Projekt budżetu MON na 2022 upubliczniony

Projekt budżetu państwa na 2022 rok z dnia 24 sierpnia 2021 roku został przekazany Radzie Dialogu Społecznego. Jest on zgodny z opisywanymi założeniami i zakłada finansowanie potrzeb obronnych na poziomie 2,2 proc. PKB, nie licząc uruchamianego programu wieloletniego zakupu czołgów (M1A2 Abrams SEP v3).

Wydatki na obronę narodową mają wynosić łącznie 57,783 mld zł, z tego:

• 57,15 mld zł w części budżetu państwa 29. Obrona narodowa;
• 412,78 mln zł w dziale 752. Obrona narodowa w innych częściach budżetu państwa.
• 218,72 mln zł to wydatki Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych oraz wydatki na inwestycje internatowe i mieszkaniowe Agencji Mienia Wojskowego.

Dla porównania przedstawione przez Defence24.pl założenia na 2022 rok były bardzo zbliżone i wynosiły odpowiednio 57,77 mld, 57,22 mld i 340,9 mln zł (założenia nie obejmowały FMSZ).

Szczegółowy podział kwoty 57,15 mld zł na poszczególne działy i rozdziały budżetu przedstawia tabela nr 1. Dla porównania obejmuje ona również porównywalne kwoty z obecnie realizowanej ustawy budżetowej na 2021 rok oraz wykonanie budżetów w 2020 i 2019 roku. Praktycznie we wszystkich pozycjach na 2022 rok planowany jest wzrost wydatków w stosunku do 2021. Łącznie w całej części 29 budżetu o 11,7 proc. Największy wzrost o 33,7 proc. planowany jest w nowym rozdziale budżetu jakim jest rozdział 75211 Cyberbezpieczeństwo i wsparcie kryptologiczne.

Niewątpliwie jest to w obecnych czasach bardzo istotne zagadnienie i warto w nie inwestować. Warto zwrócić uwagę na rozdział 75280. Działalność badawczo-rozwojowa. W związku z ustawowym wymaganiem przeznaczania na nią 2,5 proc. wydatków obronnych w samej części 29. Obrona narodowa przewidziano 1,237 mld zł, a łącznie z innymi częściami budżetu ponad 1,44 mld zł. Podobnej wielkości kwoty przewiduje ustawa budżetowa na obecny 2021 rok. Coroczna ich realizacja jest jednak dużo niższa, co pokazuje m. in. ich realizacja w 2019 i 2020 roku na poziomie 127-135 mln zł.

Projekt na 2022 rok zakłada w części 29. Obrona narodowa przeznaczenie:

• 18,515 mld zł – na wydatki majątkowe przeznaczone głównie na realizację inwestycji i zakupy inwestycyjne resortu obrony narodowej oraz na współfinansowanie programów inwestycyjnych NATO;
• 14,129 mld zł – na wydatki osobowe, tj. uposażenia żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy oraz świadczenia pieniężne relacjonowane do uposażeń, a także wynagrodzenia pracowników cywilnych i nauczycieli wraz z pochodnymi;
• 10,618 mld zł – na wydatki na zakup usług remontowych, zdrowotnych, telekomunikacyjnych i pozostałych oraz na zakup materiałów i wyposażenia, sprzętu i uzbrojenia, energii oraz środków żywności;
• 8,175 mld zł – na emerytury i renty dla byłych żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy;
• prawie 1,32 mld zł – na pozostałe wydatki bieżące;
• 1,867 mld zł – na świadczenia na rzecz osób fizycznych;
• 2,52 mld zł – na dotacje na zadania związane z obronnością;
• 3,77 mln zł – na projekty z udziałem środków UE (współfinansowanie).

Największa pozycja czyli wydatki majątkowe zaplanowane w tej wysokości wynoszą około 32 proc. ogólnych wydatków obronnych, co wypełnia zapisy ustawy z dnia 25.05.2001 roku o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP.

Środki przewidywane w dziale 752. Obrona narodowa, ale rozdysponowane w innych częściach budżetu będą przeznaczone na:

• projekty badawcze i celowe w dziedzinie obronności;
• „Program Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych”;
• działalności jednostek organizacyjnych prokuratury powszechnej właściwych w sprawach wojskowych;
• zadania wynikające z „Programu Mobilizacji Gospodarki”;
• składkę do Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Poza wyżej wymienionymi wydatkami planuje się realizację programu wieloletniego „Wyposażenie Sił Zbrojnych RP w czołgi” przewidywanego do realizacji w latach 2021-2026. Został on ustanowiony uchwałą Rady Ministrów nr 89/2021 z dnia 9 lipca 2021 roku. Choć uchwała literalnie nie mówi o zakupie czołgów M1A2 Abrams SEP v3, ale tak została przestawiona w publicznych wypowiedziach przedstawicieli Rady Ministrów. Planowany całkowity koszt programu to 23.300.000 tys. zł z czego na poszczególne lata planuje się wydać:

• 4,8 mld zł w 2022 roku;
• 4,8 mld zł w 2023 roku;
• 4,8 mld zł w 2024 roku;
• 8,9 mld zł w latach 2025-2026.

