IBCS "sercem" Wisły. Jaki koszt systemu? [WYWIAD]

Jakub Palowski: W listopadzie, agencja DSCA notyfikowała Kongres o zgodzie na potencjalną sprzdaż zestawów Patriot dostosowanych do współdziałania w ramach zintegrowanej obrony powietrznej AIAMD, zintegrowanych z systemem IBCS do Polski. Maksymalna wartość transakcji została jednak określona na poziomie ponad 10,5 miliardów dolarów, co znacznie przekracza oczekiwania Polski. Według polskiego resortu obrony, kontrakt nie będzie mógł zostać podpisany do czasu, aż cena będzie znacznie niższa. Jak Pan skomentuje te informacje?

Tarik Reyes, Vice President, Missile Defense and Protective Systems at Northrop Grumman: Jeżeli chodzi o system Wisła, mogę potwierdzić że całkowita wartość IBCS stanowi mniej niż piętnaście procent (ceny – red.) całego pakietu sprzedaży zagranicznej (FMS). Obejmuje to również pewien offset związany z IBCS. Nawet jednak stanowiąc mniej niż piętnaście procent wartości, IBCS jest sercem projektu Wisła. To dzięki niemu ten zestaw staje się prawdziwie zintegrowanym systemem obrony powietrznej.

Jeżeli odnosimy się do systemu Wisła, jest to w pełni zintegrowany i sieciowy zestaw obrony powietrznej z systemem zarządzania walką nowej generacji. IBCS będzie najważniejszą częścią sieciocentrycznej architektury C4I, integrującej komponenty Patriot, własne sensory polskiej produkcji oraz nowe sensory i efektory.

Polski plan pozyskania Wisły jest często porównywany do zakupów innych krajów europejskich, decydujących się na otrzymanie systemów obrony powietrznej bazujących na istniejącym sprzęcie. Czy te państwa będą w stanie pozyskać IBCS w przyszłości?

Na całym świecie widzimy duże zainteresowanie zakupem IBCS ze strony różnych państw. Inne kraje, które niedawno pozyskały istniejące systemy obrony powietrznej, mogą mieć możliwość modernizacji swoich systemów dowodzenia i kontroli poprzez zakup IBCS. To co czyni architekturę C4I (Command, Control, Computers, Communication, Intelligence – systemy dowodzenia, kontroli, komputerowe, łączności i rozpoznania – red.) IBCS unikatową to fakt, że jest ona modułowa i otwarta, dzięki czemu daje możliwość integracji istniejących systemów obrony powietrznej. Aby jednak to uzyskać, zainteresowane państwo będzie musiało przeprowadzić proces Foreign Military Sales we współpracy z rządem Stanów Zjednoczonych. Taki kraj będzie więc musiał złożyć wniosek Letter of Request (LOR) odnoszący się IBCS, aby uzyskać zgodę rządu USA.

Czytaj więcej:  IBCS połączy polską tarczę [WYWIAD]

Polska jest o krok dalej dzięki systemowi Wisła, pozwalającym na zwielokrotnienie siły. Wykorzysta on najnowocześniejszy system dowodzenia i kontroli, jakim jest Integrated Air and Missile Defense Battle Command System (IBCS) opracowany przez Northrop Grumman. Umożliwi on Polsce ochronę nie tylko sił własnych, ale też obiektów i obszarów szczególnie ważnych dla państwa, jak i sił sojuszniczych.

Kiedy polskie sensory, opracowane przez krajowy przemysł, mogą być zintegrowane z systemem Wisła?

Zgodnie z polskimi wymaganiami, drugi etap projektu Wisła będzie obejmował integrację polskich sensorów z systemem Wisła.

Zaznaczam, że podczas pierwszej fazy planuje się przeniesienie pewnych zdolności produkcyjnych do Polski, będzie realizowana współpraca przemysłowa. Dzięki temu integracja własnych, polskich sensorów będzie mogła mieć miejsce w drugiej fazie projektu.

Potrzeba realizacji wspomnianych przeze mnie prac (kooperacji przemysłowej w pierwszym etapie – red.) jest jednym z powodów, dla których program Wisła przewidziany jest do realizacji w dwóch etapach, jeden po drugim. Zestawy A- i B-Kit dla polskich radarów zostaną zbudowane w drugim etapie programu Wisła.

