Wydatki bieżące na obronność w 2018 r. wzrosną dwa razy szybciej niż majątkowe [ANALIZA]

Przede wszystkim będzie to pierwszy budżet zaplanowany zgodnie z regułą, że wydatki obronne stanowią 2 proc. PKB z roku, na które planowane są wydatki. Do tej pory wciąż obowiązuje zasada, że środki na obronność stanowią co najmniej 2 proc. PKB z roku poprzedniego. W Sejmie jest już projekt, zgodnie z którym od 2018 r. zmienić się ma metodologia naliczania wydatków obronnych, ale wciąż nie jest to obowiązujące prawo. Mimo to budżet państwa na 2018 r. został zaprojektowany już zgodnie z tą zasadą.

Czytaj więcej: Więcej pieniędzy dla armii. Szybka ścieżka w Sejmie

Wydatki obronne na 2018 r. zaplanowano w wysokości 41,144 mld zł. Jak co roku lwia część z nich – prawie 40,388 mld zł – znajduje się w części 29 budżetu państwa Obrona Narodowa. Jak łatwo policzyć, w pozostałych częściach budżetu państwa zapisano na obronność nieco ponad 756 mln zł.

W budżecie na 2017 r. na obronność przewidziano 37,352 mld zł. Z tego w części Obrona Narodowa zaplanowano wydatki w wysokości niecałych 36,855 mld zł, a w innych częściach budżetu – ponad 297 mln zł. Wyjątkowa była natomiast rezerwa celowa na zakup samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie – 200 mln zł, której w 2018 r. już nie ma.

Czytaj więcej: "Generał Kazimierz Pułaski" wyląduje w Bydgoszczy. Zakończenie dostaw G550

Wydatki obronne w 2018 r. mają wzrosnąć w porównaniu z 2017 r. o 3,792 mld zł, czyli nieco ponad 10 proc. Z tego w części Obrona Narodowa wzrost wyniesie 3,533 mld zł, czyli ponad 9,5 proc. Środki na obronność zapisane w innych częściach budżetu państwa wzrosną radykalnie – o ponad 150 proc.

Choć należy pamiętać, że wydatki w innych częściach budżetu państwa stanowią one jedynie ułamek budżetu obronnego, to w tej grupie zwracają uwagę rekordowe wzrosty. Ponad tysiąckrotnie mają zostać zwiększone wydatki na rezerwy celowe, które w budżecie na 2017 r. wynosiły zaledwie 370 tys. zł i wynikały z likwidacji Ministerstwa Skarbu Państwa. W 2018 r. ta pozycja budżetu obronnego to prawie 396 mln zł. Ponadto, o prawie 150 proc. zostaną zwiększone wydatki na Program Pozamilitarnych Przygotowań Obronnych.

Jak wynika za uzasadnienia projektu ustawy budżetowej na 2018 r., część 29 Obrona Narodowa obejmie:

• Wydatki majątkowe – 10,849 mld zł (to połowa całych wydatków majątkowych budżetu państwa na 2018 r., zaplanowanych na prawie 21,6 mld zł)
• Wydatki osobowe (uposażenia żołnierzy i funkcjonariuszy, dodatki i wynagrodzenia pracowników cywilnych wraz z pochodnymi) – 9,173 mld zł
• Usługi (remontowe, zdrowotne, telekomunikacyjne i inne) oraz zakupy materiałów, wyposażenia, energii i żywności – 8,602 mld zł
• Emerytury i renty – 6,753 mld zł
• Pozostałe wydatki bieżące – 2,356 mld zł
• Dotacje – 1,428 mld zł
• Świadczenia na rzecz osób fizycznych – 1,227 mld zł

Czytaj więcej: 41 mld zł na obronę w 2018 roku. "Wzrost o 10%"

Jeśli przeanalizować zasadniczą część wydatków obronnych, to daje się zauważyć, iż wydatki bieżące, nie dość, że są największą pozycją w budżecie obronnym, to jeszcze wzrosną dwa razy szybciej niż wydatki majątkowe, kluczowe z punktu widzenia modernizacji technicznej sił zbrojnych. Na wydatki bieżące w 2018 r. MON ma wydać ponad 20,131 mld zł, czyli o prawie 13 proc. więcej niż w 2017 r. Tymczasem na wydatki majątkowe ma zostać przeznaczone trochę ponad 10,849 mld zł, o ponad 6 proc. więcej niż w tym roku.

Procentowo najbardziej wzrosną dotacje i subwencje – o 20,5 proc., jednak stanowią one niewielką część budżetu obronnego (prawie 1,428 mld zł). W najmniejszym stopniu wzrosną świadczenia dla osób fizycznych – o prawie 5 proc. do poziomu niemal 7,98 mld zł.

O 1 do 3 proc. wzrosną budżety Wojsk Lądowych (ponad 3,1 mld zł), Sił Powietrznych (1,469 mld zł) i Marynarki Wojennej (594 mln zł), większy wzrost – o prawie 5 proc. – czeka Wojska Specjalne (niecałe 295 mln zł). Nowy rodzaj sił zbrojnych, Wojska Obrony Terytorialnej po raz pierwszy jest wyszczególniony w budżecie obronnym – przydzielono mu prawie 568 mln zł. Budżet Żandarmerii Wojskowej ma wzrosnąć o 4,4 proc., do ponad 252 mln zł.