Całkowita liczba planowanych do pozyskania czołgów i liczby w poszczególnych latach są informacją niejawną. Zgodnie z zapisami uzasadnienia projektu budżetu na 2022 rok:

„Celem Programu jest wzrost potencjału obronnego Rzeczypospolitej Polskiej przez pozyskanie nowoczesnych czołgów podstawowych oraz towarzyszących im wozów wsparcia i zabezpieczenia dla Sił Zbrojnych RP. Implementacja Programu podyktowana jest koniecznością wzmocnienia zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych do odstraszania i obrony przed zagrożeniami bezpieczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem podniesienia poziomu mobilności i modernizacji technicznej. Program obejmuje wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w czołgi, pakiet logistyczny i szkoleniowy oraz środki bojowe; szkolenie personelu; przygotowanie infrastruktury oraz sfinansowanie wydatków związanych z wyborem określonego rodzaju czołgu i amunicji.”

Już w 2022 roku program zakłada rozpoczęcie procesu dostaw czołgów, procesu inwestycyjnego dotyczącego potrzebnej infrastruktury oraz procesu szkolenia personelu obsługi. Ciekawym jest, że również w uzasadnieniu projektu budżetu na 2022 rok nigdzie nie jest wspomniany typ czołgu czyli M1A2 Abrams SEPv3. Z formalnego punktu widzenia, mogą zostać zakupione zupełnie inne czołgi. Zastanawiające jest formalne utajnienie liczby przewidywanych do pozyskania czołgów w całym programie (choć mowa jest, według deklaracji, o 250 wozach) jak i w 2022 roku. Nie pozwoli to np. na początku 2023 roku rozliczyć efektów jego realizacji.

Projekt budżetu na 2022 rok przynosi również informacje o finansach instytucji gospodarki budżetowej. W MON jest nią Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego. Polska co rok przekazuje do Programu NSIP (NATO Security Investment Programme) składkę członkowską. W zamian program ten finansuje pakiety inwestycyjne w rożnych krajach NATO. W Polsce głównie dotyczą one inwestycji w infrastrukturę wojskową jak lotniska, bazy morskie, systemy łączności, stanowiska dowodzenia obroną powietrzną, radary dalekiego zasięgu obrony powietrznej czy instalacje paliwowe. W 2022 zaplanowano przychody Zakładu na około 1,23 mld zł, a wydatki na zbliżoną kwotę.

Z kolei Fundusz Modernizacji Sił Zbrojnych, którego dysponentem jest Minister Obrony Narodowej, na początku 2022 roku ma wynosić 3,7 mld zł, a na końcu roku 3,67 mld zł. W 2022 roku planuje się z niego wydać na zakup uzbrojenia i sprzętu wojskowego kwotę 191,7 mln tys. zł. Głównie będzie ona pochodziła z zaplanowanych przychodów w wysokości 161,7 mln zł. Źródłami przychodów FMSZ są m. in. wpływy z usług świadczonych przez Siły Zbrojne wojskom obcym, odszkodowania i kary umowne, a przede wszystkim wpłaty z Agencji Mienia Wojskowego.

Na 2022 rok po raz kolejny z części 29. Obrona narodowa zostanie wsparty Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg, z przeznaczeniem na finansowanie budowy, przebudowy lub remontu dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych o znaczeniu obronnym.

Zaprezentowany projekt budżetu 2022 po ewentualnych drobnych korektach zostanie skierowany do Sejmu. Dotychczasowa praktyka legislacyjna wskazuje, iż cześć 29. Obrona narodowa w czasie procedowania w Sejmie i Senacie prawdopodobnie nie ulegnie większym zmianom. Z przedstawionych wcześniej założeń i obecnej analizy projektu budżetu MON wynika, iż w 2022 roku będzie on największy w historii RP. Środki do dyspozycji są stosunkowo duże. Życzyć tylko nam należy, aby były dobrze spożytkowane. O ile wydatki bieżące, wynagrodzenia, płace, emerytury i renty, które stanowią gros wydatków MON są pozycjami stałymi o tyle środki do rozdysponowania na wydatki materiałowe pozostają w gestii MON i procedur w nim obowiązujących. Podatnicy, za ponad 57 mld zł wydawanych rocznie na obronę, zapewne chcieliby czuć się bezpiecznie wobec zewnętrznych zagrożeń, jakie niesie za sobą współczesny świat i wnikających z polskiego  położenia geograficznego.