Zainteresowanie amerykańskich sił powietrznych zakupem lekkich samolotów uderzeniowych w programie OA-X wiąże się z poszukiwaniem adekwatnych czynników angażowania się w nieregularne działania zbrojne oraz operacje antyterrorystyczne. Wyznacznikiem dla prób pozyskania bardziej elastycznych rozwiązań są też niższe koszty walki oraz możliwość odciążenia trzonu sił uderzeniowych w zakresie operacji bliskiego wsparcia wojsk lądowych. Spodziewane "uwolnienie" potencjału ma dotyczyć również zadań szkolno-treningowych, których dotychczasowa realizacja mocno absorbowała zasoby zaawansowanego sprzętu wielozadaniowego.

Obecnie godzina lotu F-15E to koszt ok. 27 tys. USD, a F-35A nawet 42 tys. USD. Jest to więc zdecydowanie za dużo w przypadku misji przeciwko grupom nieregularnym pozbawionym ciężkiego sprzętu i broni przeciwlotniczej. Siły powietrzne oczekują dla kontrastu, że godzina lotu samolotu OA-X będzie kosztować pomiędzy 4, a 5 tys. USD. 

Pomimo zasygnalizowanego zapotrzebowania i sprecyzowanych oczekiwań co do zastosowań lekkich samolotów szturmowych, starania US Air Force o ich pozyskanie są wciąż na wczesnym etapie. Jak dotąd nie sprecyzowano formalnych wymagań technicznych będących podstawą do uruchomienia zamówienia publicznego. Ogłoszona w maju br. faza oceny możliwości dostępnych na rynku modeli ma być wstępem do określenia jego warunków.

Termin wykonania testów zapowiedziano na lipiec 2017 roku. Próbne przeloty będą realizowane z bazy sił powietrznych USA Holloman w stanie Nowy Meksyk. Do udziału w próbach zaproszono dwóch zadeklarowanych dotąd chętnych - konsorcjum Embraer-Sierra Nevada Corp. z samolotem A-29 Super Tucano oraz firmę Textron, która do procedury zgłosiła dwa modele: turbośmigłowy Beechcraft AT-6 Wolverine i odrzutowy Scorpion. Pozostali potencjalni dostawcy - firmy Lockheed Martin, Boeing i IOMAX - oświadczyły, że nie rozważają udział w ewaluacji.

Podwójna oferta Textrona to z jednej strony alternatywa dla A-29 Super Tucano (w postaci AT-6), z drugiej zaś propozycja poszerzonych osiągów i wielozadaniowości w nieco wyższej kategorii cenowej (Scorpion). Odrzutowiec proponowany przez Textrona spełnia wymogi konstrukcji modułowej, pozwalając na rozbudowę o wyposażenie specjalnego przeznaczenia i dodatkowe typy uzbrojenia. W zasięgu jego możliwości mają leżeć zarówno misje bliskiego wsparcia, jak i walka elektroniczna oraz zwiad.

AT-6 natomiast, bojowa wersja szkolno-treningowego T-6A użytkowanego przez siły powietrzne USA, to samolot zbliżony parametrami do A-29 Super Tucano. Wariant taniego samolotu turbośmigłowego zaprezentowany przez Textrona dysponuje siedmioma punktami podwieszenia dla zasobników uzbrojenia i sprzętu operacyjnego, a także głowicą optoelektroniczną zapewniającą obsługę laserowego naprowadzania i kierowania ogniem. Wśród atutów swojej konstrukcji producent wymienia przede wszystkim efektywność kosztową, która wynosi poniżej 1000 USD w przeliczeniu na jedną godzinę użytkowania.

Ocenia się, że w bezpośredniej rywalizacji o zamówienie relatywnie lepszą pozycją wyjściową dysponuje jednak Super Tucano. Na korzyść konstrukcji Embraera przemawia wcześniejsze zwycięstwo w finansowanym przez USA zamówieniu dla afgańskich sił powietrznych. Na niekorzyść A-29 może jednak działać atmosfera polityczna wokół nowej prezydenckiej administracji, która deklaruje pierwszeństwo dla rodzimych produktów w relacji do zagranicznych. I choć produkcja amerykańskich Super Tucano odbywa się przede wszystkim w USA, to jednak sama konstrukcja i jej projekt pochodzą z Brazylii.

Czytaj też: Pierwszy "amerykański Super Tucano zaprezentowany