NIK zbada zapasy mobilizacyjne i zerwanie kontraktu na Caracale

Spośród siedmiu proponowanych tematów komisja poparła trzy: utrzymanie zakładanych zdolności przez dywizjony artylerii samobieżnej Wojsk Lądowych w latach 2020-25, stany zapasów amunicji, umundurowania i broni strzeleckiej na wypadek rozwinięcia mobilizacyjnego oraz zerwanie kontraktu na śmigłowce H225m Caracal firmy Airbus Helicopters i skutki tej decyzji dla skarbu państwa i stanu obronności.

Nie zyskały poparcia propozycje kontroli wyszkolenia i wyposażenia WOT „na wypadek konieczności samodzielnego zwalczania pododdziałów zmechanizowanych przeciwnika” ani czasów rozwinięcia mobilizacyjnego pododdziałów 16. i 18. dywizji zmechanizowanych.

Propozycja zbadania, na ile Wojska Obrony Terytorialnej wykorzystują umiejętności ochotników z cywila została wycofana do czasu przedstawienia przez MON informacji, jak wojsko korzysta z doświadczeń i wykształcenia zdobytych przez żołnierzy poza wojskiem. Michał Dworczyk (PiS) zauważył, że problem jest zauważalny od kilku dekad i dotyczy rezerwy i wojsk operacyjnych, choć są też przykłady wykorzystania kompetencji, np. informatyków.

Sześć propozycji zgłosił Andrzej Zapałowski (Konfederacja), temat umowy na Caracale zaproponował Marcin Bosacki (KO) z grupą posłów. Wicedyrektor departamentu obrony narodowej NIK Michał Pawella zwrócił uwagę, że niektóre proponowane tematy wymagałyby doprecyzowania i zawężenia zakresu badanego obszaru.

Poinformował, że trwa doraźna kontrola obsługi Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Izba na bieżąco bada wykonanie budżetu, przygotowuje się też do skontrolowania, jak wojsko przygotowuje i realizuje plany zwiększenia liczebności. Pod koniec drugiego kwartału ma się rozpocząć kontrola pozyskania i wdrożenia południowokoreańskiego czołgu K2 oraz zabezpieczenia potrzeb sił zbrojnych w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny.

W ostatnich latach NIK badała m.in. osiąganie założonych zdolności pod względem rozpoznania obrazowego, modernizację czołgu Leopard 2A4, osiągnięcie gotowości mobilizacyjnej i bojowej do wypełniania zadań w czasie wojny, wybrane przedsięwzięcia modernizacyjne w Marynarce Wojennej, proces naboru pilotów, pozyskanie karabinka Grot dla WOT, przygotowania do przyjęcia samolotu F-35, stan integracji narodowego systemu rozpoznania przestrzeni powietrznej z system sojuszniczym, a także to, na ile są zaspokajane potrzeby szkoleniowe Wojsk Lądowych pod względem sprawności i przygotowania kondycyjnego żołnierzy. Izba kontrolowała także działania państwa w związku z incydentem z 16 grudnia 2022 r., gdy podczas zmasowanego rosyjskiego ataku na Ukrainę w polską przestrzeń powietrzną wleciał pocisk, który spadł w okolicy Bydgoszczy. Wyniki tych kontroli – z większości niejawne – są przekazywane komisji obrony.