Niedawno przeprowadzono dwa testy IBCS z udziałem żołnierzy – Soldier Checkout Events. Zgodnie z udostępnionymi informacjami, system został wykorzystany do stworzenia rozpoznanego obrazu sytuacji powietrznej, z wykorzystaniem także systemów powietrznych i należących do piechoty morskiej (US Marines). Na czym polega znaczenie ostatnich prób systemu?

Najbardziej istotna jest demonstracja zdolności IBCS w skomplikowanym środowisku operacyjnym. Jak wiemy, IBCS jest wielodomenowym systemem zarządzania polem walki. Może wykorzystywać sensory z różnych domen i wykorzystać je aby stworzyć jednolity zintegrowany rozpoznany obraz sytuacji powietrznej. Testy SCOE są też dowodem większej dojrzałości i skuteczności systemu, który zbliża się do produkcji małoseryjnej.

Dzięki IBCS połączyliśmy i “powiązaliśmy” dane z tych różnych sensorów, a następnie przekazaliśmy jeden, zintegrowany obraz sytuacji powietrznej do różnych odbiorców. Wśród tych ostatnich znalazły się zarówno systemy zwalczania, jak i inne systemy dowodzenia oraz rozpoznania.

Zdolność agregowania i dostarczania danych na różne poziomy w ramach domeny to jeden z elementów koncepcji operowania IBCS. Chciałbym podkreślić, że IBCS nie tylko gromadził informacje z różnych źródeł (sensorów) w ramach różnych domen (Armii, Piechoty Morskiej), ale też przekazywał je różnym “odbiorcom”, włącznie z systemami dowodzenia używanymi przez Piechotę Morską. W ten sposób system może prowadzić wsparcie w wielu domenach.

Rozumiem, że w ten sposób można prowadzić współdziałanie nie tylko w ramach wielu domen czy rodzajów sił zbrojnych, ale też w ramach współpracy pomiędzy jednostkami z różnych państw.

IBCS został zaprojektowany jako architektura sieciocentryczna. Bazowa koncepcja IBCS polegała na wykorzystaniu informacji z wszystkich sensorów, aby zbudować obraz sytuacji w powietrzu, i następnie zdolności użycia najlepszego system rażenia. W tym kontekście, mamy możliwości integracji (z IBCS) niezależnie od tego, czy współpracują ze sobą sensory lub efektory z wielu domen, czy też sensory opracowane w kraju użytkownika, bądź też jego własne efektory. To daje nam podstawę dla programu, aby móc wspierać formaty przekazywania danych umożliwiające interoperacyjność zarówno z siłami jak i USA i NATO.

Podczas drugiej fazy programu Wisła wymogiem Polski jest zintegrowanie pewnych własnych sensorów, rozwijanych obecnie, bądź takich, jakie będą rozwijane w przyszłości.

Czytaj więcej: Wysoka poprzeczka dla Patriotów. Krok do sukcesu polskiej tarczy [KOMENTARZ]

Wcześniej większość testów IBCS skupiała się na wykorzystaniu naziemnych sensorów, obecnie włączono też powietrzne systemy wykrywania. Czy zatem jest możliwość zwalczania celów wykrytych przez sensory znajdujące się w powietrzu?

IBCS został od samego początku zaprojektowany w celu integracji każdego sensora z najlepszym dostępnym systemem wykrywania. W tym sensie nie ma więc znaczenia, czy dany sensor jest na ziemi, w powietrzu, czy potencjalnie nawet na morzu. Nasz system jest zbudowany w koncepcji “plug and fight” (podłącz się i walcz – red.).

Z IBCS na polu walki, jesteśmy w stanie użyć wielu sensorów, dostępnych w rejonie działań. To jest prawdziwa wartość IBCS. Northrop Grumman zaprojektował tą zdolność w ramach IBCS od samego początku.

Podczas SCOE wykorzystano system transmisji danych Link 16. Czy w ramach tych testów sprawdzano kompatybilność IBCS z Link 16?

Tak, część danych przekazano za pomocą Link 16, włącznie z komunikacją pomiędzy systemami wojsk lądowych i piechoty morskiej. Jeszcze raz pragnę podkreślić, że ostatni test wykazał skuteczność IBCS, również w odniesieniu do integracji Link 16.

