Rosyjskie rakiety nie będą spadały blisko Irlandii

Rosyjska ambasada w Dublinie poinformowała 29 stycznia 2022 roku o przesunięciu miejsca prowadzenia manewrów okrętów Wojennomorskowa Fłota, które mają się odbyć od 3 do 8 lutego 2022 roku. Pokazowe strzelanie ma się więc odbyć nadal na Atlantyku, na południowy zachód od Irlandii, jednak poza jej wyłączną, strefę ekonomiczną (która zgodnie z prawem ciągnie się do 200 Mm (370 km) od brzegu (tzw. linii podstawowej).

„W odpowiedzi na prośby rządu irlandzkiego oraz Organizacji Producentów Ryb Południowego i Zachodniego Irlandii, Minister Obrony Federacji Rosyjskiej Siergiej Szojgu podjął, w geście dobrej woli, decyzję o przeniesieniu ćwiczeń planowanych przez Marynarka Wojenna, na 3-8 lutego, poza irlandzką wyłączną strefą ekonomiczną (EEZ), aby nie utrudniać prowadzenia działalności połowowej przez irlandzkie statki na tradycyjnych obszarach połowowych”.
Oświadczenie rosyjskiej ambasady w Dublinie z 29 01 2022

Decyzja rosyjskich władz nie wynika wcale z troski o ekologię, ponieważ wcześniej planiści wojskowi Wojennomorskowa Fłota kompletnie się tym nie przejmowali i rejon prowadzenia manewrów dobierali tylko pod względem jak największego wydźwięku propagandowego. Ćwiczenia w dniach 3-8 lutego miały się więc odbyć 150 Mm (240 km) od wybrzeży południowo-zachodniej Irlandii – na wodach międzynarodowych, ale w irlandzkiej, wyłącznej strefie ekonomicznej. Wybrano w ten sposób kraj, w którym siły morskie są oparte jedynie o słabo uzbrojone okręty patrolowe, licząc na swoistą bezkarność.

Rosjanie swój efekt osiągnęli jeszcze przed rozpoczęciem ćwiczeń, gdyż irlandzcy rybacy oraz rząd Irlandii wydali, publikowane później na całym świecie oświadczenie, w którym wyrażono obawy o skutki dla morskiej fauny i flory, jakie mogą przynieść działania okrętów Federacji Rosyjskiej. Jeszcze ostrzej wypowiedział się irlandzki minister spraw zagranicznych Simon Coveney, który sprzeciwił się rosyjskim manewrom twierdzą, że: „to nie czas na zwiększanie aktywności wojskowej i napięć w kontekście tego, co dzieje się z Ukrainą i na Ukrainie". W ten sposób o stosunkowo niewielkich manewrach, planowanych do przeprowadzenia przez Rosjan mówi się więcej, niż o wiele większych ćwiczeniach NATO na Morzu Śródziemnym „Neptun Strike 22", w których uczestniczy amerykański lotniskowiec USS „Harry S. Truman".

Niepokój Irlandczyków jest całkowicie zrozumiały. Wiedzą oni bowiem doskonale, że rosyjskie okręty nie były budowane z myślą o ekologii, ale o jak największych zdolnościach bojowych. Irlandczycy obawiają się nawet sonarów wykorzystywanych przez Rosjan, które w trybie aktywnym mają tak dużą moc, że mogą stanowić zagrożenie dla niektórych gatunków waleni. Nie wiadomo również jak „czyste" są rosyjskie okręty oraz co znajduje się w topionych przy tej okazji amunicji rakietowej i artyleryjskiej.

Władze rosyjskie wykorzystały tu jednak prawo międzynarodowe, które nie zabrania pływać okrętom w wyłącznej strefie ekonomicznej, traktując ją jako wody międzynarodowe. W tym dwustumilowym pasie nie wolno więc jedynie prowadzić badań i eksploatować zasobów naturalnych oraz wznosić jakichkolwiek instalacji (np. sztucznych wysp). Pływanie nie jest więc zabronione, tak więc formalnie okręty mogą ćwiczyć i rosyjskie władze właśnie z tego korzystają.

