MSPO 2017: Polskie zdolności radiolokacyjne

Należąca do Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółka PIT-Radwar prezentuje w Kielcach dwie grupy urządzeń radiolokacyjnych niezbędnych polskim siłom zbrojnym: radary wykrywania celów powietrznych oraz interrogatory i transpondery systemu identyfikacji radiolokacyjnej „swój – obcy” (IFF). Dodatkowym elementem oferty jest już wprowadzany do wojsk mobilny zestaw przeciwlotniczy „Poprad”.

Serwis Specjalny Defence24: MSPO 2017 - wiadomości i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach

Mobilna, trójwspółrzędna stacja radiolokacyjna dalekiego zasięgu „Warta”

W pierwszej grupie przedstawione są dwie najnowsze stacje radiolokacyjne: radar dalekiego zasięgu „Warta” i krótkiego zasięgu „Bystra”. „Warta” to mobilna, trójwspółrzędna stacja radiolokacyjna opracowana za około 50 milionów złotych w ramach projektu współfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju konsorcjum: PIT-Radwar (lider), Politechnika Warszawska i Wojskowa Akademia Techniczna.

Jest to radar wielozadaniowy, pracujący w paśmie L z półprzewodnikową anteną aktywną. „Warta” skanuje przestrzeń poprzez mechaniczne obroty anteny w płaszczyźnie azymutu i przez jednoczesny, sterowany elektronicznie dobór wiązek w płaszczyźnie elewacji. Rozproszony nadajnik półprzewodnikowy, sygnały sondujące o specjalnie zaprojektowanej strukturze oraz zaawansowana technologia przetwarzania sygnałów (adaptacyjne cyfrowe formowanie wiązek, z ang. Adaptive Digital Beam Forming ADBF) sprawiają, że jest to radar, który może łatwo dostosowywać się do różnego typu zagrożeń.

Skuteczne działanie radaru w warunkach zakłócania i szumu jest osiągane dzięki zastosowaniu anteny o niskim poziomie listków bocznych, zredukowanej mocy szczytowej nadajnika, szybkiej zmianie częstotliwości roboczej, technik adaptacyjnego przetwarzania sygnałów oraz zaawansowanego zarządzania zasobami radaru. Zasięg stacji określono na 470 km natomiast pułap maksymalny na 30000 m.

„Warta” jest urządzeniem mobilnym – spełniającym wymagania techniczne zdefiniowane przez NATO dla radarów klasy DADR (Deployable Air Defence Radar). Jest ona obsługiwana z poziomu lokalnych stanowisk operatorskich umieszczonych w kontenerze oraz z konsol zdalnych. Trasy wykrytych obiektów są śledzone automatycznie. Ploty w formacie RIS dla wszystkich wykrywanych obiektów lub jedynie dla obiektów powiązanych ze śledzonymi ścieżkami, są automatycznie przekazywane do zdalnej konsoli sterowania SRCC NATO lub do narodowego systemu zarządzania sytuacją powietrzną.

Zdolna do przerzutu stacja radiolokacyjna ZDPSR „Bystra”.

„Warta” jest urządzeniem prototypowym przygotowanym do badań, którego produkcja, w przypadku zainteresowania wojska, mogłaby ruszyć za około dwa lata. Natomiast całkowicie gotowy do produkcji jest drugi radar prezentowany w Kielcach - zdolna do przerzutu stacja radiolokacyjna ZDPSR „Bystra”. Pomimo jednak, że urządzenie to przeszło już z powodzeniem badania wojskowe, nadal nie ma decyzji Zamawiającego o uruchomieniu produkcji seryjnej.

„Bystra” to radar mobilny, przeznaczony do wykrywania i wskazywania celów w przeciwlotniczych zestawach krótkiego zasięgu stosowanych do osłony taktycznych ugrupowań bojowych przed środkami napadu powietrznego. ZDPSR „Bystra” jest radarem wielofunkcyjnym i wielozadaniowym, o wszechstronnych możliwościach i zastosowaniach, posiadającym zdolność wykrywania i śledzenia typowych zagrożeń powietrznych - takich jak samoloty bojowe i śmigłowce (również w zawisie), pociski rakietowe, a także bezpilotowe statki powietrzne oraz granaty moździerzowe.

Zestaw może pracować w kilku trybach pracy dopasowanych do realizowanego zadania bojowego. W każdym z trybów przeszukiwanie dookólne realizowane jest poprzez obrót anteny i skanowanie przestrzeni charakterystyką nadawczo-odbiorczą formowaną programowo. Umożliwia to efektywne wykorzystanie potencjału radaru i dobór programu przeszukania do specyficznych uwarunkowań stanowiska pracy i realizowanej funkcji (wykrywania/śledzenia) lub wykonywanego zadania. Radar pracuje w paśmie C, ma zasięg instrumentalny 80 km, pokrycie w elewacji do 70° i czas odświeżania informacji 2 s.