Link 16 jest otwartym systemem NATO. Jednym z kluczowych wymogów dla otwartych systemów jest zdolność integracji zarówno z istniejącymi, jak i potencjalnymi przyszłymi systemami. IBCS został zbudowany z założeniem wstecznej kompatybilności. Jednocześnie, bazowe rozwiązania IBCS pozwalają aby był on integrowany z dowolnymi rozwiązaniami, jeżeli chodzi o systemy, jakie mogą zostać wdrożone w przyszłości.

Czy trzeba było modyfikować systemy Piechoty Morskiej lub powietrzne, zanim rozpoczęły współdziałanie z IBCS?

Struktura systemów wykrywania lub zwalczania nie musi być modyfikowana w celu integracji nowego element z IBCS. IBCS został zaprojektowany, aby operować z różnymi sensorami i efektorami z wykorzystaniem zestawów A-Kit i B-Kit, opracowywanych dla określonych sensorów i efektorów. Zestawy A-Kit są instalowane po stronie systemów zwalczania lub wykrywania, a B-Kit stanowią interfejs integracyjny z IBCS.

W ten sposób IBCS jest zdolny do konfiguracji zintegrowanego systemu obrony przeciwrakietowej i przeciwlotniczej, jak i wypracowywania komend dla różnych sensorów i “strzelców” (systemów zwalczania – red.). Nie musimy jednak modyfikować kluczowej technologii systemu, aby to osiągnąć.

W przyszłości będzie występować większe zapotrzebowanie na opracowanie zestawów A-Kit i B-Kit dla IBCS. Kiedy zostaną one zbudowane, odpowiednie systemy wykrywania i zwalczania (dla których zostaną stworzone A-Kit i B-Kit – red.) będą gotowe i dostępne nie tylko do współdziałania z systemami Stanów Zjednoczonych, ale też z środkami państw sojuszniczych, jeżeli te ostatnie zdecydują się na pozyskanie IBCS.

Czytaj więcej: IBCS to "zwielokrotnienie siły" obrony powietrznej [WYWIAD] 

Polskie Ministerstwo Obrony Narodowej poinformowało, że rozważa zastosowanie pocisku CAMM w zestawie obrony krótkiego zasięgu Narew. Ten system, klasy SHORAD, jest przewidziany do współdziałania z Wisłą.

Tak jak mówiliśmy, sposób zaprojektowania architektury IBCS daje możliwość elastycznej integracji nowych sensorów i efektorów, takich jak CAMM. Tak naprawdę strategia Wojsk Lądowych USA (U.S. Army) w obszarze zintegrowanej obrony powietrznej i przeciwrakietowej (IAMD) zakłada integrację programów krótkiego i średniego zasięgu USA, takich jak odpowiednio Forward Area Air Defense i Patriot. Jeżeli dwa rządy (Polski i USA – red.) osiągną porozumienie, program NAREW może także zostać zintegrowany z IBCS. W ten sposób można uzyskać istotne korzyści operacyjne, jak i oszczędności dotyczące procesu zakupów i kosztów systemu.

Obecnie pracujemy wraz z MBDA, aby wdrożyć ten interfejs i integrację dla CAMM. Wyobrażam sobie, że w przyszłości będzie to ważna zdolność dla MBDA. Umożliwi ona wykorzystanie pocisku CAMM jako części przyszłych instalacji IBCS.

IBCS będzie operacyjny od początku lat 2020, w przyszłości będzie używany nie tylko przez Stany Zjednoczone, ale też innych sojuszników z NATO i różne inne państwa. W ten sposób opracowane zdolności będą mogły w przyszłości stanowić część systemów opartych o IBCS.

Wraz z rozwojem IBCS, zwiększy się zapotrzebowanie na rozwój zestawów A/B-Kit i potrzeba współpracy z rządem USA, aby otrzymywać zgody. W ten sposób opracowane zdolności będą mogły w przyszłości stanowić część systemów opartych o IBCS.

Czytaj więcej:  CAMM - brytyjskie rakiety dla systemu Narew? [ANALIZA]

Wydaje się, że niektóre państwa, nawet jeżeli nie mają systemów średniego zasięgu klasy Patriota, ale pozyskują lub są zainteresowane zestawami krótkiego zasięgu, mogą chcieć wdrożyć IBCS. W ten sposób ich systemy klasy SHORAD (krótkiego zasięgu) mogłyby współdziałać z innymi sojuszniczymi zestawami średniego zasięgu, w ramach architektury IBCS. Niedawno system NASAMS zakupiła Litwa.

