"Prace nad Fort Trump przyspieszą". Błaszczak po rozmowie z Shanahanem

Była to pierwsza rozmowa Błaszczaka i Shanahana od czasu, gdy ten ostatni został na początku roku p.o. szefem Pentagonu. Według komunikatu polskiego MON do dyskusji doszło z inicjatywy amerykańskiej. Tematem rozmowy – jak poinformował resort w komunikacie – były relacje polsko-amerykańskie, w szczególności projekt zwiększenia obecności wojsk USA w Polsce. MON zapowiedziało też, że do kolejnego spotkania Błaszczaka z Shanahanem ma dojść w lutym w Brukseli, gdzie spotkają się ministrowie obrony państwa NATO.

Podczas rozmowy telefonicznej omówiono kalendarz prac związanych ze wzmocnieniem obecności wojsk USA w Polsce. Rozmówcy uzgodnili, że prace grupy roboczej, która ustala szczegóły tej inicjatywy, zostaną przyspieszone.

Błaszczak w komentarzu na Twitterze zaznaczył, że rozmowa była dobra, a Fort Trump, jak strona polska nazwała projekt zwiększenia obecności wojskowej USA nad Wisłą, to priorytet współpracy.

Na początku marca Pentagon ma przedstawić Kongresowi raport w sprawie obecności wojskowej w Polsce. Siły amerykańskie są obecne nad Wisłą od kilku lat. Początkowo był to niewielki pododdział lotniczy, zaś od 2017 r. są to oddziały sił lądowych, zarówno w ramach NATO, jak i współpracy dwustronnej. Obecność amerykańska jest ciągła, ale rotacyjna – żołnierze przebywają w Polsce najczęściej po kilka miesięcy, a gdy wracają domów, na ich miejsce przyjeżdżają następni.

Ponad rok temu polski rząd zaczął zabiegać o stałą obecność wojsk amerykańskich. Jesienią 2018 r. prezydent Andrzej Duda podczas wizyty w Waszyngtonie nazwał ten pomysł Fortem Trump. W późniejszych wypowiedziach przedstawiciele polskiego rządu, w tym szef MON, podkreślali, że rozmowy z Amerykanami nie dotyczą tego, czy Fort Trump powstanie, lecz tego, jaki będzie. Jednocześnie daje się zauważyć, że polscy ministrowie przestali używać określenia "stała baza". Można się więc domyślać, że rozmowy z Waszyngtonem dotyczą jakiejś formy zwiększania obecności wojskowej USA w Polsce.

Obowiązki sekretarza obrony Shanahan pełni od 1 stycznia po tym jak w grudniu swoją rezygnację ogłosił dotychczasowy sekretarz obrony gen. James Mattis. Wcześniej Shanahan pełnił funkcję wiceszefa Pentagonu.

Swoją decyzję Mattis argumentował tym, że prezydent Trump może mianować stanowisko sekretarza obrony osobę, której poglądy są bardziej zbieżne z jego własnymi.

Mattis zrezygnował dzień po tym, jak prezydent Trump podjął decyzję o wycofaniu sił USA z Syrii, uzasadniając ją interesem Stanów Zjednoczonych oraz tym, że siły koalicji walczącej z Państwem Islamskim "całkowicie je pokonały". Zdaniem krytyków tej decyzji stanowi ona ustępstwo wobec syryjskiego dyktatora Baszara el-Asada oraz władz w Moskwie i Teheranie, które od dawna rywalizują o wpływy w Syrii i w całym regionie Bliskiego Wschodu.

Prezydent Duda w jednym z wywiadów tuż pod dymisji Mattisa ocenił, że Amerykanin był dość sceptycznie nastawiony do idei bazy wojsk USA w Polsce i być może teraz rozmowy będą łatwiejsze.

RAL/PAP