Baza Szajrat po ataku. Wstępna analiza efektów uderzenia

Według Departament of Defense (DoD) wszystkie rakiety Tomahawk w wersji morskiej (łącznie aż 59) wystrzelone w kierunku bazy Szajrat osiągnęły cel. Atak wykonano najnowszymi wersjami tego pocisku manewrującego - RGM/UGM-109E Block IV Tactical Tomahawk (TacTom). Zniszczono jakoby nie tylko statki powietrzne, ale całą infrastrukturę bazy – pas startowy, schronohangary, składy paliwa i materiałów wojskowych, magazyny amunicji, systemy obrony bazy w tym stacje radiolokacyjne. Pierwsze doniesienia DoD, a za nimi medialne, sugerowały całkowite zniszczenie infrastruktury bazy.

Na terenie bazy wybuchły pożary, które gaszono wiele godzin (płonęły składy paliwa). Pierwsze doniesienia stwierdzały, iż wszystkie rozmieszczone w bazie samoloty zostały zniszczone (Su-22, MiG-23, Su-24).

Późniejsze analizy, poparte materiałami wideo, pokazały jednak nieco inny obraz – zniszczenia bazy nie są tak wielkie, jak by można sądzić po ilości wystrzelonych rakiet manewrujących i wcześniejszych zapowiedziach. Część bazy pozostała zasadniczo nietknięta lub jedynie powierzchownie uszkodzona, w tym pas startowy, schronohangary, stacje radiolokacyjne, systemy przeciwlotnicze etc. Już pierwsze filmy wideo wskazywały na to, że baza nie została całkowicie zniszczona. Na wideo rosyjskiej agencji FAB widać np. antenę stacji radiolokacyjnej i pozycję wyrzutni rakiet przeciwlotniczych Kwadrat (eksportowa wersja 2K12 Kub), których w bazie było jakoby co najmniej trzy (?).

Szajrat to baza, na której wcześniej stacjonowały śmigłowce uderzeniowe rosyjskiego kontyngentu wojskowego w Syrii. Kreml został uprzedzony o ataku, co więcej DoD poinformował, iż dołożono wszelkich starań, aby zmniejszyć do zera ewentualność porażenia rosyjskich żołnierzy. Obszar bazy, gdzie potencjalnie mogli przebywać rosyjscy żołnierze, nie był atakowany.

Syryjskie straty szacowano początkowo na 5 zabitych i 7 rannych. Abchaska agencja Anna News, która dostarcza z Syrii ciekawe materiały reporterskie, mając na terenie bazy dwie grupy określiła po południu 7 kwietnia straty jak następuje: 7 zabitych, 8 rannych (w tym oficer obrony przeciwlotniczej), 22 zniszczone samoloty, 3 systemy przeciwlotnicze określone jako Pancyr.

Część schronohangarów pozostała nietknięta, tak jak pas startowy, który usiany jest odłamkami, ale zasadniczo niezniszczony. Podobnie nie zniszczono niektórych samolotów Su-22, rozmieszczonych w schronohangarach. Część samolotów, która została zniszczona mogła być już nieoperacyjna. np. gen. Igor Konaszenko z MO FR sugeruje, że zniszczeniu uległo m.in. 6 stanowisk z samolotami MiG-23, które jednakże nie były operacyjne (znajdowały się w remoncie). W Internecie już można zobaczyć filmiki, jakoby z bazy Szajrat, ze startującymi Su-22.

Pentagon oficjalnie przyznał, że starał się uniknąć strat wśród personelu bazy dlatego atak wykonano w środku nocy, a oprócz tego poinformowano o nim stronę rosyjską. Według rosyjskich dziennikarzy żołnierze rosyjscy zostali ewakuowani przed amerykańskim atakiem, ale syryjskie źródła sugerują, że część personelu wciąż była na terenie bazy, aczkolwiek w żaden sposób nie ucierpiała. Syryjski kanał telewizyjny Al Mayadeen stwierdza także, iż część samolotów została przerzucona przed atakiem na inne lotniska.

Warto więc podkreślić, że uprzedzenie strony rosyjskiej o ataku (a więc i pośrednio syryjskiej) pozwoliło - być może - na częściową ewakuację ludzi i sprzętu z zagrożonego potencjalnym atakiem rejonu. Z drugiej strony wykluczenie z ataku pewnej strefy bazy, gdzie istniało ryzyko poważnych strat w ludziach (w tym Rosjan), mogło być przyczyną relatywnie małej, w stosunku do publicznych stwierdzeń, efektywności ataku. Niektórzy analitycy podkreślają, że uszkodzenia bazy są niewspółmierne to użytej siły – aż 59 BGM-109 TLAM.

MO FR opublikowało film z bezzałogowca wskazując na nieuszkodzoną infrastrukturę bazy, np. schronohangary. Napięcie na linii Waszyngton-Moskwa musiało mieć przełożenie na sferę informacyjną – to co się w niej dzieje można określić mianem elementu wojny informacyjnej.

Wg oficjalnego stanowiska MO FR w bazę trafiło jedynie 23 Tomahawki. Jeśli jest to rzetelna informacja, to powstaje pytanie co się stało z 36 Tomahawkami? Wydaje się to naprawdę mało prawdopodobne, wręcz niemożliwe, że zostały zestrzelone. Jak dotąd nie ma także żadnych oficjalnych i wiarygodnych informacji o rzekomych zestrzeleniach przez systemy S-300 i S-400, ani przez inne systemy obrony przeciwlotniczej (np. Pancyry, nawet jeśli były w bazie). Jest natomiast komentarz strony amerykańskiej, iż dane te są nieprawdziwe, a zniszczeniu uległo 20 samolotów.

Ok. 10 godzin po ataku pojawiły się zdjęcia satelitarne bazy, a eksperci ISI (imagesatintl)  przeprowadzili ich identyfikację. Wg nich porażeniu – zniszczeniu bądź uszkodzeniu – uległo ok. 44 cele (obiekty), przy czym stopień zniszczenia jest różny – w niektóre cele uderzyły więcej niż jedna rakieta: 15 schronohangarów, 7 punktów remontowych i warsztatowych, 10 magazynów z amunicją, 7 składów paliwa, 5 stanowisk obrony przeciwlotniczej.

Baza Szajrat jest jedną z większych baz lotnictwa syryjskiego. Stacjonowały tam samoloty 50 Brygady z eskadrami 677 i 685 wyposażonymi w Su-22M3/M4 i eskadrą 675 wyposażona w MiG-23M/L/MLD. Oprócz tego, w zależności od potrzeb operacyjnych, stacjonowały tam także samoloty bojowe z innych baz, w tym np. z T4 – Su-22, Su-24, L-39.

Analitycy szacują, że nawet uwzględniając straty wojenne, w bazie wciąż mogło być jeszcze kilkanaście operacyjnych Su-22 i pewna ilość MiG-23.

Można się spodziewać dalszych informacji o samym ataku, co jak wspomniano będzie elementem wojny informacyjnej, a jednym z jej elementów jest ocena skuteczności/nieskuteczności ataku.

Marcin Gawęda