Ukraiński Su-25 z amerykańskimi rakietami

Wojna na Ukrainie - raport specjalny Defence24.pl

Szybka rakieta sprzed 60 lat

Trzeba powiedzieć, że nie jest to najnowocześniejsze uzbrojenie, ale z pewnością przydatne i skuteczne. Najlepszym dowodem jest to, że na uzbrojeniu amerykańskich sił zbrojnych 5" modułowe rakiety Zuni FFAR znajdują się od 66 lat i były bazą dla pierwszej generacji popularnych pocisków powietrze-powietrze AIM-9 Sidewinter.

Było to możliwe dzięki modułowej budowie rakiety Zuni, która składała się z silników z układem stabilizującym FFAR (ang. ang. Folding-Fin Aircraft Rocket czyli rakieta lotnicza ze składanymi statecznikami) oraz głowic bojowych różnych typów. Są to ładunki odłamkowo-kumulacyjne, odłamkowo-burzace, ale też dymne czy oświetlające. Zależnie od wersji masa silnika pocisku i głowicy może się znacznie różnić, ale nie przekracza 70 kg. Testowano różne typy wyrzutni rakiet Zuni, ale najpowszechniej używane do dziś są czteroprowadnicowe zasobniki LAU-10.

Można również zastosować w rakietach Zuni moduł naprowadzający. Ponieważ pierwotnie, w latach pięćdziesiątych, gdy weszły do służby, rakiety te miały być stosowane zarówno do ataku na cele naziemne jak i powietrzne, osiągają one znaczną prędkość i zasięg. Mówimy tu o pocisku niekierowanym o zasięgu 8 km i maksymalnej prędkości ponad 2500 km/h. Dzięki tym cechom stanowią one nie tylko dość celne uzbrojenie niekierowane. Ponad 60 lat temu stanowiły bazę do budowy pierwszej generacji rakiet AIM-9 Sidewinder, których kolejne wersje do dziś stanowią uzbrojenie myśliwców NATO. Również Polskie F-16 Jastrząb są w nie wyposażone.

W 2009 roku na poligonie w USA przetestowano pociski Zuni wyposażone w moduł naprowadzający na odbity promień lasera produkcji MBDA i Elbit Systems, tworząc Laser Guided Zuni Rocket. Pociski naprowadzane zarówno przez operatora naziemnego jak i samolot nosiciel, były odpalane z wyrzutni LAU-10 i skutecznie trafiały w cele stacjonarne oraz ruchome. Brak jest informacji o wprowadzeniu tego wariantu na uzbrojenie.

Ukraiński „Grzebień" z amerykańską rakietą

Jak wynika ze zdjęć opublikowanych w mediach społecznościowych, siły powietrzne Ukrainy otrzymały standardowe, niekierowane rakiety 5" Zuni pochodzące z magazynów US Navy. Pakiet uzbrojenia ze stycznia 2023 roku zawierał w swoim wykazie 4000 pocisków tego typu wraz z niezbędnych wyposażeniem, które obejmowało niemal na pewno zasobniki LAU-10. Co ciekawe, na zdjęciach widać rakiety, ale zasobniki pod skrzydłem samolotu Su-25 zostały na nich „ocenzurowane" – zamalowane na czarno.

Chodzi prawdopodobnie o to, aby nie ujawniać jak amerykańskie zasobniki zostały zintegrowane z maszyną w standardzie posowieckim. Najprawdopodobniej zastosowano rodzaj belki-adaptera pozwalający na przyłączenie zachodniego uzbrojenia do belki podskrzydłowej w odmiennym standardzie. Takie rozwiązania opracowano w kilku krajach i prawdopodobnie konkretny zastosowany typ ocenzurowano, aby nie ujawniać tej informacji.

Uzbrojenie ukraińskich Su-25 (ze względu na długie skrzydła z wieloma pylonami nazywane „Grzebieniami") w stary typ amerykańskich rakiet niekierowanych nie wydaje się szczególnie rewolucyjne. Szczególnie w sytuacji, gdy posiadają one bardzo podobne uzbrojenie, czyli rakiety S-13 kalibru 122 mm wystrzeliwane z pojedycznych zasobników lub pięcioprowadnicowej wyrzutni B-13L. Jest to jednak dość istotna informacja. Z jednej strony oznacza, że coraz więcej typów zachodniego uzbrojenia może być stosowanych przez Siły Zbrojne Ukrainy, w tym również lotnictwo. Z drugiej strony zapewnia to możliwość zastąpienia kurczących się zapasów amunicji posowieckiej lub ogólnie – w rosyjskim standardzie. Po AGM-88 HARM jest to kolejny typ zachodniego uzbrojenia, choć znacznie mniej zaawansowanego, który może być stosowany przez ukraińskie samoloty.

Wbrew pozorom skuteczna integracja pocisków niekierowanych jest co najmniej równie wymagająca, jeśli nie bardziej złożona. W przypadku pocisków kierowanych takich jak HARM można dane celu wprowadzić do pocisku jeszcze przed startem i tak jak zrobiono to na ukraińskich samolotach MiG-29 - zaprogramować system sterowania uzbrojeniem aby odpalił pocisk, który będzie dalej działał całkowicie autonomicznie.

Aby samolot Su-25 mógł skutecznie używać pocisków Zuni kalibru 127 mm, ich parametry balistyczne trzeba było wprowadzić do systemu celowniczego samolotu tak, żeby mógł on poprawnie obliczyć punkt trafienia. Jeśli ukraińskie lotnictwo wykorzystuje amerykańskie rakiety, to znaczy, że udało się skutecznie przeprowadzić takie prace, łącząc ukraińskie i rosyjskie systemy z amerykańską technologią. Jest też czynnik związanych z bezpieczeństwem i skutecznością. 127 mm rakiety Zuni mają znacznie większy zasięg od S-8 czy S-13 stosowanych dotąd na samolotach Su-25. Posiadają też bardzo szeroką gamę dostępnych głowic, co oznacza możliwość skuteczniejszego zwalczania większej gamy celów z większej niż dotąd odległości.