Samobieżny Przeciwlotniczy Zestaw Rakietowy POPRAD

Jednym z najważniejszych zadań dla radarów „Bystra” jest wskazanie celów powietrznych dla zestawów przeciwlotniczych – w tym dla Samobieżnych Przeciwlotniczych Zestawów Rakietowych „Poprad”. Zestawy te są przeznaczone do wykrywania, rozpoznania i niszczenia celów powietrznych na bliskich odległościach i małych wysokościach przy użyciu samonaprowadzających się pocisków rakietowych bliskiego zasięgu. SPZR „Poprad” może być stosowany do osłony kolumn wojsk, miejsc postoju, stanowisk dowodzenia i zgrupowań, oraz lotnisk, portów, zakładów przemysłowych, węzłów komunikacyjnych itp. przed uderzeniami środków napadu powietrznego.

Podstawowe funkcje SPZR POPRAD realizowane są przez zintegrowaną głowicę śledząco-celowniczą posiadającą napędy o wysokiej dynamice i dokładności. Zestaw sensorów elektrooptycznych (kamera termalna, kamera światła dziennego i dalmierz laserowy) współpracuje z układem automatycznego śledzenia celu (wideotraker). Wskazanie celów odbywa się za pośrednictwem danych, przekazywanych kanałem cyfrowym z systemu zautomatyzowanego kierowania obroną przeciwlotniczą lub jest realizowane w sposób autonomiczny. W skład zestawu wchodzi komputer kierowania ogniem, system nawigacji i orientowania oraz urządzenie zapytujące „swój-obcy”.

Zestaw montowany jest standardowo na podwoziu samochodu ŻUBR-P, co zapewnia dużą mobilność, ochronę balistyczną oraz możliwość działania w bardzo trudnym terenie. „Poprad” może zwalczać cele powietrzne na odległościach 500-5500 m i na pułapach 10 – 3500 m. Zestaw ma na wyrzutni 4 rakiety (i 4 zapasowe – schowane w pojeździe).

System identyfikacji radiolokacyjnej „swój – obcy”

Kolejną grupą urządzeń prezentowanych na MSPO w Kielcach przez spółkę PIT-Radwar są interrogatory i transpondery systemu IFF Mark XIIA. PIT-Radwar przedstawił gotowe do produkcji interrogatory (urządzenia zapytujące) dalekiego zasięgu IDZ-50 i średniego zasięgu ISZ-50. Zostały one już próbnie zainstalowane w radarach Wojsk Radiotechnicznych. W styczniu 2015 r., po zakończeniu badań wstępnych, PIT-Radwar zgłosił je do badań kwalifikacyjnych. Siły Zbrojne RP (SZ RP) już na tym skorzystały, ponieważ dostarczone przez PIT-Radwar do SZ RP radary „Soła” są wyposażone w interrogatory ISZ-50 i z powodzeniem przeszły wymagane badania OiB (obronności i bezpieczeństwa) w trybie II.

IDZ-50 i ISZ-50 są przeznaczone do współpracy ze stacjami radiolokacyjnymi, odpowiednio, dalekiego i średniego zasięgu. Urządzenia te pracują w modach 1, 2, 3/A, C i S oraz, po podłączeniu odpowiedniego szyfratora- w modach 4 i/lub 5. Interrogatory są przystosowane do odbioru danych kątowych o położeniu współpracującej anteny IFF (impuls północy / przyrosty), oraz do współpracy z anteną o trzech charakterystykach promieniowania w płaszczyźnie azymutu: sigma, delta i omega. Są one także przystosowane do współpracy z odbiornikiem GPS.

W przypadku transponderów (urządzeń opowiadających) w Kielcach prezentowane są urządzenia TRL-50 i TRN-50. Są to zdalnie sterowane urządzenia odzewowe, przygotowane do pracy w formacie IFF Mark XIIA (praca w modach 1, 2, 3/A, C i S oraz 4 i/lub 5 po podłączeniu szyfratora) z funkcją „diversity”. Mają być one instalowane na statkach powietrznych oraz na okrętach.

Transponder TRL-50 oprócz podstawowej funkcji, jaką jest odbiór zapytań i wysyłanie odpowiedzi i raportów w systemie IFF, pełni dodatkowo funkcję urządzenia zapytującego w systemie Reverse IFF (odwrócony IFF – RIFF). System ten jest przewidziany do prowadzenia identyfikacji w relacji „powietrze-ziemia”. Transponder TRL-50 pełni wtedy funkcję urządzenia zapytującego (interrogatora). Do pracy w systemie RIFF niezbędne jest jednak zastosowanie odpowiedniego szyfratora.

Czytaj więcej: Najnowsze informacje i analizy z Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach 

TRN-50 jest zdalnie sterowanym transponderem systemu RIFF przeznaczonym do instalacji na platformach lądowych i okrętach. Do pracy TRN-50 również niezbędne jest zastosowanie odpowiedniego szyfratora. Polska armia pilnie potrzebuje systemu urządzeń systemu identyfikacji radiolokacyjnej IFF pracujących w formacie Mark XIIA z (modem 5). PIT-Radwar deklaruje gotowość do ich dostaw, ale nadal trwają analizy w zakresie wyboru dostawców systemów IFF.