Czechy zdecydowały. Przeciwlotnicza "Narew" z Izraela

Informacja dotycząca rozpoczęcia negocjacji w procedurze międzyrządowej (G2G) została 25 września 2020 roku oficjalnie przekazana radzie ministrów Republiki Czeskiej przez ministra obrony Lubomira Metnara. Planowane jest pozyskanie czterech baterii systemu Spyder, izraelskiej firmy Rafael. Każda bateria ma składać się z 4 wyrzutni, stacji radiolokacyjnej i stanowiska dowodzenia wraz z systemem dowodzenia i kierowania ogniem.

Planowana wartość umowy wraz z podatkiem VAT to 10 mld koron czeskich, czyli około 430 mln dolarów. Spodziewane jest, że umowa zostanie zawarta na początku roku 2021 z terminem dostawy nie dłuższym niż do końca roku 2023. Ważną częścią negocjacji będzie udział czeskiego przemysłu. Celem jest  zabezpieczenie w umowie co najmniej 30% udziałów czeskich firm w dostawie i integracji nowego systemu uzbrojenia, a także umowne zapewnienie wsparcia logistycznego przez cały cykl życia trwający co najmniej 20 lat przez czeskie podmioty gospodarcze.

Systemy rakiet przeciwlotniczych, wraz z samolotami naddźwiękowymi, stanowią podstawowe filary obrony powietrznej. Dlatego zakup nowej generacji przeciwlotniczego zestawu rakietowego zdolnego do stawienia czoła współczesnym środkom ataku powietrznego jest kluczowym projektem strategicznym obrony państwa i jednym z głównych priorytetów trwającej modernizacji ACR (Armii Czeskiej Republiki).

Jak podkreślił ministerstwo obrony Czech w oficjanym komunikacie, w procedurze wyboru porównano pod względem technicznym, operacyjnym i ekonomicznym dziewięć systemów oferowanych przez siedmiu producentów. Za optymalną uznano ofertę koncernu państwowego Rafale, który zaoferował system Spyder. Jest on dostępny w dwóch wariantach i w obecnej chwili brak jest informacji na temat tego, który z nich wybrały Czechy.

Pierwsza, „lżejsza” wersja Spyder-SR/ER uzbrojona jest w poczwórne wyrzutnie pocisków Python 5 i I-Derby/I-Derby ER. Dają one możliwości rażenia celów na dystansach do 35-40 km, i na pułapie maksymalnym 10-12 km, przy wykorzystaniu pocisków I-Derby ER. Jeżeli wykorzystamy wyłącznie starsze pociski I-Derby i Python 5, umożliwią one rażenie celów na odległościach do 15-20 km i na wysokościach do około 8 km.

Drugim wariantem jest cięższy Spyder-MR/LR. Tego rodzaju system posiada ośmioprowadniocowe pionowe wyrzutnie, przeznaczone dla pocisków I-Derby, I-Derby-ER oraz Python 5 w wersjach o zwiększonym zasięgu, z dodatkowym silnikiem startowym (boosterem). Dzięki temu mogą one razić cele nawet na odległościach do 70-80 km i pułapie 18-20 km (pocisk I-Derby ER). Wyrzutnie Spyder-MR/LR są zwykle osadzane na nieco większych, cięższych podwoziach 6x6 lub 8x8. Opcją jest zintegrowanie na nich głowicy elektrooptycznej, dającej możliwości działania autonomicznego, podobnie jak w wypadku systemu krótkiego zasięgu.

Warto przypomnieć, że w latach 2021-2023 na wyposażenie czeskich sił zbrojnych powinny wejść osiem zakupionych w 2019 roku wielozadaniowych trójwspółrzędnych radarów ELTA ELM-2084, również produkcji izraelskiej. Co więcej, są to radary wykorzystywane w systemie Spyder i Iron Dome, a więc już w pełni kompatybilne z wybranym systemem OPL. Jednak zakup ten nie wpłynął raczej na wybór Spyder, gdyż jednym z warunków przetargu było aby radary mogły współdziałać z każdym z 9 systemów przeciwlotniczych jakie rozważano. 

Nowe wyrzutnie zastąpią w Czechach wykorzystywane obecnie cztery baterie systemu 2K12 Kub (SA-6). Spyder jest oferowany również w polskim programie Narew.