Sejm za podwyższeniem limitu żołnierzy zawodowych. Teraz podpis prezydenta

Za odrzuceniem poprawki (taka formuła obowiązuje w Sejmie w głosowaniach nad uwagami Senatu do ustaw) było 27 posłów. Przeciw zagłosowało 398. Nikt nie wstrzymał się od głosu.

Była to jedyna senacka poprawka do nowelizacji ustawy o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych. Przewiduje ona stopniowe zwiększanie wydatków obronnych do poziomu 2,5 proc. PKB w roku 2030 i latach następnych oraz podwyższenie maksymalnej liczebności sił zbrojnych i maksymalnej wysokości zaliczek, jakie MON może wypłacać przy zamówieniach. Zdaniem szefa MON Antoniego Macierewicza ustawa oznacza, że proces odbudowy armii wszedł w decydującą fazę.

Teraz ustawa trafi do prezydenta Andrzeja Dudy. Zgodnie z konstytucją od momentu przedstawienia ustawy ma on 21 dni, aby ją podpisać, skierować do Trybunału Konstytucyjnego lub zawetować. Trudno się spodziewać innego scenariusza niż podpisanie.

Według jeszcze obowiązujących przepisów maksymalna liczebność wojska jest określona na 150 tys. żołnierzy, a nie mniej niż połowa stanowisk jest przeznaczona dla żołnierzy zawodowych, z czego nie więcej niż jedna trzecia – dla oficerów.

Nowelizacja przewiduje, że liczebność sił zbrojnych będzie wynosiła nie więcej niż 200 tys. stanowisk etatowych żołnierzy. Jednocześnie wprowadza maksymalny limit stanowisk dla żołnierzy zawodowych. Zarówno w projekcie skierowanym przez rząd do Sejmu, jak i w uchwalonej nowelizacji wynosił on 130 tys. Senat zaproponował 150 tys.

Senat uznał, iż zwiększenie liczebności całych Sił Zbrojnych do 200 tys. żołnierzy będzie wiązało się z koniecznością zwiększenia liczebności żołnierzy zawodowych, co może spowodować, iż przyjęty przez Sejm limit 130 tys. żołnierzy będzie zbyt niski. Aby temu zapobiec i zagwarantować ustawie właściwą elastyczność podniesiono ten limit do 150 tys. żołnierzy zawodowych.

Czytaj więcej: Senatorowie za zwiększeniem limitu żołnierzy zawodowych

130-tys. limit żołnierzy zawodowych wywołał dyskusję jeszcze podczas prac nad projektem w Sejmie. PO interpretowała go jako faktyczne zmniejszenie liczebności wojska – resztę 200-tys. armii stanowiłyby bowiem Wojska Obrony Terytorialnej, których wartość PO głośno podaje w wątpliwość. PiS i resort obrony podkreślali natomiast, że to obecny rząd zwiększył liczebność wojska – z 95 tys. żołnierzy w 2015 r. do ponad 101,5 tys. aktualnie. Niemniej, jeszcze pod koniec debaty w Sejmie przedstawiciele partii rządzącej sugerowali, że może zostać złożona poprawka zwiększająca limit żołnierzy zawodowych. Tak się stało w Senacie. To dlatego ustawa wróciła jeszcze do Sejmu i była głosowana w piątek.

Mimo dyskusji nad maksymalną liczbą żołnierzy zawodowych, to nie ona wydaje się być najważniejszym punktem nowelizacji. Zawiera ona bowiem harmonogram stopniowego zwiększania wydatków obronnych. W 2018 i 2019 r. na ten cel ma zostać przeznaczone nie mniej niż 2 proc. PKB (liczone już według nowej metodologii), w 2020 r. – co najmniej 2,1 proc. PKB, w latach 2021-23 – minimum 2,2 proc. PKB, w latach 2024-25 – nie mniej niż 2,3 proc. PKB, w latach 2026-29 – co najmniej 2,4 proc. PKB, a począwszy od 2030 r. – minimum 2,5 proc. PKB.

Czytaj więcej: Sejm uchwalił plan podnoszenia wydatków obronnych

Jak wspomniano, zmieni się także metodologia obliczania odsetka produktu krajowego brutto przeznaczanego na wydatki obronne. Obecnie ustawa mówi, że wynoszą one nie mniej niż 2 proc. PKB z roku poprzedniego. Nowelizacja przewiduje, że wartość PKB ma dotyczyć tego samego roku, na który planowane są wydatki (według wielkości PKB określonej w założeniach projektu budżetu państwa na dany rok). Przy założeniu, że PKB będzie nadal rósł oznacza to zwiększenie wydatków obronnych. Jak wielokrotnie podkreślało MON, jest to krok zgodny z metodologią naliczania wydatków obronnych przez NATO.

Czytaj więcej: Pierwotnie plan podnoszenia wydatków obronnych był nieco inny – zobacz, jak ewoluował

Nowelizacja zakłada także zwiększenie – z 25 proc. do 33 proc. wartości zamówienia – maksymalnej wysokości zaliczek, których można udzielać, zamawiając uzbrojenie i sprzęt wojskowy. W założeniu MON ma to m.in. przyspieszyć proces modernizacji technicznej armii i obniżyć ceny uzbrojenia i sprzętu wojskowego (producent dysponujący pieniędzmi z zaliczki nie będzie musiał sięgać po oprocentowany kredyt bankowy lub pożyczy mniejszą kwotę).

W pierwotnej wersji projekt przewidywał zaliczki 50-procentowe. Zapis ten został jednak zmodyfikowany po interwencji Ministerstwa Finansów. Pomysł podwyższenia zaliczek jest krytykowany przez opozycję jako wydawanie pieniędzy bez pozyskiwania uzbrojenia i sprzętu wojskowego. Natomiast według wiceszefa MON Bartosza Kownackiego zwiększenie zaliczek to sposób na wsparcie krajowej zbrojeniówki i obniżenie cen zamawianych przez MON produktów.

Ustawa o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu sił zbrojnych została uchwalona w 2001 r. z inicjatywy ówczesnego szefa MON Bronisława Komorowskiego i dlatego była nazywana ustawą Komorowskiego. Obecne zmiany, przygotowane już w resorcie kierowanym przez Antoniego Macierewicza, są na tyle istotne, że możemy mówić o ustawie Komorowskiego-Macierewicza.

Czytaj więcej: Mamy ustawę Komorowskiego-Macierewicza. Wydatki obronne mają być wyższe [KOMENTARZ]