Musimy pamiętać, że w każdym oddzielnym przypadku konieczne jest przeprowadzenie pełnego procesu zatwierdzenia przez władze USA w ramach Foreign Military Sales. Integracja będzie możliwa po wydaniu zgody rządu.

Należy uwzględnić politykę, ale z technicznej perspektywy, jest to w pełni możliwe. Tak długo jak dla danego systemu obrony powietrznej, włącznie z zestawem klasy SHORAD, są opracowane zestawy A- i B-Kit, będzie on mógł komunikować się z IBCS i tym samym stać się częścią zintegrowanej sieci obrony powietrznej i przciwrakietowej. Będzie on więc mógł pobierać informacje z IBCS.

Zgodnie z założeniem im więcej sensorów i efektorów integrujemy w sieci, tym mamy nie tylko bardziej precyzyjny, lepszy obraz sytuacji powietrznej, ale też więcej możliwości wyboru, jeżeli chodzi o najlepszy efektor. W ten sposób nie trzeba odpalać wartej pięć milionów dolarów rakiety każdorazowo, gdy zwalczamy cele powietrzne.

Nie trzeba pocisku Patriot, aby zestrzelić bezzałogowy system powietrzny (UAV), kosztujący nie więcej, niż kilkaset tysięcy dolarów. Każdy system obrony powietrznej krótkiego zasięgu, który zostanie zintegrowany z IBCS, będzie mógł być używany jako część sieci. To z kolei umożliwi użycie odpowiednich efektorów przeciwko danym zagrożeniom. A więc przykładowo, gdyby zestawy A- i B-Kit zostały opracowane dla litewskiego systemu, po uzyskaniu zgody rządu USA, jego integracja z IBCS w ramach jednej sieci byłaby możliwa, włącznie ze współdziałaniem z zestawami rozmieszczonymi w regionie, należącymi do Polski lub Stanów Zjednoczonych.

A co z IFPC Inc-2 I, nowo opracowywanym zestawem krótkiego zasięgu dla US Army?

Jak wiadomo, IBCS jest kluczowym komponentem programu zintegrowanej obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej (US Army’s Integrated Air and Missile Defense program), który zawiera też inne elementy, w tym zmodernizowanego Patriota PDB-8, i inne zdolności obrony powietrznej.

W trakcie prac nad rozwojem IBCS, będziemy dodawać różne komponenty do architektury, włącznie z IFPC Inc 2-I. IFPC będzie częścią podstawowej konfiguracji IBCS/AIAMD, gdy zostanie ona rozmieszczona na początku lat 2020.

Kongres i Prezydent Stanów Stanów Zjednoczonych zaakceptowali ustawę National Defense Authorization Act na rok 2018. Zapisy dokumentu wymagają, aby została opracowana strategia wdrażania IBCS. Przed jego przyjęciem w Kongresie odbyła się dyskusja, w trakcie której padały różne pytania dotyczące niezawodności systemu, jak i jego kosztu. Jakie znaczenie mają testy SCOE i ich wyniki, w kontekście decyzji podjętych przez Kongres?

Powodzenie testów Soldier Checkout Event to rezultat bardzo ciężkiej pracy mężczyzn i kobiet ze strony administracji USA, US Army i Northrop Grumman. Powiedziałbym, że ostatnie SCOE zademonstrowały nadzwyczajne zdolności IBCS, włącznie ze zwiększaniem dojrzałości i niezawodności systemu.

Próby Limited User Tests (w trakcie których wykazano problamy z niezawodnością IBCS – red.) miały miejsce niemal dwa lata temu. Musimy pamiętać, że testowanie jest bardzo ważną częścią rozwoju systemu. Wdrożyliśmy szereg kroków, aby polepszyć system, dokonano ogromnego systemu.

Podczas pierwszej części SCOE byliśmy w stanie pokazać, że IBCS był niezawodny i łatwy w obsłudze. W trakcie drugiej fazy SCOE, pokazaliśmy jak IBCS zapewnia prawdziwie zmodernizowaną zdolność, która dziś nie istnieje. Te dwa testy Solider Checkout Event były więc doskonałą demonstracją zmodernizowanej zdolności IBCS.

