ORP Toruń na ćwiczeniach Gotland Sentry

Za organizację manewrów odpowiada polskie Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych razem ze szwedzkim Dowództwem Połączonym (Joint Forces Command). Ćwiczenia mają charakter typu SNEX, co charakteryzuje się krótkim czasem uprzedzenia uczestników, przez co sprawdzana jest ich zdolność do działania pod presją czasu.

Na pokładzie okrętu znalazł się moduł bojowy Morskiej Jednostki Rakietowej (MJR) potrzebny do treningu kierowania ogniem oraz symulacji ataków rakietowych na cele nawodne. Do wyspy okręt 8 Flotylli Obrony Wybrzeża eskortowały: polska fregata rakietowa i szwedzka korweta. Jednostkom Marynarki Wojennej towarzyszyły wydzielone siły z 6 Brygady Powietrznodesantowej, które przeprowadzały ćwiczenia u wybrzeży szwedzkiej wyspy, dokonując desantu i zabezpieczenia obszaru zrzutowiska, w sile ponad 100 żołnierzy. Operacja była sprawdzeniem zdolności szybkiego przerzutu wojsk i sprzętu w ten strategicznie ważny obszar Bałtyku.

Polski moduł bojowy Morskiej Jednostki Rakietowej składa się z wyrzutni NSM – znanych z mobilności i siły rażenia. Zasięg wyrzutni sięga prawie 200 km, co jest skuteczne na akwenie wielkości Bałtyku. Wyrzutnie, opracowane głównie przeciwko celom na morzu, mogą być kierowane również w cele na lądzie.

Ćwiczenia mają również charakter przygotowawczy dla stworzenia struktury nowego dowództwa operacji sojuszniczych na Bałtyku POLMARFOR. Decyzja o stworzeniu nowego regionalnego dowództwa operacji NATO na Bałtyku głównie przez Polskę, Niemcy i Szwecję, zapadła w czerwcu 2024 roku w Brukseli na spotkaniu ministrów obrony państw sojuszu. Za stworzenie i koordynację POLMARFOR ma odpowiadać Centrum Operacji Morskich – Dowództwa Komponentu Morskiego w Gdyni, a Gotland Sentry jest okazją do przygotowania struktury nowego dowództwa operacji i późniejszego przejęcia dyżuru jako Sojusznicze Dowództwo Sił Morskich na Bałtyku – Commander Task Force Baltic (CTF Baltic). Dyżury mają charakter rotacyjny i trwają 4 lata.

W obliczu dzisiejszych zagrożeń, rejon Bałtyku jest kluczowy dla bezpieczeństwa Polski, jak i całego NATO. Ważną rolę w budowaniu bezpieczeństwa regionu odgrywa Szwecja - najmłodszy członek sojuszu, która posiada Gotlandię określaną niekiedy ”naturalnym lotniskowcem Bałtyku”. Wyspa jest określana jako kluczowy punkt strategiczny, potrzebny do kontroli akwenu.

Manewry Gotland Sentry są przykładem, jak polityka przekłada się na konkretne działania operacyjne, m.in. jednym z wydarzeń, które doprowadziło do ćwiczeń było podpisanie 2 br. porozumienia o współpracy obronnej między Polską a Szwecją. Jednocześnie jest to wydarzenie, które dowodzi szybkiej adaptacji do zasad i procedur NATO nowego sojusznika. Wspólne manewry wpisują się w politykę odstraszania sojuszu, pokazując skuteczność współpracy członków sojuszu.