Powstanie "klub 2 proc. PKB" w NATO? Soloch w Londynie

Szef BBN zwrócił uwagę, że relacje polsko-brytyjskie nabierają szczególnego znaczenia w obliczu planowanego wyjścia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej, podczas gdy jednocześnie trwa - zgodnie z postanowieniami szczytu NATO w Warszawie - wzmacniania wschodniej flanki Sojuszu. W grupie batalionowej dowodzonej przez Amerykanów, od końca marca w Orzyszu będzie stacjonować także 150 brytyjskich żołnierzy. Natomiast Zjednoczone Królestwo pełni rolę państwa ramowego grupy batalionowej w Estonii, ma ona być wyposażona między innymi w wyrzutnie GMLRS, czołgi Challenger 2 czy BWP Warrior.

Czytaj więcej: Strategia Morawieckiego: Polska wyda 2,5 proc. PKB na obronę

Soloch powiedział, że wśród tematów jego rozmów w Londynie są również m.in. kwestie dotyczące reformy struktur dowodzenia NATO, a także dyskusje o możliwościach zachęcania sojuszników do spełnienia wymogu wydatkowania dwóch procent PKB na obronność. Minister nie wykluczył jednocześnie polskiego poparcia dla powołania tzw. klubu dwóch procent, nieformalnej struktury obejmującej tylko kraje, które spełniają ten wymóg. W 2016 roku w NATO co najmniej 2 proc. PKB na obronność wydawały USA, Wielka Brytania, Polska, Grecja i Estonia, a niebawem do grona tych państw może dołączyć np. Litwa czy Rumunia.

Brytyjczycy mówią o formule spotkań w takim gronie [państw spełniających wymóg 2 proc. wydatków na obronność - przyp. red.], co byłoby wyróżnieniem lub pociągałoby za sobą określone konsekwencje. (...) Być może inne państwa uznałyby, że to dodatkowy bodziec, żeby dołączyć do takiej grupy.

Jak podkreślił, konieczne jest nie tylko stworzenie warunków dla "uczestnictwa Wielkiej Brytanii w systemie obronnym Europy, także po wyjściu z Unii Europejskiej", ale także "zbudowanie wspólnej perspektywy w celu utrzymania i wzmocnienia więzi transatlantyckich". Soloch zapowiedział jednocześnie, że niepewność wokół tzw. Brexitu zostanie częściowo uregulowana za pomocą przyszłego traktatu bilateralnego pomiędzy Polską a Wielką Brytanią, którego podpisanie zapowiedziała w ubiegłym roku brytyjska premier Theresa May. Jak zaznaczył, projekt jest obecnie przygotowywany przez brytyjskie ministerstwo obrony i "będzie gotowy do końca roku, do następnego spotkania w formule ministerialnej", które powinno się odbyć jesienią w Warszawie.

Czytaj więcej: 3% PKB na obronę kartą przetargową Polski. Stawką nuklearne odstraszanie

"W pewnym sensie nawiązuje (traktat) do podobnego porozumienia Francji z Wielką Brytanią, który działa także w bardzo ścisłym wymiarze techniczno-wojskowym - (...) dzięki temu Brexit nie zmienił francusko-brytyjskich relacji wojskowych; nie zahamował współpracy" - powiedział.

Szef BBN przypomniał również, że rząd w Londynie jest jednym z najostrzejszych krytyków Rosji Władimira Putina. "Są konsekwentni w potępianiu zachowań Rosji, bo mają świadomość, że (...) zagrożenie ze strony Rosji wykraczają poza tereny, których dotyczą w tym momencie - Ukrainę, Syrię - ale stanowią groźbę dla bezpieczeństwa w basenie Morza Bałtyckiego, Morza Północnego, Morza Czarnego, a nawet Morza Śródziemnego" - ocenił.

Jak przyznał, przedstawiciele brytyjskiego rządu są zaniepokojeni próbami ingerencji Rosji w sprawy wewnętrzne innych państw i pytali o to, czy Polska jest narażona na możliwe prowokacje związane m.in. z obecnością żołnierzy NATO w pobliżu tzw. przesmyku suwalskiego.

Podkreślaliśmy, że taka bezpośrednia propaganda w formie czarnego PR dot. obecności wojsk sojuszniczych, budowania niechęci wobec Amerykanów czy Brytyjczyków jest u nas nieskuteczna. Kraje bałtyckie są bardziej podatne na tego typu prowokacje, bo są mniejsze i istnieją w nich mniejszości, które są niechętne obecności sojuszniczej - u nas tego nie ma.

Jak jednak ocenił w rozmowie z PAP, "istnieje problem i wydaje się, że pewne działania ku temu są kierowane, aby budować niechęć w relacjach polsko-ukraińskich, głównie w kwestiach polityki historycznej". "Obie strony, zarówno polska, jak i ukraińska, powinny być bardzo czujne, bo wiele wskazuje... na pewno jest to w interesie rosyjskim" - ostrzegł. Soloch spotkał się m.in. z ministrem stanu ds. europejskich Alanem Duncanem oraz doradcą premier Theresy May w zakresie bezpieczeństwa sir Markiem Lyallem Grantem.

Podczas poniedziałkowej ceremonii w ambasadzie RP w Londynie Soloch wręczył z kolei przedstawicielom rodziny pośmiertną nominację generalską dla zmarłego w styczniu Alana Maćkowiaka, legendarnego instruktora polskich Cichociemnych, a także nagrodził Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości 89-letniego byłego powstańca warszawskiego, starszego strzelca Aureliusza Zenona Dembińskiego.

W trakcie pobytu w Wielkiej Brytanii szef BBN spotka się jeszcze z wiceministrem obrony lordem Howe'em, a także odwiedzi dwie bazy NATO - Sojuszniczy Korpus Szybkiego Reagowania w Gloucester (ARRC) i Sojusznicze Dowództwo Sił Morskich w Northwood (MARCOM). Wizyta w Wielkiej Brytanii zakończy się w środę wieczorem.

JP/PAP