Czytaj więcej: Kownacki dla Defence24.pl: „Wyjaśniamy wątpliwości w sprawie ceny Patriotów. Nie zrezygnujemy z IBCS” [WYWIAD] 

A co z cyberbezpieczeństwem?

IBCS był projektowany z myślą o zapewnieniu cyberbezpieczeństwa od samego początku. Jest w pełni zgodny ze standardami cyberbezpieczeństwa Stanów Zjednoczonych. Zapewnienie cyberbezpieczeństwa jest też jednym z powodów, dla których włączanie nowych sensorów i “strzelców” odbywa się pod tak ścisłym nadzorem.

Podczas SCOE, IBCS zademonstrował zalety podejścia do budowy zintegrowanej obrony powietrznej w oparciu o sieć. IBCS działał “na żywo”, w bardzo dobrze w skomplikowanym środowisku operacyjnym, zawierającym elementy walki elektronicznej, aby dostarczyć polepszony obraz sytuacji powietrznej dla operacji połączonych.

Rozumiem, że dzięki IBCS cały system staje się bardziej redundantny i mniej zależny od określonych sensorów, czy środków rażenia. Co jednak w sytuacji możliwego ataku na samą sieć IBCS?

W ramach prac rozwojowych nad IBCS jesteśmy bardzo poważnie skupieni na zarządzaniu informacją i zapewnieniu cyberbezpieczeństwa. Podjęliśmy znaczne wysiłki, i kontynuujemy podejmowanie środków w celu zapewnienia cyberbezpieczeństwa sieci i zapewnienia, że będzie ona operacyjna również w trudnych warunkach.

W jakim stopniu użytkownicy zagraniczni są zainteresowani IBCS?

Interoperacyjność jest bardzo ważna w obszarach obrony powietrznej oraz systemów dowodzenia i kontroli. IBCS pozwala nam integrować różne systemy USA, NATO, i inne elementy koalicyjne w jeden warstwowy system obrony powietrznej, który jest naprawdę połączony i w pełni zintegrowany.

Widzimy znaczny stopień zainteresowania wyposażeniem zgodnym z IBCS, jak również ze strony państw które rozumieją, że systemy obrony powietrznej będą musiały być w pełni interoperacyjne, zarówno z systemami USA, jak i NATO.

Decyzja Polski w sprawie zakupu IBCS wpłynęła na możliwości eksportowe systemu?

Pochwalamy decyzję Polski, która wybrała, aby być krok dalej. Warszawa wykazała zrozumienie i zdolność przewidywania, że zakup zamkniętego, nienowoczesnego systemu nie jest dobrym rozwiązaniem dla świetle dzisiejszych wymagań.

Przedstawiciele US Army twierdzili wcześniej, że docelowo, w przyszłości, będą chcieli zintegrować IBCS z systemami ziemia-ziemia. Czy otrzymali Państwo zapytania dotyczące integracji z HIMARS/MRLS?

Integracja systemów ziemia-ziemia nie jest obecnie wymagana dla IBCS. Dzięki otwartej i modułowej architekturze IBCS, integracja systemów ziemia-ziemia jest technicznie możliwa w taki sam sposób, w jaki obecnie odbywa się to dla systemów obrony przeciwlotniczej. System mógłby funkcjonować na tych samych zasadach.

Centrum Doskonalenia Artylerii w Fort Sill (Fort Sill Fires Centre of Excellence, jednostka należąca do US Army – red.) opracowało koncepcję, w ramach której artyleria przeciwlotnicza  polowa zostałyby połączone w ramach jednej domeny, jednego systemu dowodzenia i kontroli. IBCS mógłby być “mózgiem”, lub częścią “mózgu” takiego systemu. Umożliwiłby zwielokrotnienie potencjału systemów artylerii polowej, jak i rozszerzenie zdolności obrony powietrznej.

W tym roku system Aegis Ashore budowany w Polsce ma osiągnąć zdolność operacyjną. Dysponuje on sensorami o dużych zdolnościach. Czy można dołączyć jego systemy wykrywania do IBCS aby mógł współdziałać z polskimi bateriami Patriot, również zintegrowanymi z tym systemem?

Oczywiście jest to technicznie możliwe, ale jest to temat do dyskusji dla rządów obu państw i nie jest to obszar, który powinienem komentować.

Dziękuję za rozmowę. 

Zobacz też: IBCS na złożonym polu walki [Defence24.pl TV]