O prawie 27 proc. mają wzrosnąć wydatki w rozdziale Dowodzenie i kierowanie siłami zbrojnymi. Do tej pory obejmowała ona budżety dowództw rodzajów sił zbrojnych – generalnego i operacyjnego – oraz Dowództwa Garnizonu Warszawa. Łącznie mają one otrzymać w 2018 r. ponad 1,164 mld zł.

Prawie dwukrotnie ma zwiększyć się budżet na misje zagraniczne. Na 2018 r. zaplanowano na ten cel prawie 255 mln zł. Zauważalny jest też 38-proc. wzrost wydatków na Służbę Wywiadu Wojskowego (264 mln zł) i prawie 12-proc. na Służbę Kontrwywiadu Wojskowego (ponad 237 mln zł).

Czytaj więcej: Szykują się podwyżki w SKW

O prawie jedną piątą mają wzrosnąć wydatki na Agencję Mienia Wojskowego (prawie 766 mln zł), a o 14 proc. – na działalność badawczo-rozwojową (niecałe 826 mln zł).

Na tym tle daje się zauważyć, że w mniejszym stopniu wzrosną wydatki na największe pozycje w budżecie obronnym. Nieco ponad 12,5 mld zł (o ponad 9 proc. więcej niż w tym roku) wojsko ma przeznaczyć na tzw. centralne wsparcie, czyli wydatki objęte centralnymi planami rzeczowymi, m.in. zakupy oraz remonty uzbrojenia i sprzętu wojskowego, inwestycje budowlane, zakupy amunicji, paliwa, umundurowania, leków i żywności na zapasy mobilizacyjne, a także współfinansowanie programów inwestycyjnych NATO. Wydatki na zabezpieczenie wojsk, planowane przede wszystkim przez Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych, mają wzrosnąć o ponad 8 proc., do poziomu więcej niż 8,135 mld zł.

Według uzasadnienia projektu ustawy budżetowej na 2018 r. zaplanowano:

1. pozyskanie: zmodernizowanych czołgów Leopard 2PL, samobieżnych rakietowych zestawów przeciwlotniczych Poprad, zdolnych do przerzutu stacji radiolokacyjnych Soła/Bystra, sprzętu i wyposażenia dla kolejnego Nadbrzeżnego Dywizjonu Rakietowego, przeciwpancernych pocisków kierowanych SPIKE, bezpilotowych statków powietrznych, symulatorów i trenażerów wspierających proces szkolenia na nowoczesnym sprzęcie wojskowym, KTO Rosomak w wersji WPT oraz WRT, ciężkich kołowych pojazdów ewakuacji i ratownictwa technicznego oraz sprzętu i wyposażenia systemu infrastruktury teleinformatycznej;
2. kontynuację umów na: budowę okrętu patrolowego ORP Ślązak moduły ogniowe 155-mm samobieżnych haubic Krab i 120-mm moździerzy samobieżnych Rak, dostawy KTO Rosomak w wersji bazowej;
3. kontynuację prac rozwojowych w obszarze zwiększenia możliwości bojowych Wojsk Rakietowych i Artylerii (moduł ogniowy Homar) i KTO Rosomak oraz indywidualnego wyposażenia i uzbrojenia żołnierza;
4. modernizację: stacji radiolokacyjnych NUR-21 oraz 122 mm pocisków rakietowych do wersji M-21 Feniks.

O prawie 9,5 proc. wzrosną wydatki na sam urząd Ministerstwa Obrony Narodowej. Na 2018 r. zaplanowano ponad 238 mln zł.

Wśród mniejszych pozycji budżetu obronnego daje się zauważyć ponad 50-proc. wzrost wydatków na uczelnie wojskowe, do poziomu 409 mln zł oraz ponad dwukrotny wzrost środków na muzea – 71,5 mln zł w 2017 r. do 114,5 mln zł w 2018 r., w tym jest wzrost wydatków majątkowych z 48,6 mln zł do 117,3 mln zł. Można się domyślać, że jest to związane z inwestycjami budowlanymi w nowe placówki.

Zobacz też: Soboń: Zaliczki impulsem rozwojowym dla zbrojeniówki [SKANER Defence24]

Gdzie w budżecie obronnym spadną wydatki? Przede wszystkim w ochronie zdrowia (o ponad 28 proc., do poziomu 173,3 mln zł), w szczególności w pozycji "pozostała działalność", która obejmuje głównie inwestycje, w tym budowlane. Nieznaczne spadki nakładów czekają także sądy wojskowe i placówki zagraniczne.

Ciekawostką projektu na budżetu obronnego na 2018 r. jest łączne ujęcie duszpasterstw wojskowych. Do tej pory Ordynariat Polowy Wojska Polskiego, Prawosławny Ordynariat Wojska Polskiego i Ewangelickie Duszpasterstwo Wojskowe stanowiły oddzielne pozycje w budżecie obronnym.

Szczegółowe dane na temat wydatków obronnych planowanych na 2018 i 2017 r. prezentuje załączona tabela.