby najbliższego członka rodziny (małżonka/małżonki, rodziców, rodzeństwa, rodziców i rodzeństwa małżonka/małżonki, dzieci żołnierza i dzieci przysposobionych, pasierbów oraz dzieci przyjętych na utrzymanie i wychowanie); 
• zawarcia związku małżeńskiego; 
• urodzenia się dziecka; 
• załatwienia ważnych spraw osobistych lub rodzinnych;
• innych ważnych dla żołnierza zawodowego udokumentowanych przypadkach (nie wcześniej niż po 3 miesiącach służby od ogłoszenia mobilizacji, stanu wojennego lub w trakcie wojny, jeśli w tym samym roku żołnierzowi zawodowemu nie udzielono urlopu zdrowotnego).

Ważne zastrzeżenie - urlop okolicznościowy może być udzielony jeśli nie spowoduje to obniżenia gotowości bojowej jednostki wojskowej. Urlop ten jest udzielany w jednym niepodzielnym okresie (kolejne dni kalendarzowe, a do wymiaru urlopu nie wlicza się czasu niezbędnego na dojazd do miejsca jego odbywania i powrót do jednostki).

Kolejnym rodzajem urlopu, z którego może skorzystać żołnierz zawodowy w sytuacjach ekstremalnych jest urlop zdrowotny. Urlop ten będzie udzielany po uprzednim wydaniu orzeczenia przez wojskową komisję lekarską z uwzględnieniem rodzaju schorzenia oraz stopnia upośledzenia stanu zdrowia, a także rokowań co do odzyskania stanu zdrowie i możliwości powrotu do pełnienia obowiązków na zajmowanym stanowisku i do wykonywania obowiązków. Wymiar urlopu wynikał będzie wprost z orzeczenia komisji lekarskiej.

Trzeci rodzaj urlopu przewidziany w projekcie rozporządzenia MON to urlop nagrodowy – wyróżnienie przyznawane przez przełożonych w uznaniu bohaterstwa, męstwa i zasług żołnierza na polu walki. Wymiar urlopu nagrodowego zgodnie z zapisami ustawy to czas od jednego do sześciu dni roboczych, a łączny wymiar urlopów nagrodowych ograniczono do dwunastu dni w roku kalendarzowym, a w przypadku pełnienia służby przez krótszy czas nie może przekroczyć liczby dni równych liczbie rozpoczętych miesięcy. 

Udzielenie i odwołanie z urlopu

Udzielenie każdego z wymienionych trzech rodzajów urlopu potwierdzane jest w rozkazie dowódcy jednostki wojskowej (wskazanie rodzaju urlopu, jego wymiaru, terminu rozpoczęcia i zakończenia oraz miejsca przebywania żołnierza na urlopie, a także sposobu powiadomienia w razie potrzeby odwołania żołnierza z urlopu).  Odwołanie żołnierza z urlopu wg projektu następować będzie mogło w drodze pisemnego zawiadomienia lub na hasło przekazane przez „uprawnionego żołnierza (pracownika), przez dowódcę (komendanta) garnizonu (dowódcę jednostki wojskowej) właściwego dla miejsca przebywania żołnierza w czasie urlopu, telefoniczne lub w każdy inny możliwy i dostępny sposób" i potwierdzane w rozkazie dowódcy jednostki wojskowej z podaniem przyczyny oraz daty odwołania. Żołnierzowi zawodowemu odwołanemu z urlopu przysługiwał będzie ponownie cały urlop, jeśli przybywał na nim nie dłużej niż trzy dni kalendarzowe, a w innych wypadkach przysługiwał będzie urlop w wymiarze niewykorzystanym. Poza prawem do zachowania urlopu odwołanemu z urlopu wg projektu przysługiwał będzie zwrot udokumentowanych kosztów.