Rosjanie początkowo w ogóle nie przejmowali się protestami Irlandczyków, o czym świadczy chociażby wypowiedź ambasadora Rosji w Dublinie Jurija Filatowa z 24 stycznia 2022 roku dla agencji TASS. Wyjaśnił on w niej, że „władze irlandzkie nie mają powodów do niepokoju w związku ze zbliżającymi się rosyjskimi manewrami morskimi, o których strona irlandzka została należycie powiadomiona". Filatow określił wcześniej irlandzkie protesty jako „skrajnie przesadzone" i zastrzegał się również, że:

-       wszystkie przepisy dotyczące bezpieczeństwa ruchu lotniczego i morskiego będą ściśle przestrzegany;

-       podobne ćwiczenia na Atlantyku odbywają się regularnie i nie są prowadzone tylko przez Federację Rosyjską, ale także przez inne państwa.

Jeszcze 27 stycznia 2022 roku Filatow spotkał się przedstawicielami irlandzkiego przemysłu rybnego i wezwał rybaków do powstrzymania się od wszelkich prowokacyjnych działań w rejonie ćwiczeń morskich. Sprawa zaczynała być jednak niebezpieczna, bo o ile flota okrętów patrolowych Irlandii trzyma się jakiś rygorów, to rybacy działają już bardziej spontanicznie i wraz z ekologami chcieli na swój sposób „przywitać" rosyjskie okręty. Rosyjskie władze już jednak osiągnęły zamierzony efekt propagandowy i teraz „w geście dobrej woli" zdecydował się na przesunięcie miejsca manewrów nieco dalej na zachód.

W rzeczywistości sprawa została „nadmuchana" medialnie, ponieważ Kreml specjalnie nie określił, jaka ilość okrętów weźmie udział w ćwiczeniach koło Irlandii. Cały czas przekazywany jest jedynie komunikat, że w manewrach przeprowadzonych przez Wojennomorskij Fłot na przełomie stycznia i lutego 2022 roku weźmie udział ponad 140 okrętów, 60 statków powietrznych praz ponad 10000 żołnierzy. Jest to typowa dla Rosjan dezinformacja, ponieważ siły te obejmują wiele mini-ćwiczeń, prowadzonych naokoło wybrzeży całej Federacji Rosyjskiej i to w dużym obszarze czasowym. Przykładowo pokaz siły na Morzu Bałtyckim już się odbył i uczestniczyło w nimi około 20 jednostek pływających kilku typów i klas (nie większych niż korweta). Całym przedsięwzięciem kieruje osobiście głównodowodzący rosyjskiej marynarki wojennej admirał Nikołaj Jewmienow.

Koło Irlandii może się więc pojawić zaledwie kilka rosyjskich okrętów, wliczając w to zaopatrzeniowce z paliwem i holowniki. Decyzja Rosjan nie była więc spowodowana irlandzkimi protestami, ale racjonalnym szacunkiem: „za i przeciw". Władze na Kremlu zdawały sobie sprawę, że NATO może przygotować spoiste powitanie rosyjskim okrętom, wysyłając w ich kierunku brytyjskie, niemieckie i niderlandzkie fregaty - być może wsparte amerykańskimi niszczycielami. Uniknięto więc medialnej „kompromitacji", ponieważ w porównaniu do takich, natowskich sił, „wystąpienie" Wojennomorskowa Fłota wypadałoby bardzo blado, zarówno od względem zdolności, jak i jakości.

Odsunięcie rosyjskich okrętów dalej, może spowodować, że NATO całkowicie zignoruje ich obecność nadzorując ich działanie lotnictwem patrolowym i być może jakimś pojedynczą jednostką pływającą.

Wszyscy się teraz zastanawiają, jaka byłaby reakcja Kremla, gdyby na Morzu Białym, poza rosyjskimi wodami terytorialnymi podobne manewry w oddaleniu od własnych baz przeprowadziły okręty NATO. Pewne jest tylko to, że na pewno nie protestowaliby rosyjscy ekolodzy oraz rybacy.