Planet – unikatowy niemiecki okręt doświadczalny

Pod koniec XX w. jasne było, że dotychczasowy okręt badawczy mający za sobą trzydziestoletnią służbę zestarzał się, zarówno technicznie, jak i moralnie, w związku z czym konieczna była budowa jego następcy. Tenże został zamówiony w – nieistniejącej już – stoczni Nordseewerke w Emden w kwietniu 1998 r., jednakże do jego budowy nie przystąpiono ponieważ umowę rozwiązano. Po ponad dwóch latach, 7 grudnia 2000 r., podpisano nowy kontrakt pomiędzy tym samym zakładem a Bundesamt für Wehrtechnik und Beschaffung (Federalne Biuro Uzbrojenia i Zakupów).

Projektantem jednostki było biuro MTG Marinetechnik GmbH z Hamburga. Dzięki niezwłocznemu przystąpieniu do prac, położenie stępki nowego Planeta (A 1437, Klasse 751) odbyło się 29 kwietnia 2002, zaś jednostkę w znacznym zaawansowaniu budowy zwodowano 12 sierpnia 2003 r. Okręt przekazano odbiorcy w czerwcu 2004, a do służby czynnej wszedł on 31 maja 2005.

W związku z szerokim zakresem zadań nowy Planet jest eksploatowany przez Forschungsanstalt der Bundeswehr für Wasserschall und Geophysik (Instytut Akustyki i Geofizyki Podwodnej Sił Zbrojnych) w Kilonii podlegający Deutsche Marine oraz Wehrtechnische Dienststelle 71 (WTD 71, Centrum Badawcze Sił Zbrojnych nr 71) w Eckernförde, zajmujące się głównie bronią podwodną i zarządzane przez cywilną agendę Budeswehry – Urząd ds. Sprzętu, Technologii Informatycznych Sił Zbrojnych.

Już  podczas prac koncepcyjnych założono, że nowy okręt zdolny będzie do realizacji szerszej gamy przedsięwzięć niż jego poprzednik. Dotyczą one m.in.:

- badania możliwości ograniczania pól fizycznych jednostek pływających;

- zwiększania wykrywalności obiektów podwodnych;

- badania mórz i oceanów pod kątem zastosowania nowych środków i procedur wojny podwodnej;

- dostarczania informacji niezbędnych dla operowania floty na akwenach pełnomorskich i oceanicznych.

Ponadto jednostka pełni funkcję platformy doświadczalnej w dwóch podstawowych aspektach:

- przy testowaniu nowych torped i technik ich naprowadzania, jak też innej amunicji podwodnej;

- przy testowaniu innowacyjnych systemów napędowych oraz określaniu właściwości morskich kadłubów wykonanych w niekonwencjonalnym układzie konstrukcyjnym.

W celu spełnienia tych wszystkich funkcji nowa jednostka badawcza musiała cechować się dobrymi właściwościami morskimi, jak najmniejszym stopniem wrażliwości na falowanie, bardzo cichym i elastycznym systemem napędowym, a także kształtem kadłuba poniżej linii wodnej w jak największym stopniu zbliżonym do okrętu podwodnego.

Tym wymaganiom mogła sprostać jedynie jednostka wielokadłubowa, a konkretnie katamaran o małej powierzchni wodnicy SWATH (Small Water Plane Area Twin Hull). Dzięki tej konstrukcji, w porównaniu z jednostką jednokadłubową o tej samej wyporności, Planet ma o wiele lepsze właściwości morskie, stanowiąc przy tym stabilniejszą platformę dla instalowanego w czasie badań i testów wyposażenia i uzbrojenia.

Ponadto nie do przecenienia jest jego o wiele większa powierzchnia użytkowa pokładu. Dwa głęboko zanurzone kadłuby o długości około 54 m są ponadto niemal idealnym rozwiązaniem dla zapewnienia odpowiednich warunków dla testowania torped. Wyrzutnia torped służąca do tego celu została umieszczona w prawym kadłubie.

W związku z przeznaczeniem okrętu, na jego pokładach znajdą się odpowiednio wyposażone laboratoria i pomieszczenia mieszkalne dla zaokrętowanego personelu naukowego. W celu ułatwienia posługiwania się specjalistycznym sprzętem opuszczanym za burtę, na wyposażeniu jednostki znajduje się szereg dźwigów, żurawików i wciągarek. Zgrupowane są one przede wszystkim na znajdującym się na rufie pokładzie roboczym. Jest on położony niżej niż pozostała część pokładu otwartego, co ułatwia pracę podczas wodowania różnych urządzeń.

Przewidziano tam miejsce dla pięciu kontenerów 20‑stopowych z dodatkowym wyposażeniem. Generalnie warunki pracy, jak i odpoczynku dla załogi i personelu dodatkowego w porównaniu do poprzednika znacznie się polepszyły. Wystarczy wspomnieć, że do ich dyspozycji są pojedyncze kabiny z własnym węzłem sanitarnym, dostępem do sieci komputerowej i telewizyjnej.

Okręt, którego portem macierzystym jest Eckernförde, prezentuje ładną sylwetkę. Jej wyznacznikiem są dwa bliźniacze kadłuby i szeroki pokład z posadowioną na nich sporych rozmiarów nadbudówką z dużą sterówką i przesuniętym na lewą burtę kominem. Swoim wyglądem bardziej przypomina on statek niż okręt. Wyróżnia się od innych jednostek wojskowych brakiem szarego malowania i znaków taktycznych na burtach. Jego kadłub pomalowano na kolor ciemnoniebieski, nadbudówki na biały, zaś komin, maszty i dźwigi na żółty.

Dane taktyczno-techniczne okrętu badawczego Planet

Wyporność standardowa/pełna – 3500/3850 t

Wymiary (dł. x szer. x zan.) – 73,00 x 27,20 (25,00 pokład) x 6,80 m

Napęd – spalinowoelektryczny, dwa generatory wysokoprężne Magnet Motor G23 po 1700 kW i dwa o mocy po 1275 kW (napędzane 12‑cylindrowymi silnikami wysokoprężnymi MTU), generator awaryjny o mocy 200 kW, dwa elektryczne silniki napędowe Magnet Motor M54 o mocy po 1040 kW, cztery baterie akumulatorów, dwie śruby siedmioskrzydłowe (jak na okrętach podwodnych), dwa dziobowe i dwa rufowe stery strumieniowe Schottel STT 170LK o mocy po 350 kW, system pozycjonowania dynamicznego

Prędkość stała – 15 w., Zasięg – 5000 Mm/15 w.,  Autonomiczność – 30 dni

Załoga – 25 marynarzy + 20 osób personelu naukowego

Uzbrojenie – 1 wt kal. 533 mm (do celów doświadczalnych)

Wyposażenie – cztery radary nawigacyjne, echosonda wielowiązkowa, sonar (z możliwością wymiany)